گزارش عملکرد سازمان محیط زیست در اقتصاد مقاومتی

به گزارش زیست آنلاین و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، در این گزارش با ارائه تعریف اقتصاد سبز به عنوان اقتصادی که در آن رشد درآمد و اشتغال از طریق سرمایه گذاری های عمومی و خصوصی برای کاهش آلودگی، افزایش و بهبود کارایی انرژی و منابع و پیشگیری از اتلاف تنوع زیستی و خدمات زیست بومی حاصل شود، اشاره ای هم به رونق گرفتن اقتصاد مقاومتی در کشور شده و آمده است: طی سالیان اخیر در کشور ما، همزمان با رکود اقتصاد جهانی و کاهش رشد اقتصاد داخلی، افزایش تحریم‌های همه‌جانبه و تخریب فزآینده منابع محیطی که موجب کاهش ظرفیت‌های تولیدی در بسیاری از عرصه‌های اقتصادی گردید، موجب شد تا اقتصاد مقاومتی به عنوان یک نسخه همه‌جانبه معرفی شده و چارچوب‌های آن در قالب سیاست‌های مدون به دستگاه‌های نظارتی و اجرایی کشور ابلاغ شود. واکاوی در تعاریف ارائه شده از اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های ابلاغ شده در راستای حصول به آن، کاملاً در چارچوب مفهوم پایداری و نیل به تعادل بین‌نسلی، در کنار افزایش رفاه قابل تبیین و تفسیر است.

اقتصاد مقاومتی در کنار مفهوم اقتصاد سبز به دنبال موازنه و تعادل بین فعالیت های اقتصادی توسعه و اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های مذکور بوده و در ارتباط با مفهوم اقتصاد رفاه، به دنبال افزایش رفاه عمومی از طریق افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع است.

اجرای درست این سیاست نیازمند شناخت از ارزش اقتصادی واقعی دارایی های طبیعی کشور، توان سنجی طبیعی سرزمین برای اختصاص اراضی به کاربری های مناسب در چارچوب اصول صحیح آمایش سرزمین و کاربست روش های تحلیل هزینه – فایده، اصلاح الگوهای مصرف (مواد و انرژی) و مدیریت بهینه منابع آب، به منظور ایجاد هماهنگی بین بخش های اقتصادی اجتماعی و محیط زیستی در هنگام اتخاذ تصمیم های سرنوشت ساز توسعه ای برای کشور است.

اقدام برای ارتقای مناسبات و دیپلماسی محیط زیست و جلب مشارکت و همکاری‌های بین المللی دوجانبه، چندجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی در زمینه کاهش آلودگی های فرامرزی از جمله ریزگردها و آلودگی های مناطق دریایی و ساحلی، فرآهم آوردن زمینه های لازم برای تقویت همکاری و توسعه مشارکت‌های مردمی برای حفاظت از محیط زیست از طریق اجرای طرح های زیست‌محیطی از جمله وظایف سازمان در بسته رونق تولید و اشتغال اعلام شده است.

تشریح عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست برای کاهش آلودگی های فرامرزی از جمله ریزگردها، همکاری برای تسهیل تبادل منابع اعتباری منطقه ای و بین المللی، ایجاد زمینه های لازم برای تقویت همکاری و توسعه مشارکت‌های مردمی برای حفاظت از محیط زیست در ذیل بسته رونق تولید و اشتغال اقتصاد مقاومتی از دیگر بخش های این گزارش است.

در این بخش اقداماتی همچون انعقاد تفاهم نامه همکاری با ستاد بازسازی عتبات عالیات به منظور اجرای عملیات نهالکاری در ۲۰۰ هکتار اراضی کربلای معلی با اهداف تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی در کشور عراق، تدوین طرح سازگاری با تغییر اقلیم در حوزه آبخیز بختگان مهارلو با همکاری UNDP، گسترش همکاری های بین المللی و منطقه ای برای حفاظت از تالاب های داخلی، بین مرزی و تالاب های با حوضه های آبریز رودخانه های مشترک و تهیه برنامه پایش رودخانه ارس، توسعه سیستم های نوین، جهت پایش و استفاده از فناوری های جدید پایش برخط با همکاری وزارت محیط زیست ژاپن؛ شامل خرید، تامین زیرساخت ها در اداره کل خوزستان، انتقال و ترخیص یک دستگاه سیلومتر با هدف ارزیابی کارآیی که در آذرماه ۱۳۹۶ نصب و راه اندازی شد، امضاء تفاهم نامه همکاری محیط زیستی مقابله با گرد و غبار با ژاپن بخشی از مواردی است که در ذیل تکلیف تلاش برای کاهش آلودگی های فرامرزی قرار گرفته است.

همچنین، امضای قرار داد همکاری با جایکا کشور ژاپن در خصوص انجام طرح مدیریت جامع محیط زیستی سواحل استان هرمزگان، تهیه دستورالعمل NAMAs برنامه اقدام ملی متناسب کاهش انتشار ریزگردها (کنوانسیون تغییرات آب و هوا)، تهیه سند منشاء۱۷ استان بحرانی کشور با تدوین گزارش کامل و نقشه های منشاء گرد و غبار، تدوین سند منشاء در۱۴ استان باقیمانده و انجام اقدامات اولیه جهت برگزاری مناقصه به منظور انتخاب مشاور، استمرار تهیه گزارش های وقوع طوفان های گرد و غبار در کشور از مبداء های داخلی و خارجی تا محل تحت تاثیر به منظور تکمیل بانک اطلاعاتی طوفان های گرد و غبار استان ها، تهیه طرح تکمیل شبکه پایش در بخش شرقی کشور به منظور تکمیل شبکه ملی پایش گرد و غبار در دو اندازه PM۱۰ و PM۲.۵ به منظور ارزیابی آلودگی گرد و غبار و اعلام هشدارهای سلامتی از دیگر اقداماتی است که در ذیل تکلیف تلاش برای کاهش آلودگی های فرامرزی از جمله ریزگردها به آن ها اشاره شده است.

