در نذر طبیعت پدران و مادران به پاقدم نوزاد خود برای حیات وحش مخزن آب اهدا می کنند، افرادی به یادبود پدر و مادران مرحومشان آبشخور می سازند، وکلا و پزشکان، خدمات رایگان به محیط بانان می دهند.
به گزارش زیست آنلاین، در فرهنگ های باستانی، حیوانات از جایگاه خاصی نزد انسان ها برخوردار بودند و هر کدام نماد اسطورهای بودند. بسيارى از دانشمندان و پژوهشگران دين زرتشت را نخستين دينى مىدانند كه به پاسداری از محيط زيست توجه كرده است. باور و کردار ايرانيان در پاك نگهداشتن آب، خاك و آتش همواره زبانزد يونانيان و ديگر مردم جهان بوده است.
ايرانيان باستان همه ساله به مناسبت جشن «بهمنگان» يا «بهمنجه»، بيش از هر جشن و آیين ديگرى به رعايت حقوق حيوانات و پرهيز از خوردن گوشت آنها، توجه میکردند. در ایران باستان نیکی به حیوانات سودمند از وظایف اصلی انسان بوده است. در تاریخ نقل شده بهرام گور از پادشاهان ساسانی کوششهای فراوانی در جهت توسعه پرورش اسب و اسبدوانی میکرد و انوشیروان به دامپروری علاقه فراوانی داشت.
نیکی و ترحم به حیوانات در آئین مزدیسنا که در زمان ساسانیان رواج داشت اهمیت زیادی داشته همچنین در آیین مانی و مزدک نیز برای حیوانات اهمیت خاصی قائل بودند. مانی مردی ایرانی و دین او دین آمیخته از آیین زرتشت، مسیح و احتمالا سایر ادیان زمان بود. برگزیدگان یا روحانیون این آیین از خوردن گوشت و هرگونه آزار رسانیدن به حیوانات و گیاهان به شدت امتناع میکردند.
در رساله شایست ناشایست که از کتب پهلوی پیش از اسلام است که تاکنون باقی مانده، از کشتار بیهوده حیوانات به شدت نهی شده است. در این کتاب میخوانیم هر کس بیهوده حیوانات را بکشد، در آن جهان عذابی دردناک خواهد داشت و هر که به حیوانات نکویی کند و امکان زاد و ولد آنها را فراهم آورد، مورد لطف ایزدی قرار خواهد گرفت.
در قرآن کریم نیز آیات متعددی در مورد حیوانات دیده میشود که بارها به این موضوع اشاره شده که حیوانات نشانه قدرت الهی و مایه عبرت بشر هستند و در آنها منافع بیشماری برای انسانها قرار داده شده است.
در اسلام مهربانی با حیوانات از اهمیت بالائی برخوردار است تا جائی که حیوانات یکی از چند واجب النفقه ای است که بر عهده انسان نهاده شده است. داستان حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) که مانع شکار آهویی شدند سرآمد باورهای اسلامی ماست و ضامن آهو بود حضرت را همه شنیده اند؛ دسیره معصومین این گونه است که اگر حیوانی تشنه در معرض مرگ است و آب به اندازه ای نیست که انسان هم حیوان را سیراب را کند و هم وضو بگیرد باید حیوان را سیراب کند، و به جای وضو تیمم کند..
امام باقر (ع) می فرماید: «خدای متعال سیراب کردن تشنگان را دوست دارد، و کسی که حیوان تشنه کام یا جز آن را سیراب کند خدا او را در روزی که جز سایه او نیست در سایه عرش خود جای می دهد. »
اگر گشتی در آرامستان های قدیمی شهر بزنید در بالای هر سنگ قبری بازماندگان کاسه ای قرار داده اند که در آن آب و دانه بریزند تا پرندگان از آنها بخورند، آنها متعقدند این کار خیرات اموات است و دعای حیوانات گرسنه و تشنه برای رفتگان شان مستجاب خواهد شد.
