چالش‌های مهم طرح احياي درياچه اروميه

به گزارش زیست آنلاین، " سیدمرتضی موسوی" مدیرکل دفتر مدیریت منابع آب حوضه‌های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه در گفت و گو با پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون) با بیان دلایل عدم موفقیت طرح احیای دریاچه ارومیه گفت: به رغم ساختارهای موجود و مصوبات دولتی، در اجرا و در میدان عمل دچار ضعف هستیم.
وی طراز دریاچه ارومیه را در زمان کنونی ۱۲۷۰.۲۸ عنوان کرد و افزود: این طراز نسبت به طراز سال گذشته در همین زمان (۱۲۷۰.۵۰) به میزان ۲۲ سانتیمتر در طراز پایین تری قرار دارد.
موسوی با بیان اینکه هم اکنون حدود یک میلیارد متر مکعب آب در دریاچه ارومیه وجود دارد که نسبت به طراز اکولوژیک (۱۳.۷ میلیارد متر مکعب) بسیار پایین بوده و بیش از ۱۲.۶ میلیارد متر مکعب کمتر از طراز اکولوژیک است، اظهار داشت: در طراز اکولوژیک که ۱۲۷۴ است بایستی سطح دریاچه به ۴۳۳۳ کیلومتر مربع برسد و از نظر حجم نیز بتوانیم ۱۳.۷ میلیارد متر مکعب آب در دریاچه ارومیه داشته باشیم.
وی با اشاره به اقتضای شرایط و مصوبات دولت و کارگروه ملی مبنی بر اینکه که قرار بود سالانه طی یک برنامه ۵ ساله به ۴۰ درصد کاهش مصارف حوضه آبریز دریاچه ارومیه برسیم، اظهار داشت: در سال آبی گذشته می‌بایست ۲۴ درصد کاهش مصرف اعمال می‌شد ولی فقط توانستیم ۲۱ درصد کاهش مصرف داشته باشیم و ۳ درصد از برنامه عقب ماندیم.
مدیرکل دفتر مدیریت منابع آب حوضه‌های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه افزود: بایستی در این حوضه اقداماتی مانند کاهش بهینه سازی مصرف صورت می‌گرفت تا آب صرفه جویی شده به جریان‌های ورودی دریاچه اضافه شود و استفاده از آب برای کشت محصولات پر آب بر مانند چغندرکاهش یابد و همچنین الگوی کشت منطقه نیز به محصولات کم آب بر تغییر کند و مابه التفاوت این آب به دریاچه ارومیه اختصاص یابد که عملاً هیچیک از این موارد محقق نشد.
وی با بیان اینکه به رغم مصوبات خوبی که برای احیای دریاچه ارومیه در نظر گرفته شده است، در عمل برای حفظ و حراست از اجرای دقیق تصمیمات متخذه ضعف‌های زیادی وجود دارد، افزود: یکی از این ضعف‌ها عدم انسجام دستگاه‌های دولتی در اجرای مصوبات کارگروه ملی و دولت است که سبب شده هنوز در حوضه دریاچه ارومیه شاهد توسعه زمین‌های زیر کشت و تبدیل اراضی زراعی به باغی باشیم که با طرح کاهش مصرف منافات دارد.
سید مرتضی موسوی ضمن انتقاد از عدم فراهم شدن زیرساخت‌های کاهش مصرف در حوضه آبریز ارومیه، گفت: امروزه شاهد توسعه کشت و احداث کارخانه چغندر قند در این حوضه هستیم که این امر به مصوبات کارگروه ملی، مصوبات دولت و نجات دریاچه ارومیه آسیب می‌رساند.
وی تصریح کرد: تا حاکمیت و مردم و جوامع محلی با جدیت خواستار احیای دریاچه ارومیه نباشند، عملاً طرح احیای دریاچه ارومیه محقق نخواهد شد و لازم است تمام قوای کشور و مردم منسجم شوند تا این طرح به موفقیت برسد.
مدیر کل دفتر مدیریت منابع آب حوضه‌های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه با بیان اینکه تولید محصولات کشاورزی با معیشت مردم و مباحث اجتماعی گره خورده است، افزود: تا زمانی که درآمد و ارتزاق مردم و معیشت مردم از این طریق است و این محل درآمد اصلاح نشود عملاً در طرح احیای دریاچه ارومیه موفقیت چندانی حاصل نخواهد شد؛ زیرا مباحث زیست محیطی حوضه آبریز دریاچه ارومیه با مباحث اقتصادی و اجتماعی گره خورده و تا زمانیکه آن دو رکن اصلاح نشود، عملاً آب مازادی وجود نخواهد داشت تا به دریاچه ارومیه اختصاص یابد.
وی با بیان این مطلب که در مصرف آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بیش از توان و ظرفیت این حوضه، آب مصرف می‌کنیم و برای اصلاح این روند نیاز به بازسازی مسائل اجتماعی، اقتصادی و معیشتی مردم داریم تا از این راه بتوانیم دریاچه ارومیه را احیا کنیم، تاکید کرد: انتظار داریم نمایندگان مردم و مسئولان دولتی در امر آگاهی رسانی مردم در کاهش مصرف پیشتاز باشند ولی عملاً مشاهده می‌شود مسئولان و نمایندگان منطقه با توسعه طرح‌های منابع آب و توسعه طرح‌های منابع کشاورزی به دنبال ازدیاد مصرف هستند که این موضوع با طرح احیای دریاچه ارومیه منافات دارد.
موسوی با یادآوری اینکه ظرفیت منابع آبی حوضه دریاچه ارومیه بسیار محدود بوده و باید مطابق با ظرفیت موجود، حق آبه دریاچه و میزان مصارف بخش شرب، صنعت و کشاورزی و خدمات تعیین شود تا به تعادل نسبی برسیم، افزود: امسال با توجه به اینکه در چهارمین سال اجرای مصوبه هستیم، بر اساس مصوبات بایستی به سمت کاهش ۳۲ درصدی مصرف گام برداریم که امکان رسیدن به این هدف با توجه به شرایط موجود دریاچه ارومیه، پروژه‌های اجرایی درارتباط با کاهش مصرف و اهتمامی که بایستی وجود داشته باشد وهمچنین تغییر الگوی کشت، بسیار سخت است.
وی ادامه داد: حمایت دولت در اجرای پروژه‌های خاک و کشاورزی و آب و مدیریت منابع آبی، بهینه سازی و کاهش مصرف، اهتمام بیشتر در انسداد چاه‌های غیر مجاز، جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز، جلوگیری از برداشت‌های غیر مجاز از منابع آب سطحی، تغییر الگوی کشت حوضه آبریز دریاچه ارومیه، اجرای پروژه‌هایی که باعث کاهش مصرف در زمین شده و سبب صرفه جویی در آب بخش کشاوری می‌شود می‌تواند ما را به اهداف مان نزدیک کند.
مدیرکل دفتر مدیریت منابع آب حوضه‌های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه با بیان لزوم ایجاد نظام سازمان یافته‌ای برای دریاچه ارومیه افزود: به‌رغم ساختارهای موجود و مصوبات دولتی، در اجرا دچار ضعف هستیم و لازم است برای این اجرا اهتمام بیشتری صورت گیرد.

https://zistonline.com/vdccm0qe.2bqex8laa2.html