ذیل بخش همکاری برای تسهیل تبادل منابع اعتباری منطقه ای و بین المللی نیز اقداماتی همچون انعقاد تفاهم نامه همکاری با بانک مرکزی ایران به منظور تعیین ارزش اقتصادی دارائی ها و هزینه های آلودگی و تخریب محیط زیست، انتشار اوراق مشارکت سبز با هدف کاهش مصرف انرژی، انعقاد تفاهم نامه همکاری با بانک رایفزن اتریش و مشارکت صندوق ملی محیط زیست برای ظرفیت برای حمایت از پروژه های مدیریت پسماند، آب و فاضلاب و پساب، سنجش از دور، اندازه گیری آلودگی ها و فیلترهای کاهش آلودگی هوا و سایر فعالیت های محیط زیستی با اعطای وام و تکنولوژی از طریق صندوق ملی محیط زیست قرار گرفته است.

پروژه فرهنگ سازی و جلب مشارکت مردمی در حوزه محیط زیست با هدف ارتقاء آموزش زیست محیطی و جلب سرمایه های اجتماعی در حوزه محیط زیست و توسعه پایدار نیز از جمله پروژه های مرتبط با اقتصاد مقاومتی معرفی شده است.

یکپارچه سازی برنامه های آموزش زیست محیطی و آموزش برای توسعه پایدار در کشور، افزایش آگاهی در جهت یکپارچه سازی اهداف توسعه ای کشور با اهداف زیست محیطی، توسعه مشارکت ذینفعان در حفظ محیط زیست با ارتقاء آگاهی های لازم، یکپارچه سازی برنامه های آموزش، یادگیری و مشارکت محیط زیست برای توسعه پایدار درکشور، افزایش آگاهی در جهت یکپارچه سازی اهداف توسعه ای کشور با اهداف زیست محیطی و توسعه مشارکت ذینفعان در حفظ محیط زیست با ارتقاء آگاهی های لازم نیز از جمله اهداف کمی این پروژه ذکر شده است.

دیگر اقدامات مهم صورت گرفته در سازمان حفاظت محیط زیست برای اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی که در این گزارش به آن اشاره شده، تفویض اختیار ۲۹ مورد از وظایف سازمان به ادارات کل استان ها، برای عدم تمرکز و تسریع در انجام امور و پاسخ به استعلام های زیست محیطی و تصمیم گیری در مواجهه با مسائل و موضوعات مرتبط با اختیارات و وظایف سازمانی، انعقاد تفاهم نامه همکاری با سازمان مناطق آزاد برای اجرای برنامه های ارزیابی زیست محیطی، حفاظت، بازسازی و احیاء زیستگاه ها، جلوگیری از ورود گونه های غیر بومی، پایش و مطالعات مشترک، کمک به توانمند سازی جوامع بومی انجام مطالعات علمی، امضاء تفاهم نامه بهسازی پارک طبیعت پردیسان با شهرداری تهران با هدف اجرای طرح جامع پارک طبیعت پردیسان است.

ایجاد بسترهای لازم برای درج مفاهیم محیط زیست در آموزش‌های رسمی کشور و برگزاری دوره‌های آموزشی بصورت ملی و منطقه‌ای و استانی، همکاری با معاونت آموزشی و پژوهشی جهاد دانشگاهی در تشکیل "کارگروه کسب و کار پایدار روستایی" با هدف توسعه پایدار و اشتغال روستایی با استفاده از ظرفیت سازمان های مردم نهاد محیط زیستی، همکاری و مشارکت در برگزاری آیین اعطای "تندیس ملی فداکاری دانشجویان ایران" با هدف فرهنگ سازی، تبلیغ و ترویج موضوع فداکاری و جلب مشارکت های داوطلبانه در عرصه های مختلف حفاظت از محیط زیست، برگزاری گفتگوهای پردیسان با موضوعات مختلف محیط زیستی وهمچنین اکران، نقد و بررسی دومستند محیط زیستی با عناوین «پرندگان بی پایان» و «بیابان در آینه از آنچه به نظر می رسد نزدیکتر است» با هدف ارتقاء آگاهی های محیط زیستی وجلب مشارکت اجتماعی درصیانت از محیط زیست از دیگر اقدامات مورد اشاره در این بخش است.

در این گزارش از تشکیل کمیته های فنی و اصلی ارزیابی محیط زیست و بررسی ۱۵۲ پروژه با حجم سرمایه گذاری ۲۴ میلیارد دلار سرمایه ارزی و ۶۴۰ هزار میلیارد سرمایه ریالی به عنوان عملکرد و دستاوردی مهم نام برده شده چرا که در صورت اجرا شدن این طرح ها حدود ۷۵ هزار فرصت شغلی موقت و مستقیم در فاز ساخت و احداث و حدود ۱۵۰ هزار فرصت شغلی ثابت و مستقیم در فاز بهره برداری ایجاد خواهد شد.

همچنین در این گزارش از عدم تصویب آیین نامه اجرایی بند ب ماده ۲۹ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور و کمبود منابع اعتباری برای اجرای فعالیت ها و اقدامات مرتبط در سطوح ملی و استانی به عنوان مهمترین موانع و چالش های اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی نام برده شده است.

https://zistonline.com/vdcaiwni.49na615kk4.html