وجود کبوتر در حرم امامان و امامزادگان نیز موید یک این نکته است که حیوانات هم از نذری و خیرات سهمی دارند.از قدیم لانه سازی برای پرندگانی همچون یاکریم در ایران مرسوم بوده و حالا نیز در خانه ها در محله های قدیمی مشاهده میشود.در یزد وقف نامه ای موجود است که شخصی بخش ازاموال خود را برای تهیه غذای سگ های محل وقف کرده است. لانه سازی این روزه به شکل های جدیدی مرسوم شده است به این شکل که افراد مختلف برای خیرات اموات خود چندین لانه چوبی سفارش داده و روی درختان پارک ها نصب می کنند.
نذر طبیعت چیست؟حامیان حقوق حیوانات نیز در این بین از اثرگذاری بیشتری برخوردارند آنها با دیدن ظلم در حق حیوانات از جمله سگها کمپین هایی تشکیل می دهند و با اعتراضات هماهنگ در فضای مجازی و حقیقی صدای حیوانات مظلوم هستند. آنها با ساخت پناهگاه هایی اقدام به جمع آوری سگهای بدون صاحب میکنند که به انحای مختلف صدمه دیده اند و با هزینه خود و دوستداران حیوانات به تیمار و نگهداری آنها میپردازند.
همه این موارد شامل حیوانات اهلی و شهری می شود، حیواناتی که شاید برای تهیه آب و غذای خود مشکلی نداشته باشند و اساسا حضور آنها در محیط زندگی برای معضلاتی همراه است مثل سگ و گربه که ممکن است حامل بیماری های مشترک نیز باشد ولی چندی است پویشی ملی در سطح کشور شکل گرفته است و علاقمندان برای حمایت و نجات حیوانات وحشی کوه و صحرا اقدام به تأمین آب و غذا می کنند؛ حیواناتی که کمتر دیده می شوند اما در این دوره با خطرات جدی مواجه هستند.
این پویش که با الهام از باورهای ملی و مذهبی شکل گرفته یک محیط بان به نام احمد بحری مطرح کرده و از سوی طرفداران محیط زیست با اقبال مواجه شده است.ا و این پویش همگانی را نذر طبیعت نامگذاری کرده است.
نذر طبیعت حالا دیگر در حال فراگیر شدن است و در مناطق مختلف کشور دلسوزان طبیعت دست به کار شده و برای تآمین آب و غذا و درمان حیات وحش اقدامات بزرگی انجام داده اند.
در نذر طبیعت کارهایی مثل ساخت مخزن ذخیره آب در طبیعت می شود که از راههای مختلفی مثل چشمه های کم آب و چاه های اطراف توسط محیط بانان آبگیری شده و در فصل گرم سال که همه منابع طبیعی آب خشک می شوند می تواند مورد استفاده حیوانات وحشی قرار گیرند.
" برای آشنایی با کمپین نذر آب و اطلاع از جزئیات آن کلیک کنید"
در فقدان این مخازن ، حیواناتی همچون آهو ، بزکوهی ، یوزپلنگ و ... برای پیدا کردن آب مجبورند مسافت های زیادی را طی کنند و در این راه با خطرات مختلفی همچون تصادفات جاده ای ، نزدیک شده به مراکز مسکونی و امکان شکار و... روبرو خواهند بود.
از دیگر کارهای نذر طبیعت تأمین علوفه برای جانوران گیاهخواری همچون آهو ، جبیر ، قوچ و میش وحشی و... است به این نحو که در مناطقی که خشکسالی پی در پی باعث فقر مراتع شده ، در ایام خاص علوفه شامل یونجه خشک پرس شده به صورت دستی در زیستگاه توزیع می شود و نجات بخش آنها خواهد بود و یا در برف شدید و یخبندان علوفه و دانه برای آنها توزیع می شود.
