تابستان سال ۹۶،از حیث تعداد مسافرتِ داخلی به نسبت سال ۹۵ با رشد قابل توجهی همراه بود،اما وضعیت گردشگریِ داخلی تابستان امسال، مطلوب نیست.
به گزارش زیست آنلاین، امروزه صنعت گردشگری به یکی از حوزه های بسیار درآمدزا،پولساز و اشتغالزا مُبَدَل شده است،عرصه ای که در صورت عجین شدن با برنامه ریزی های دقیق و اخذ تمهیدات مقتضی،قادر است اقتصاد یک کشور را از بسیاری مشکلات و نارسایی ها بِرَهانَد و آن را به سمت توسعه،رونق و شکوفایی هر چه بیشتر سوق دهد.
تجاربِ سایر کشورهای دنیا نشان می دهد که بسیاری از جوامع توسعه یافته در سایه گردشگریِ پویا و پیشرفته،به اقتصادهای قدرتمند دنیا مبدل شده اند و حداقل اینکه آنها را می توان در زمره قدرت ها و اقتصادهای نوظهور جهان تعریف کرد.
در میان کشورهای جهان،سرزمین پهناور ایران از بسیاری شاخص های گردشگری برخوردار است؛ تنوع اقلیمی، داشتن اراضیِ گوناگون کویری،دشت،کوه،دریا،جنگل و...، وجود آثار و ابنیه تاریخی با قدمت های کهن،تنوع قومی و قبیله ای،سبک و سیاق های خاص فرهنگی و قومی و به تبع آن زندگی های خاص در روستاها،همگی از ویژگی هایی به شمار می رود که با برنامه ریزی اصولی،قادر به جذب گردشگران و مسافران ایرانیِ بسیاری خواهد بود.
بنابر یک ذهنیت و قاعده نانوشته هرگاه از ضرورت توسعه گردشگری و افزایش هر چه بیشتر گردشگران سخنی به میان می آید،اذهان به سمت گردشگران و توریست های خارجی سوق پیدا می کند و این در شرایطی است که کشوری همچون ایران با بیش از ۸۰ میلیون نفر جمعیت،بصورت بالقوه از چنان پتانسیلی برخوردار است که در صورت تامین شدن پیش نیازها و اقتصائات لازم،صرفاً با جذب گردشگران داخلی،قادر به حصول توفیقات اقتصادی بسیاری خواهد بود،توفیقاتی که علاوه بر جلوگیری خروج ارز از کشور با فرصت های متعدد و متنوع شغلی نیز همراه خواهد شد.
باید به تلخی اذعان کرد که متاسفانه در حوزه گردشگری داخلی نیز آنچنان که باید اقدامات جدی و ثمربخشی انجام نشده تا به واسطه آن روند توسعه اقتصادی کشور با سرعت فزاینده تری همراه شود که البته پیش از این در خصوص برخی از الزامات موثر در تحقق این امر،گزارشاتی منتشر شده است.
در این میان،یکی از مولفه های تاثیرگذار در توسعه گردشگری داخلی به عاملی فرعی اما بسیار تعیین کننده تحت عنوان " شرایط اقتصادی کشور و قدرت خرید مردم " معطوف می شود.
بنابر گزارشات موجود،میزان اقامت شبِ ثبت شده در تابستان سال ۹۶ ،حدود ۸۵ میلیون مورد است که در قیاسِ میزان اقامت شب در تابستان سال ۹۵ ،با ۶۵ میلیون مورد،شاهد رشد نسبتا قابل توجهی در این حوزه هستیم.اما ظاهرا این روند در تابستان سالجاری متفاوت از سال گذشته است و طبیعتا با توجه به سپری شدن آخرین روزهای شهریور و فرارسیدن ماه محرم، بعید است رشد و افزایش چشمگیر و ملموسی در مسافرت ها و گردشگریِ داخلی کشور ثبت و محقق شود.
