عدم وجود زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری درست، کافی نبودن فروشگاه های لوازم یدکی و تعمیرگاه های مختلف دوچرخه، توپوگرافی مملو از پستی و بلندی تهران و ممنوعیت دوچرخه سواری بانوان از جمله مهم ترین دلایل شکست این طرح بود.
به گزارشزیست آنلاین، محمدعلی افشانی شهردار محترم تهران همان طور که در تصویر پیداست به هماره جمعی از مقامات راهنمایی و رانندگی و نیروی انتظامی، از اولین نسل دوچرخه های اشتراکی در ایران رونمایی کرده است. دوچرخه اشتراکی به این معنی است که شما لازم نیست دوچرخه را ازهمان محلی که تحویل گرفته اید تحویل دهید و می توانید پس از استفاده از این دوچرخه، آن را در هر نقطه ای از سطح شهر رها کنید تا فرد دیگری از آن استفاده کند.
این طرح در نگاه اول نقطه شروع قابل قبولی به نظر می رسد. ترویج فرهنگ دوچرخه سواری از سوی حاکمیت به هر حال باید از جایی شروع شود. اما مشکل اینجاست که از جای بدی شروع شده و شیپور از سرگشادش در حال نواخته شدن است!
نه تنها این طرح بلکه هر طرح دیگری که تنها مبنی بر "عرضه دوچرخه" در تهران باشد موفق نخواهد بود. چرا؟ به گزارش ساحت زیست، هر تکنولوژی به خصوص در حوزه حمل و نقل به زیرساخت و خدمات تعمیر و نگهداری نیاز دارد. هواپیما به باند فرود، کشتی به دریا، خودرو به جاده آسفالته و قطار به ریل نیاز دارد. در عین حال همه این ها نیز نیاز به تعمیرکاران و تکنسین های مجرب دارند که در تمام جغرافیای مورد استفاده پخش شده باشند. اگر مشاهده شد که گروهی در حال وارد کردن واگن های قطار برای ترویج استفاده از حمل و نقل ریلی هستند در حالی که هنوز خط راه آهن وجود ندارد، باید به یک جای کار شک کرد.
دوچرخه نیز از این امر استثناء نیست. دوچرخه به مسیر دوچرخه، فروشگاه های لوازم یدکی و تعمیرگاه های مختلف و متنوع در سطح شهر نیاز دارد. همان طور که اساسا نمی توان از اسب به عنوان یک وسیله حمل و نقل پاک استفاده کرد چون زیرساخت های لازم برای آن وجود ندارد از دوچرخه نیز نمی توان برای شهر تهران استفاده کرد.
اصولا تهران از ابتدای مدرنیزه شدن و در ادامه بعد از انقلاب نه فقط برای دوچرخه که برای وسائل حمل و نقل عمومی نیز طراحی نشده است. اتوبان ها و بزرگراه ها محلات شهر را قیچی کرده و از هم جدا کرده اند. حتی به جرات می توان گفت دسترسی به محدوده جغرافیای نیمی از شهر تهران بدون استفاده از اتوبان ها ممکن نیست. ورود دوچرخه سواران به این اتوبان ها و خیابان ها با توجه به سرعت بسیار کم و عدم توانایی دوچرخه در فرارهای پرسرعت، بسیار خطرناک بوده و می توند باعث مرگ یا نقص عضو دوچرخه سواران شود. همان طور که قبل از افتتاح خطوط بی آرتی باید ابتدا مسیر آن ساخته شود برای افتتاح دوچرخه سواری در شهر تهران نیز ابتدا باید مسیرهای امن آن ایجاد شود.
مطلب بعدی عدم وجود فروشگاه های لوازم یدکی و تعمیرگاه های مختلف برای کمک به دوچرخه سواران است. در حال حاضر فروشگاه های عرضه سیگار و قلیان ذغال بیشتر از فروشگاه های فروش دوچرخه، و قلیان سراها بیشتر از تعمیرگاه های دوچرخه است. تجربه شخصی من از استفاده دوچرخه این است که هر وقت نیاز به تعمیر کار داشته ام باید چرخ را در صندوق عقب ماشین جا داده و به میدان گمرک ببرم. مجموعه حاکمیت به راحتی می تواند با تخفیف ها مالیاتی و کم کردن عوارض تجاری برای فروشگاه های عرضه و تعمیر دوچرخه باعث ازدیاد این مراکز در شهر تهران شود.
