ورودی آب از هیرمند از ۱۵۰ میلیون به دو تا سه میلیون مترمکعب کاهش یافته است. ایران در این ارتباط به افغانستان اعتراض رسمی کرده است. حقابه ایران بر پایه قرارداد ۷۲۰ میلیون مترمکعب تعیین شده است.
به گزارش زیست آنلاین، به گفته رضا اردکانیان، وزیر نیرو، کانال اصلی که در حال حاضر مذاکرات با افغانستان درباره کاهش آب ازهیرمند را پیگیری میکند، وزارت امور خارجه است و در این باره با ظریف، وزیر خارجه نیز گفتوگو کرده است.
وزیر نیرو اطلاع داده است که ظریف یک یادداشت اعتراضی به مقامات مسئول کشور افغانستان ارسال کرده است. وزیر نیرو همچنین تاکید کرده است که طبق معاهدهای که بین ایران و افغانستان بسته شده، حتی در سالهای خشک و کم آب هم ایران میتواند آن مقدار و درصدی از آن رقم مندرج شده در معاهده را دریافت کند.
به گفته وزیر نیرو مکانیزمی برای تعیین درصد وجود دارد و یک کمیساریای مشترک بر اساس معاهده بین طرفهای ایرانی و افغانستانی در حال پیگیری این موضوع است.
اردکانیان همچنین افزود: «سال گذشته هم در همین ایام با وجود اینکه سال کم آبی بود بیش از ۱۵۰ میلیون متر مکعب ورودی داشتیم و امسال ورود ما بسیار ناچپز بوده و به حدود دو الی سه میلیون متر مکعب رسیده است.»
اختلاف افغانستان و ایران بر سر چیست؟ اما این اولین بار نیست که مقامات ایرانی به کاهش میزان آب هیرمند به افغانستان اعتراض میکننند. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هم پیشتر (۱۲ تیر ۹۶) درهمایش بینالمللی «مقابله با گرد و غبار» که در تهران برگزار شده بود از سدسازی افغانستان انتقاد کرده بود. مقامهای افغانستان اما صحبتهای روحانی را «بیجا» دانستند و خواستار عذرخواهی او شدند.
نجیب الله آزاد، معاون سخنگوی رئیس جمهور افغانستان در واکنش به اظهارات رئیس جمهور ایران گفته بود که «این حق افغانستان است که باید از آبهای کشور خود بهره ببرد و هر کسی که چنین سخنانی را به کار میبرد، بیجاست.» این مقام افغان تاکید میکند «استفاده از آبهای داخلی حق مسلم مردم افغانستان است و دولت در مهارآبهای کشور مطابق قراردادهای دوطرفه (ایران و افغانستان) عمل خواهد کرد.»
میان ایران و افغانستان برای استفاده از آب رودخانه هیرمند قراردادی وجود دارد که ۴۶ سال پیش (۱۳۵۱) امضا شده بود. طبق این قرارداد در بند کجکی ۵ میلیون و ۶۶۱ هزار و ۷۱۵ مترمکعب آب موجود بود که بر سر جاری شدن ۲۰ درصد آن برای ایران توافق صورت گرفته بود. افغانستان میگوید حالا که سطح آب در افغانستان رو به کاهش نهاده است، نزدیک به ۸۰ درصد آب به ایران سرازیر میشود.
مقامات ایرانی از معاهده آب ایران و افغانستان هم انتقاد میکنند که بر اساس نیازهای دو طرف تنظیم نشده است. برپایه این قرارداد ۷۲۰ میلیون مترمکعب حقابه برای ایران تعیین شده است./ منبع: انرژی امروز