در صورت عدم حذف ارز مسافرتی،وضعیت گردشگری داخلی بُغرَنج تر می شدمصطفی حبیبیان،یکی از فعالان حوزه گردشگری در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی،در ارتباط با کیفیت و کمیت گردشگری داخلی در تابستان سالجاری اظهار داشت: تا اعلام نشدن آمار رسمیِ تعداد گردشگران و مسافران داخلی در ماه های تیر، مرداد و شهریور ،نمی توان بصورت دقیقی در این خصوص اعلام نظر کرد اما با توجه به تقاضائی که در ارتباط با مسافرت های داخلی و ثبت نام در تورهای داخلی مشاهده کرده ایم می توان تا حدودی در این خصوص گمانه زنی کرد و به ارزیابی وضعیت موجود پرداخت.
وی افزود:آنچنان که محاسبات میدانی نشان می دهد،ضریب تمایل به سفر در تابستان سالجاری آنچنان مطلوب و برجسته نبوده است.
وی ادامه داد:عوامل بسیاری در این خصوص،تاثیرگذار است که عمده آن به وضعیت اقتصادی کشور،عدم ثبات لازم در بازار،گرانی بسیاری از کالاها و مسائل اینچنینی باز می گردد.
این فعال در عرصه گردشگری عنوان کرد:البته طرح این موضوع به معنای ریزش قابل توجه گردشگران داخلی نیست،زیرا ترافیک سنگین روزهای تعطیل در محورهایی که عموما گردشگران در آن تردد می کنند و برخی از آمارهای غیر رسمی موید این واقعیت است که تقلیل ضریب مسافرت های داخلی آنچنان فاحش نبوده اما قطعا رضایت بخش نیست و در صورت عدم حذف ارز مسافرتی،شاهد تنزل و کاهش بسیار محسوسی در تعداد گردشگران داخلی و مسافرت های سیاحتی می بودیم.
حبیبیان گفت:به واقع با حذف ارز مسافرتی و افزایش افسار گسیخته نرخ ارز آزاد،نوعی از تغییر رفتار در مسافران و گردشگران داخلی ظهور و بروز پیدا کرد به نوعی که بسیاری از افرادی که در فصل تابستان اقدام به مسافرت های خارجی می کردند،سفر به شهرهای داخلی کشور را در دستور کار قرار دادند و اگر موضوع حذف ارز مسافرتی نبود، وضعیت مسافرت های داخلی( از حیث کمی) و تقاضا برای آن به مراتب بُغرَنج تر می بود.
اطلاع رسانی کافی در خصوص جاذبه های گردشگریِ داخلِ کشور نمی شودمظفر روحانی نژاد، یکی از فعالان تورهای گردشگری در استان البرز در گفت و گویی با خبرنگار اقتصاد و انرژی، با اشاره به نقش تعیین کننده قدرت خرید مردم و شرایط اقتصادی حاکم بر خانوارها در مسافرت و افزایش ضریب آماری مرتبط با آن گفت:با این وجود،نباید این واقعیت را نادیده گرفت که در کنار چنین مسائلی،متاسفانه در حوزه تبلیغات و اطلاع رسانی برای جذب گردشگر داخلی در سالیان گذشته، بسیار ضعیف عمل کرده ایم و این روال همچنان ادامه دارد.
وی افزود:دیدنی ها و جذابیت های مسافرتی ایران زمین بسیار متنوع و متعدد است و متاسفانه بسیاری از آنها،در سایه غفلت و کم توجهی ها در انزوا قرار گرفته اند و باید به این واقعیت تلخ اشاره کرد که ،اطلاعات و اشراف برخی از گردشگران خارجی به جذابیت ها و دیدنی های این مرز و بوم به مراتب از برخی هموطنانِ ما بیشتر است و دستگاه های مُتَوَلی و ذی ربط نیز در این ناآگاهی بی تاثیر نبوده و نیستند.
این فعال در حوزه گردشگری گفت:وقتی موتور گردشگری روشن می شود،عرضه محصولات افزایش می یابد،مشاغل جدید فعال می شوند،طراوت و شادابی به جامعه باز می گردد و در سایه این تحول،کانون های گردشگری نیز رونق می گیرند و آباد می شوند اما این اصل مهم و مزایای آن را برخی صرفا بر زبان می آورند و باور عمیقی به آن پیدا نکرده اند.