توپوگرافی تهران مملو از پستی و بلندی است. در چنین شهری دوچرخه های معمولی به هیچ وجه کارکرد ندارند. تنها راه چاره ورود دوچرخه های برقی است تا در مسیرهای سربالایی نیز امکان استفاده داشته باشند.
ممنوعیت دوچرخه سواری بانوان که با وجود نبود صراحتی قانونی به صورت غیرقانونی از سوی نیروهای انتظامی اعمال می شود عاملی بازدارنده در همه گیر شدن فرهنگ دوچرخه سواری است. مگر می توان هر نوع ورزش همگانی را با حذف نیمی از افراد جامعه ترویج کرد؟!!!
در نهایت می توان پیش بینی کرد ورود اینچنین دوچرخه به سطح شهرتهران بدون اینکه زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری آن مهیا باشد تنها به سود پیمانکاران این طرح است و به زودی با پایان یافتن بودجه خرید،نگهداری و تعمیر این دوچرخه ها پنج هزار دوچرخه خراب و پنچر و فرسوده به انبار شهرداری وارد شده و به صورت کیلویی به مزایده گذاشته خواهد شد.
پیشتر در ۲۵ مرداد ماه امسال، مجری طرح دوچرخههای هوشمند اشتراکی در پایتخت در مورد جزییات این طرح توضیحاتی ارائه کرد که در ادامه به بخش هایی از آن پرداخته شده است.
جزییات دوچرخه های هوشمند اشتراکی زیر پای تهرانی هابه گزارش ایسنا، قاسمی، مجری طرح دوچرخههای هوشمند اشتراکی - در مرداد ماه ۹۷ با بیان اینکه از یک سال و نیم پیش طرح دوچرخههای اشتراکی هوشمند در کشور کلید خورد، گفت: شش ماه است که ما آماده ورود به بازار هستیم، اما در حال کسب آمادگیهای بیشتر و جمعبندیهای نهایی بودیم و نهایتا روز جمعه فردا با حضور چرخههای هوشمند اشتراکی این دوچرخهها رونمایی میشود.
وی با بیان اینکه این دوچرخهها هوشمند هستند، اظهار کرد: لاستیک این دوچرخهها با تکنولوژیهای خاص ایجاد شده به گونهای که پنچر نمیشود و این دوچرخه دیسکی است و به همین دلیل امکان پارهشدن زنجیر چرخ وجود ندارد.
این مجری طرح دوچرخههای هوشمند اشتراکی با بیان اینکه این دوچرخهها دارای قفل هوشمند هستند و در بدنه آن دو جی پی اس نصب شده است، گفت: به همین دلیل امکان رصد مداوم این دوچرخهها وجود دارد.
قاسمی در مورد چگونگی استفاده از این دوچرخههای هوشمند اشتراکی، بیان کرد: شهروندان میتوانند اپلیکیشن بیدود را نصب کرده و با ثبت نام در این اپلیکیشن صاحب همه دوچرخههای پایتخت میشوند و میتوانند با ثبت نام و درخواست دوچرخه به قفل دوچرخهها دسترسی یابند و گوشی خود را در هنگام استفاده بر روی بارکد قرار داده و قفل دوچرخه باز میشود و بعد از آنکه به مقصد رسیدند دوچرخه را قفل کرده و نفر بعد از آن استفاده میکند.
وی با بیان اینکه این دوچرخهها هوشمند هستند، اظهار کرد: اتاق کنترلی پیشبینی شده است که از طریق جی پی اس دوچرخهها را مدام رصد میکند.
مجری طرح دوچرخههای هوشمند اشتراکی با بیان این که یکی از ایرادات طرحهای قبلی دوچرخه در پایتخت این بود که باید دوچرخه را از خانه دوچرخه با ارائه کارت ملی تحویل گرفته و بعد دوچرخه را در همان خانه دوچرخه پس میدادند، گفت: این طرح شکست خورد، چرا که مردم محدود شده بودند، اما حالا در این طرح دوچرخههای هوشمند اشتراکی مردم میتوانند بعد از استفاده از دوچرخه در هر کجای شهر این دوچرخهها را رها کنند و بعد از ۲۴ ساعت اگر دوچرخه مورد استفاده دیگر قرار نگرفت تیم لجستیک نسبت به جمعآوری دوچرخهها اقدام میکند.
