برق تجدید پذیر گران نیست، برق فسیلی یارانه می گیرد

به گزارش زیست آنلاین، محمد ابراهیم رئیسی، کارشناس اقتصاد انرژی در نشستی پنجمین کنفرانس و نمایشگاه انرژی خورشیدی ایران با موضوع " بررسی چالشهای فضای کسب و کار انرژی های تجدیدپذیر در سال ۹۷" اظهار داشت:
 قیمت ها سیگنال های خیلی مهمی به منظور سرمایه گذاری به شمار می روند و می توانند به سرمایه گذاری ها جهت بخشند. به همین منظور مشخص کردن درست قیمت برق انرژی های تجدیدپذیر از اهمیت بالایی بر خوردار است.
وی افزود: در واقع دو فاکتور می توانند برای یک صنعت انگیزه ایجاد نمایند، که  یکی از آن ها فراهم آوردن بستر مناسب برای توسعه آن با ایجاد تسهیلات قانونی و عامل دیگر خریداری با قیمتی است که بتواند سود بیشتری از سایر فعالیت های سرمایه گذاری ایجاد نماید.
بنابراین از میان روش های مختلفی که  برای تشویق سرمایه گذاری در تجدیدپذیرها وجود دارد، تعرفه هایی که به شکل مسقیم با هزینه های تمام شده در ارتباط نیستند و به دنبال تامین هدف توسعه ای هستند به عنوان ابزار های انگیزشی برای توسعه یک صنعت مورد استفاده قرار می گیرند.( FEED IN TARIFF)

چشم انداز تاریک توسعه انرژی های تجدید پذیر 

رئیسی خاطر نشان کرد: نکته مهم تر از حفظ وضع موجود، چشم انداز تاریک توسعه انرژی های تجدید پذیر در ایران است، به بیانی دیگر قیمت ها با توجه به اینکه نرخ ارز تغییر کرده است و سرمایه گذاری عمده نیروگاه های تجدید پذیر بر اساس بودجه ارزی می باشد و عمده سرمایه گذاران نیز خارجی می باشند، موجب شده است تا  به سبب پرداخت های ریالی، ونوسانات ارزی سرمایه گذاری در این بخش جهت توسعه به مشکل اساسی برخورد کند.

تعرفه های خرید تضمینی برق بر اساس قانون چگونه تعیین می شود؟

وی ادامه داد: ذکر این نکته ضرورت دارد که بدانیم، تعرفه های خرید تضمینی برق بر اساس قانون به چه صورتی تعیین می گردد.
در جواب این سوال باید گفت: بر اساس آیین نامه های اجرایی ماده ۶۱  قانون اصلاح الگوی مصرف مبنی بر خرید برق به قیمت تضمینی از نیروگاه های تجدید پذیر، قیمت پایه خرید تضمینی برق بر اساس سه عامل تعیین میگردد، که به شرح زیر است.
۱)    متوسط قیمت تبدیل سوخت
۲)    ارزش سوخت صرفه جویی شده 
۳)    هزینه های زیست محیطی و صرفه جویی شده در مصرف آب

در واقع در صورتی که بتوان این سه قسمت را ارزش گذاری نمود، قیمت پایه خرید تضمینی برق تجدید پذیر به دست خواهد آمد.
وی افزود: متوسط نرخ تبدیل انرژی در ایران توسط شرکت مدیریت شبکه برق کشور تعیین می گردد و به همان قیمتی است که نیروگاه های حرارتی آن را در یافت می کنند. که این عدد در حال حاضر حدودا، ۶۰۰ ریال است.
اما این میزان برای عامل  دوم (ارزش سوخت صرفه جویی شده در هر کیلو وات ساعت) بر اساس فرمولی که در آیین نامه اجرایی بیان شده است از تقسیم ارزش حرارتی هر کیلو وات ساعت برق بر ارزش جرارتی یک متر مکعب گاز طبیعی، ضرب در متوسط راندمان نیروگاه های حرارتی که در نهایت در قیمت سوخت صرفه جویی شده نیز ضرب خواهد شد.
ریسی ادامه داد: قیمت سوخت صرفه جویی شده نیز بر اساس قانون با قیمت سوخت مایع تعیین می گردد (در حال حاضر شامل نفت گاز و گازوییل می باشد) که قیمت آن معادل ۵۵ سنت به ازای هر لیتر گازوییل  یا نفت کوره می باشد.
وی خاطر نشان کرد: ذکر این نکته نیز ضرورت دارد که اگر متوسط راندمان حرارتی  نیروگاه های کشور را ۳۸ درصد در نظر بگیریم می توان گفت به ازای هر یک کیلو وات ساعت برق تولیدی در حدود ۱۴ سنت؛ سوخت مایع مصرف خواهیم کرد.