نذر طبیعت رسما از مردادماه سال ۹۵ با اعلام رسمی این محیط بان در صفحه شخصی خود آغاز شد و حالا با گذشت یک سال و نیم از آن پروژه های مختلفی اجرا شده است و برنامه های مختلفی نیز در دست اجراست.
نذر طبیعت در ابتدای کار بر تآمین آب و علوفه تمرکز داشت ولی رفته رفته اشکال مختلف نذر از سوی حامیان پیشنهاد و پیگیری شده که در نوع خود جالب توجه بودند.
افراد مختلفی اعلام آمادگی کردند که حاضرند حرفه خود را برای طبیعت به کار گیرند مثلا وکلایی دادگستری گفتند حاضریم پرونده های محیط زیستی را داوطلبانه وکالت کنیم ، پزشکانی که حاضر شدند محیط بانان و طبیعت یاران را به رایگان درمان کنند ، گرافیست ها و برنامه نویسانی که برای راه اندازی سایت اعلام آمادگی کرده اند و افرادی که گفتند برای فرهنگسازی می خواهند در شهر و روستای خود شعارهای محیط زیستی را روی دیوار ها بنویسند و همه را به آشتی با طبیعت دعوت کنند.
در نذر طبیعت پدران و مادران به پاقدم نوزاد خود برای حیات وحش مخزن آب اهدا می کنند، افرادی به یادبود پدر و مادران مرحومشان آبشخور می سازند ، زوج جوانی که به پاس خرید خانه به جای قربانی کردن برای ساخت آبشخور حیات وحش هزینه می کنند و مردی که به خیرات دختر مرحومه اش چندین مخزن آب اهدا کرده است.
گروهی اقدام به ساخت لانه برای پرندگان کرده اند و می خواهند با کمک شرکت برق بر روی تیرهای برق نصب کنند تا اثرات تخریبی خطوط انتقال برق را با این کار کاهش دهند.
گروهی دیگر برای مشارکت در حفاظت از حیات وحش اقدام به ساخت پاسگاه محیط بانی کرده اند ، یک هنرمند خواسته آثار هنری خود شامل سفال و سرامیک را به نفع طبیعت به فروش برساند ، هنرمند دیگری نمایشگاهی از آثار نقاشی خود راه انداخته و عواید آن را در راه طبیعت صرف می کند ، چند هموطن ساکن خارج اقدام به خرید دوربین های حرفه ای کرده و آنها را به کشور فرستاده اند ، کارخانجات مختلفی تشویق شده اند تا محصولات خود شامل مخزن پلاستیکی آب ، لوله و... را در این راه اهدا کنند ، صنایع مختلفی همچون معدن که مدتی است در مقابل نا امن کردن زیستگاه حیات وحش بی تفاوت نمانده اند به ازای آن برای آنها آب و علوفه تآمین می کنند. از سوی دیگر برخی نیز قابلیت های خود را در فضای مجازی نذر طبیعت می کنند به این شکل که مطالب محیط زیستی را در صفحات و کانال های خود برای مخاطبین به صورت داوطبانه منتشر میکنند و در واقع خود را محیط بان مجازی می دانند .
شاید برایتان جالب باشد که تا کنون چندین نفر از کسانی که برای حفظ جان حیات وحش تلاشی کرده باشند مثل آن پیرزنی که مانع حمله سگهای گله به یوزپلنگ شد یا آن چوپانی که بارها یوزپلنگ را رصد کرده یا آن یکی چوپان که محیط بانان را از حضور متخلفان در طبیعت آگاه می کنند توسط حامیان نذر طبیعت تشویق شده اند و برایشان هدایایی همچون کارت هدیه ، دوربین عکاسی ، پوتین و لباس ، گوشی موبایل و... ارسال شده است.