وی افزود:اگرچه بعضا در برخی شهرها،شاهد برپایی نمایشگاه هایی با هدف معرفی جاذبه های گردشگری این مرز و بوم هستیم اما این نمایشگاه ها برای کشوری با وسعت بیش از ۱ میلیون و ۶۴۰ هزار متر مربع و ۸۰ میلیون نفر جمعیت کافی نیست و باید برنامه ریزی هایِ دقیق تری در این خصوص عملیاتی شود.
امید آن می رود زین پس،با یک همگرایی و هم افزایی ،شاهد تلاش بیشتر در راستای رونق و افزایش گردشگری داخلی در کشور باشیم و قطعا حصول موفقیت در این حوزه، می تواند، به نوعی در راستای حمایت از کالای ایرانی تفسیر گردد،حمایتی که خروجی آن در بهره گیری از ظرفیت های داخلی برای اشتغالزایی و سود آوریِ مشروع هر چه بیشتر مُتِبَلوِر و مُتَجَلی خواهد شد.
گردشگری؛ سرگردان میان چند متولی صنعت گردشگری در ایران از نبود ساختار متولی گری رنج می رود. نظارت دستگاه های کلیدی بر این صنعت مانع این شده تا گردشگری دارای یک متولی اصلی باشد. در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به شکلی مستقیم بر این صنعت نظارت می کند، اما دستگاه های دیگری چون وزارتخانه های کشور، امور خارجه، راه و شهرسازی و فرهنگ و ارشاد اسلامی در این حوزه نقش آفرینی می کنند. نقش این وزارتخانه ها اگرچه بیشتر مربوط به گردشگری خارجی است، اما گاهی همین مساله طولانی شدن روند صدور ویزا را برای گردشگران خارجی در پی دارد. در سال های اخیر بحث و نظرهای بسیاری بر سر طرح تشکیل وزارتخانه گردشگری صورت گرفته که تاکنون به سرانجام نرسیده است. تامین تاسیسات و خدمات لازم در حوزه راه و شهرسازی و ایجاد مسیرهای ریلی میان استان ها از اصلی ترین وظایف وزارت راه و شهرسازی در این حوزه به شمار می رود، اما برای برخی شهرهای ایران امکان سفر ریلی یا هوایی فراهم نیست. توسعه استانی، برقراری امنیت، تعیین مناطق ممنوعیه تردد و اسکان و موارد مرتبط با مهاجرت و تابعیت و... نیز از جمله وظایف تعریف شده برای استانداریها در حوزه گردشگری است که میتوان در ارتباط با صنعت گردشگری باشد.
بوم گردی؛ دریچه ای به سوی رونق در سال های اخیر واژه تازه ای به نام بوم گردی یا اکوتوریسم به حوزه گردشگری داخلی وارد شده است. بوم گردی به معنای حضور در طبیعت و تجربه زندگی ساکنان بومی یک منطقه گردشگری است. این نوع از سفر، سفری مسئولانه در برابر محیط زیست و طبیعت است که موجب پایداری فرهنگ، زیست بوم و کیفیت زندگی ساکنان آن منطقه گردشگری می شود. به گفته بسیاری از کارشناسان گردشگری، اگر طرح های بوم گردی در مناطق ایران اجرا شود شاید رکودی که گریبان صنعت گردشگری داخلی را گرفته از بین رود. شهرها و روستاهای ایران به دلیل حفظ شکل سنتی خود و دوری از مشکلات کلان شهرها چون ترافیک، آلودگی هوا و شلوغی، مناطق مناسبی برای استراحت و گذران چند روز به دور از هیاهوی شهر است. لازم به یادآوری است که نگاه ویژه دولت های یازدهم و دوازهم به حوزه گردشگری به ویژه در بخش بوم گردی، ارائه تسهیلات و رونق سفرهای داخلی در یکی دوسال اخیر را نتیجه داده است.