وی افزود: به بیان دیگر اگر این ۱۴ سنت را با دلار ۱۰ هزار تومان در نظر بگیریم، در حدود ۱۴۰۰ تومان در قسمت صرفه جویی سوخت در معادله ذکر شده قرار خواهد گرفت.

البته  به نظر می رسد که این عدد بسیار چالش برانگیز باشد، به دلیل آنکه در حال حاضر ترکیب سوختی که در نیروگاه های ایران مورد استفاده قرار می گیرد، ترکیبی از گاز طبیعی و سوختهای مایع است.
وی در ادامه بیان کرد: بر طبق اعداد ارائه شده در آمار نامه تفصیلی برق، تولید هر کیلو وات ساعت برق حدودا ۲./. لیتر گازوییل، ۲۳/. متر مکعب گاز و ۲./. لیتر نفت گاز استفاده می کنیم. که اگر این اعداد را در قیمت هر یک ضرب نماییم. متوسط سوخت صرفه جویی شده با اعداد بیان شده چیزی در حدود ۹ سنت برآورد خواهد شد و این بدان معناست که در هرکیلووات ساعت تولید برق از تجدیدپذیرها چیزی در حدود ۹۱۹ تومان صرفه جویی سوخت خواهیم داشت.
قیمت گاز  در این محاسبات نیز ۳۰ سنت به ازا هرمتر مکعب در نظر گرقته شده است .

رئیسی اضافه کرد: اما هزینه های زیست محیطی به چه شکل خواهد بود؟ این هزینه ها بر طبق رسمی ترین آمار اعلام شده  توسط سازمان برنامه و بودجه در سال ۹۵ معادل ۶۸۳ در نظر گرفته شده است که محاسبه این عدد، بر عهده سازمان محیط زیست با همکاری سازمان برنامه و بودجه خواهد بود که متاسفانه سازمان محیط زیست همکاری لازم را نداشته و عددی که اعلام داشته است ۱۵۰ تومان بوده است  و به سبب عدم حضور عدد دست پایین ۶۸۳ ریال اعلام شد. اگر امروز حد متوسط این عدد را با دلار ۱۰ هزار تومان محاسبه نماییم، هزینه های زیست محیطی ما معادل ۳۵۰ تومان خواهد بود. بنابراین با اعداد  مذکور معادله قابل حل خواهد بود.
به طوری که هزینه های زیست محیطی : ۳۵۰ تومان 
هزینه های صرفه جویی سوخت: ۱۴۰۰ تومان
متوسط قیمت تبدیل سوخت: ۶۰ تومان
بنابراین عدد نهایی معادل ۱۸۱۰ تومان خواهد بود، که این عدد بدون هزینه های انتقال می باشد.
حتی در صورتی  که فرض شود، عدد ۱۵۰ تومان به عنوان هزینه های زیست محیطی قرار گرفته شود و باز هم عدد ۱۱۲۹ تومان حاصل خواهد شد.
در حقیقت قیمتی که در حال حاضر برای یک نیروگاه خورشیدی استفاده می شود عدد ۴۹۰ تومان در نظر گرفته شده است و آیا این عدد امکان ایجاد انگیزه برای سرمایه گذار ایجاد خواهد کرد؟

در نهایت اگر قرار است چیزی که ۱۸۱۰ تومان هزینه داشته است تنها ۴۹۰ تومان خریداری شود، تولید کننده مورد ظلم قرار خواهد گرفت.
ریسی تاکید کرد: ذکر این نکته لازم است که تنها تغییر قیمت راهکار این مساله نخواهد بود و عوامل دیگری نیز می توانند موجب کاهش هزینه ها ی مصرفی گردند که از آن جمله می توان به کاهش میزان مالیات دریافتی و کاهش میزان  عوارض گمرکی اشاره نمود.
بنابراین به نظر می رسد بازنگری اعداد خرید تضمینی برق ضرروی باشد.
رئیسی در پایان افزود: دولت باید تکلیف این حوزه را صراحتا مشخص نماید، تا از ورشکستگی سرمایه گذاران این صنعت جلوگیری به عمل آید.و چشم انداز روشنی برای سرمایه گذاری و توسعه این صنعت ایجاد کند.

خلاصه ای از نشست

فیلم کامل نشست