نذر طبیعت تا به امروز بالغ بر دویست میلیون تومان در پروژه های مختلف سرمایه جذب و هزینه کرده و حالا با پشتوانه اعتماد عمومی قصد دارد به صورت یک انجمن خیریه به فعالیت خود ادامه دهد تا اولین خیریه محیط زیستی کشور باشد.
دوستداران محیط زیست دعوت به ادای نذر می شونداحمد بحری یکی از سپاهیان سپید فضای مجازی که در استان قم در حال خدمت به طبیعت ایران است و افتخار به تن کردن پیراهن خاکی و اما آسمانی محیط بانی را به دست آورده با ایجاد یک هشتک با نام نذر طبیعت « #نذر طبیعت » در فضای اینستاگرام همه دوستداران محیط زیست را دعوت به ادای نذر در این زمینه کرده است.
بحری از آن محیط بانانی است که در فضای مجازی توانست به خوبی جایگاه محیط بانان را در اذهان زنده کند، فعالیت چندین ساله بحری در فضای مجازی به عنوان یک محیط بان فعال و آگاه باعث شد، این بار هم کمک بزرگی به محیط زیست کشور بکند و آغازگر یک خوبی شود.
هرچند پیش از این هم جسته و گریخته دوستداران و فعالان محیط زیست برای کمک به محیط زیست طرح هایی را اجرا می کردند، اما بسیاری از این طرح ها از روی احساسات، سازمان دهی نشده و حتی مضر برای طبیعت بود.
پرداختن به مفهومی مثل نذر، ایده جالب و بر زمین مانده ای بود که این محیط بان قمی با استفاده از تجربه و دانش و اطلاعاتی که از نیازهای محیط زیست کشور داشت توانسته در مدت کمی آنرا سامان بدهد.
نذر از سنتهای اسلامی است، انسان مسلمان هرگاه بخواهد کاری انجام دهد، میتواند در برابر خدای متعال بر خود عهد کند و بگوید:«نذرت للّه ان افعل کذا.» (نذر کردم برای خدا فلان کار را انجام دهم.)
بحری جرقه استفاده از این سنت دیرینه را از پیدا شدن یک توله خرس بی مادر و انعکاس این خبر در کانال تلگرامی می داند که باعث شد یکی از اعضای کانال هشت قوطی شیرخشک مخصوص حیوانات را برای این توله خرس اهدا کرد و پس از هماهنگیهای صورت گرفته شیرخشکها به محل نگهداری توله خرس ارسال شد.
او دریافت پیامهای متعدد از سوی مردم را انگیزه ای عنوان کرده است که به ظرفیت بسیار مناسب شبکههای مجازی برای دریافت کمک به طبیعت پی ببرد.
به گزارش فردا، بحری و همکارانش با بهره گیری از این سنت سعی دارند به کمک من و شما برای ساخت آبشخور توزیع علوفه، پخش دان برای حیات وحش ایران با اولویت مناطقی که دچار خشکسالی هستند به طبیعت کمک کنند.
این محیط بان در یکی از پست های اینستاگرامی خود گفته است: با فاصله کمی از اعلام رسمی آیین #نذر طبیعت یک خانم اصفهانی مقدار ششصد کیلو یونجه به ارزش پنج میلیون ریال نذر کرد و ما پس از تهیه این مقدار یونجه، در پارک ملی قاضی کلاه اصفهان این مقدار یونجه را میان آهوان بزهای کوهی توزیع کردیم.
بحری نذر طبیعت را یک رسم قدیمی فراموش شده می داند که با احیای آن هر کدام از ما می توانیم دین خود را به طبیعت ادا کنیم.
این محیط بان با افزایش درخواست های مردمی برای نذر طبیعت به ساماندهی برنامه های خود در فصول مختلف هم پرداخته است و سعی دارد که در فصل پاییز به کمک قوهای مهاجر در سرخرود مازندران بپردازد و حتی برای اجرای آن یک فراخوان عمومی اعلام کند.