قاسمی با بیان اینکه این طرح در ۲۱۷ شهر دنیا اجرایی شده است، اظهار کرد: ما نمیتوانیم منتظر آن شویم که یک روز آلودگی هوا و ترافیک رفع شود، بلکه باید با فرهنگسازی مردم را تشویق کنیم تا با استفاده از دوچرخه کمتر از خودروی شخصی استفاده کنند.
وی با بیان اینکه برآورد اولیه نشان میدهد که با توجه به شرایط شهر تهران نیازمند ۲۵۰ هزار دوچرخه هستیم، گفت: راکبان دوچرخه به طور کامل بیمه هستند و در هنگام ثبت نام نیز عنوان شده است که استفادهکنندگان از دوچرخه بیمه هستند، اما دقت داشته باشید که استفاده از این دوچرخههای هوشمند اشتراکی دارای قوانین و مقررات است به گونهای که اجازه ورود به بزرگراهها را ندارند و برای گروه سنی ۱۶ تا ۷۵ سال در نظر گرفته شده است و در شرایط برفی و بارانی نیز از این دوچرخهها نباید استفاده کرد، چرا که ممکن است خطراتی داشته باشد.
مجری طرح دوچرخههای هوشمند اشتراکی با بیان اینکه وضعیت دوچرخهها در اتاق مانیتورینگ رصد میشود، گفت: احتمال سرقت این دوچرخهها بسیار کم است، چرا که وضعیت این دوچرخهها از طریق دو دستگاه جی پی اس نصب شده در بدنه آنها رصد میشود.
قاسمی با بیان اینکه در حال حاضر در چهار خیابان انقلاب، بلوار کشاورز، بهشتی و مطهری ۲۹ پارکینگ دوچرخه در نظر گرفته شده است، ادامه داد: این پارکینگها تنها با یک خط نارنجی و بدون حصار مشخص شده است و شهروندان میتوانند به صورت شبانهروزی به این دوچرخهها دسترسی داشته و پس از استفاده آن را در هر گوشه شهر رها کنند.
در ادامه بابایوسفی مجری دیگر طرح دوچرخههای هوشمند اشتراکی با بیان اینکه تحقیقات بازاری نشان میدهد که سرعت ترافیک در شریانهای یک و دو پایتخت در ساعات اوج ترافیک یعنی ۶ تا ۹ صبح و ۱۶ تا ۱۸، ۱۶ تا ۲۲ کیلومتر است و این در حالی است که میانگین سرعت دوچرخه نیز ۱۶ تا ۲۰ کیلومتر است.
وی با بیان اینکه استفاده از دوچرخه علاوه بر اینکه موجب کاهش آلودگی هوا و ترافیک میشود، گفت: به سلامت جامعه کمک میکند، چرا که ۲۰ دقیقه دوچرخهسواری معادل یک ساعت پیادهروی است و شهروندان میتوانند سبک زندگی خود را تغییر دهند.
مجری طرح دوچرخههای هوشمند اشتراکی با بیان اینکه استفاده از دوچرخههای هوشمند اشتراکی به صورت پایلوت در دانشگاه تربیت مدرس مورد استفاده قرار گرفت، اظهار کرد: با اینکه ترم تابستانی است و دانشگاه تقریبا تعطیل است، ما ۵۰ دستگاه دوچرخه برای آن دانشگاه در نظر گرفتیم. اما مجددا درخواست دوچرخههای دیگر کردند.
بابایوسفی با بیان اینکه تهران همیشه به عنوان شهر الگو در نظر گرفته شده و در صورت موفقیت این طرح در تهران قطعا شاهد اتفاقات خوبی در کشور خواهیم بود، در مورد سربالاییهای تهران، گفت: تهران پستی و بلندی زیادی دارد، اما مسیرهای شرق به غرب مسطح هستند و میتوان پوشش خوبی داده شود.
وی با بیان اینکه در نظر داریم برای پستی و بلندی شهر تهران دوچرخه هوشمند را رونمایی کنیم، گفت: نسل بعدی دوچرخهها قطعا دوچرخههای بعدی خواهند بود که برای مسیرهای شمال به جنوب مناسب است.
بابایوسفی با بیان اینکه فردا در تور دوچرخه سواری خبرنگاران این دوچرخهها افتتاح میشود، اظهار کرد: از خیابان ایرانشهر این تور آغاز و بعد از طی مسافتی به خیابان امام خمینی (ره) خواهیم رسید تا فرهنگ دوچرخهسواری را در شهرمان ارتقاء دهیم.