زیست آنلاین: مجموعه تالابهای میانکاله، به جهت در برداشتن تنوع اکوسیستمی منحصر به فرد خود و معیارهای حائز اهمیت کنوانسیون تالابهای بینالمللی در سال ۱۳۵۴ در اولین اسامی فهرست کنوانسیون رامسر به ثبت رسید.
به گزارش زیست آنلاین، تنوع کم نظیر اکوسیستم هایی نظیر خلیج گرگان و لپوی زاغمرز به جهت آن که دارای ۹ تیپ از میان تیپ های تمامی تالاب شناخته شده جهان (۴۲) را تشکیل می دهند، موجب شد تا مجموعه تالاب های این منطقه در سال ۱۳۵۴ در زمره اولین دسته از تالابهایی قرار بگیرد که در فهرست کنوانسیون رامسر و با امتیاز ۶ از ۸ به ثبت می رسد.
لازم به ذکر است تالاب های این ناحیه شامل (تالاب هایی با پوشش درختچه ای، رودخانه ها، نهرها و حوزه های دائمی، آب های دریایی کم عمق دائمی، کولاب های آب شیرین ساحلی، کولاب های لب شور و شورساحلی، مناطق ذخیره آب، مانداب ها و حوضچه های آب شیرین دائمی، مانداب ها و حوضچه های آب شیرین فصلی، سواحل ماسهای) می شوند.
همچنین در سال ۱۳۵۵، میانکاله به جهت برخورداری از ارزش های متنوع زیستی، تاریخی، اقتصادی و آموزشی و تفرجی در بین کشور های منطقه به کمیته برنامه انسان و کره مسکون یونسکو (MAB) معرفی شده و در زمره یکی از ۹ ذخیرهگاه جایگاه ارزشمند بینالمللی انتخاب گردید.
می توان گفت، این منطقه به عنوان اولین تالاب بینالمللی ایران، مهمترین اندوختگاه پرندگان آبزی را تشکیل می دهد، و در حدود ۲۴۰ گونه از پرندگان موجود در ایران در این منطقه استقرار یافته اند، همچنین لازم به ذکر است که از این تعداد ۴۰ گونه به عنوان گونه های حمایت شده و در معرض خطر (IUCN) به ثبت رسیده اند.
گونه های فلامینگو، باکلانها، قوها، پلیکانها، مرغابی ها، عقاب دریایی دم سفید، اردک سرسفید از جمله مهم ترین مهاجران این منطقه محسوب می شوند که به جهت شرایط مناسب زیستی و وفور منابع تغذیهای و همچنین آب و هوای معتدل منطقه به زمستان گذرانی و تابستان گذرانیدر این حوزه می پردازند. علاوه بر این، تولید مثل بخش عظیمی از ماهیان دریای خزر و بخش عظیمی از انواع پرندگان مهاجر آبزی را نیز به خود اختصاص داده است. ماهیان کپور و کفال بخش گسترده ای از زخیره ژنتیک آبی این ناحیه را به خود اختصاص داده اند.
مشخصات و شرایط جغرافیایی پناهگاه حیات وحش میانکالهتالاب بینالمللی و پناهگاه حیات وحش میانکاله در فاصله ۶۰ کیلو متری دریای خزر و با مساحتی به وسعت ۶۶,۹۳۳ هکتار که یکی از مناطق با شرایط اکولوژیکی با اهمیت محسوب می شود، در سال ۱۳۴۸ به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گردید و پس از آن در سال در مرداد ماه ۱۳۵۴ به عنوان پناهگاه حیات وحش میانکاله ارتقا یافت. این پناهگاه حیات وحش، شامل شبه جزیره میانکاله، خلیج گرگان و جزیره آشوراده می شود.
پوشش گیاهی و گونه های جانوری منطقه حیات وحش میانکالهتا کنون۱۷۹ گونه گیاهی در پناهگاه حیات وحش میانکاله شناسایی گشته است که از جمله مهم ترین آن ها می توان به انار وحشی، داغداغان، ازگیل، تنگرس، ولیک، گز و جگن نام برد.
در زمان های گذشته گونه های مرال، پلنگ و گرگ گونه های شاخص این منطقه را تشکیل می دادند، اما امروزه گونه های حاضر تنها محدود به گربه جنگلی، شغال، گراز، روباه، خرگوش، تشی، جوجه تیغی و انواع خفاش و جوندگان کوچک می باشند.
تعارضات و تهدیدهای منطقه میانکالهاز جمله تعارضات مهم این ناحیه می توان به شکار غیر مجاز، احداث جاده، واگذاری جزیره آشوراده برای ایجاد زیر ساخت های گردشگری و اجرای برنامه ها و پروژه های غیرکارشناسی اشاره نمود.
حوادث و رخدادهای منطقه در آبان ۱۳۹۱، یک فک خزری از تور صیادان در جزیره آشوراده نجات پیدا کرد. در سال ۱۳۹۱، شکارچیان غیر مجاز قرقاول در پناهگاه حیات وحش میانکاله دستگیر شدند. در سال ۱۳۹۱، در ۱۰ هکتار از اراضی پناهگاه حیات وحش میانکاله آتش سوزی رخ داد در شهریور ۱۳۹۲، شکارچیان ۱۲ قرقاول دستگیر گشتند. در بهمن ۱۳۹۲، تعداد ۱۷ متخلف دستگیر شده و لاشه ۵۹ چنگر و ۳ فلامینگو نیز کشف گردید. در شهریور ۱۳۹۲، شکارچیان ۱۲ قرقاول در پناهگاه حیات وحش میانکاله دستگیر شدند. در اردیبهشت ۱۳۹۳، دو فک خزری، نجات و رهاسازی شدند. در مردادماه ۱۳۹۳، هشتاد هکتار از اراضی پناهگاه حیات وحش میانکاله در آتش سوخت. در شهریورماه ۱۳۹۳ بیش از یکصد هکتار از اراضی پناهگاه حیات وحش میانکاله در آتش سوخت. در مهرماه ۱۳۹۳، دو فک خزری در این منطقه، نجات و رهاسازی شد. در آذرماه ۱۳۹۳ با احداث زیرساخت های گردشگری در جزیره آشوراده موافقت شد.