افزایش نرخ بیابان زایی، فرسایش خاک، به راه افتادن سیلاب ها پس از بارندگی، افزایش آلودگی هوا و از دست دادن چشم اندازهای زیبا در کوچهها از جمله پیامدهای کاهش درختان کشور در اراضی جنگلی است.
به گزارشزیست آنلاین، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، پانزدهم اسفند در کشور ما، به عنوان روز درختکاری نامیده شده است که آغاز هفته منابع طبیعی نیز هست.
دربارهی درخت و فواید بیشمار و نقش آن در بوم سازگان و چرخه ی حیات، بسیار سخن گفته شده و میشود و هم اکنون میتوان ادعا کرد که با عملکرد تقریباً خوب رسانه ها و شبکههای اجتماعی، دانشآموزان هم مانند بقیه اقشار جامعه در اینباره آگاهی های قابل توجهی کسب کردهاند که جای بسی خرسندی است. زیرا لازمه ی اقدام بهنگام و موثر در هر زمینهای، کسب دانش و آگاهی پیرامون موضوع مورد نظر است.
از فواید بارز و بسیار مهم درختان، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جذب دی اکسیدکربن، انتشار اکسیژن، کاهش آلودگی هوا
- جلوگیری از بروز سیل، فرسایش و جابجایی خاک، بیابان زایی
- تولید میوه و مواد خوراکی مورد نیاز انسان و حیوانات
- مواد اولیهی داروها
- کاهش دمای هوا و سایهگستری
- زیستگاه بسیاری از جانوران از جمله حشرات و پرندگان
ایجاد مناظر زیبا و بدیع که موجب طراوات، شادمانی و نشاط انسان و همهی زیستمندان است.
از منظر آموزههای دینی و همچنین باورهای سنتی و دیرین ایرانیان، گیاهان، درختان و سایر جلوه های طبیعت، نعمت و موهبت الهی محسوب میشوند و در آیات قرآن کریم و روایات بزرگان دین مبین اسلام، به اهمیت بهره برداری خردمندانه از مواهب طبیعی و مراقبت از آنها اشارات فراوان شده و توجه به این موضوع، بخش مهمی از سلوکِ فرهنگی و مذهبی مردم است. در تایید موضوع، از پیامبر اسلام (ص) نقل قول است که فرموده اند:
«هر کس درخت خرما یا سدری را آب دهد، گویا مؤمن تشنهای را سیراب کرده است.»
متون ادبی و دیوان شعرا نیز با حضور درختان، گلها و گیاهان، پر از صفحات رنگارنگ و زیباست. ابیاتی از شعر بسیار معروف وحشی بافقی، شاعر قرن دهم هجری، به زیباییِ تمام اشاره بر عشق، علاقه و توجه مهرآمیز ایرانیان به درخت دارد:
ما چو پیمان با کسی بستیم دیگر نشکنیم گر همه زهرست چون خوردیم ساغر نشکنیم
ما درخت افکن نه ایم، آنها گروه دیگرند با وجود صد تبر، یک شاخ بی بر نشکنیم
درختان بخش مهمی از منابع طبیعی و جزو ثروتهای ملی هر کشوری به شمار میآیند که حفاظت و نگهداری از آنها، وظیفهای ملّی و همگانی است. به رغم اهمیت فراوان حفاظت از درختان و سایر منابع طبیعی، امروزه در نقاط مختلف دنیا به ویژه در کشور ما، در کمال تاسف با ادامهی روند تخریب جنگلها و قطع درختان، به سرعت درحال از بین بردن این میراث گرانبها و سرمایههای ملی هستیم و افزون بر عدم مراقبت کافی از جنگلها و مراتع، در سطح شهرها و سکونتگاههای خود نیز، با کمبود قوانین یکپارچه و متولیان آگاه، مسوول و دلسوز که نظارت کافی بر عملکرد آنها وجود ندارد، روبرو هستیم و از این رو شاهد کاهش روزافزون تعداد درختان در خیابانها، معابر و باغهای شهری و جایگزین شدن ساختمانها و ناسازههای دیگر بجای آنها هستیم.
ادامهی این روند خطرناک، تبعات اجتناب ناپذیری بدنبال دارد که افزون بر نسل فعلی، نسلهای آینده هم با آن مواجه خواهند بود.
هدف اصلی این نوشتار در این مجال کوتاه، بیان ضرورت حفظ درختان و همچنین،کاشت درختان جدید است، چرا که بیتردید همهی ما از عوارض کاهش شمار درختان کشور در اراضی جنگلی و شهری، و پیامدهای ناشی از آن یعنی افزایش نرخ بیابان زایی، فرسایش خاک، به راه افتادن سیلاب ها پس از بارندگی، افزایش آلودگی هوا و از دست دادن چشم اندازهای زیبا در کوچهها، خیابانها و در شهر و کشور خود با خبریم.
درختکاری نیازمند ورود مردم و افزایش نرخ مشارکتهای اجتماعی استدولت در سالهای اخیر، در راه توسعه ی فضای سبز، بیابان زدایی و جنگلکاری اقداماتی انجام داده و فعالیتهایی در دستورکار دارد اما درختکاری و گسترش فضای سبز و حفاظت از آنها، فرایندی نیست که تنها توسط دولت، روستاییان و یا باغداران قابل انجام باشد و مانند هر اقدام ملی، نیازمند ورود مردم به صحنهی عمل و افزایش نرخ مشارکتهای اجتماعی است. اگر هر فرد ایرانی در باغچه ی کوچک خانه ی خود، یا مقابل مغازه و در کنار کوچه و خیابان، با توجه به شرایط آب و هوایی و اقلیم جغرافیایی تنها یک درخت بکارد، میلیون ها درخت بر شمار درختان این مرز و بوم افزوده خواهد شد و آیندگان هم از این میراث ارزشمند و حیاتی بهره خواهند برد.
پانزدهم اسفند، روز درختکاری و آغاز هفته ی منابع طبیعی را خدمت تک تک ایرانیان که همگی دوستدار طبیعت و محیط زیست کشورشان هستند، تبریک گفته و امیدواریم که هر یک از ما، طلایهدار حفاظت از طبیعت، منابع طبیعی و محیط زیست خود باشیم و انجام هر کار پسندیدهای در این سمت و سو را «از خودمان آغاز کنیم.»/ منبع: مهر