کاشت گونه‌های گیاهی آب‌بر از ۷سال قبل در شهر تهران ممنوع شد. سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران طی بخشنامه‌های متعدد این ممنوعیت را به مناطق اعلام کرد.
تاریخ انتشار :پنجشنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۱۵
کد مطلب : 78999
اگر مسئله چمن در تهران را حل شده بدانیم، البته تنها از این منظر که دیگر قرار نیست کاشته شود وگرنه همچنان آبیاری می‌شود، وضعیت کم‌آبی تهران اقتضا می‌کند به دیگر گونه‌های ناسازگار با وضعیت آب پایتخت هم پرداخته شود. سازگاری گونه‌های گیاهی با وضعیت اقلیم، حتما به‌معنای سازگاری آن گونه با وضعیت آبی نیست.آب یکی از سه شاخصه مهم و اساسی در سازگاری گونه گیاهی با اقلیم است که در موارد بسیاری مورد توجه قرار نگرفته و به همین دلیل ۹۰درصد از گونه‌های کاشته شده پایتخت از نوع گیاهان آب‌بر هستند.
مصطفی خوشنویس، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع به همشهری می‌گوید: «دمای هوا، خاک و رطوبت مهم‌ترین شاخص‌‌های میزان سازگاری با اقلیم است. برخی گونه‌های کاشته شده در تهران از نظر دما و خاک سازگارند اما از نظر رطوبت خیر. سازگار با رطوبت، گونه‌ای است که ۲۵۰میلی‌متر متوسط سالانه بارش تهران برایش کافی است و به آب بیشتری نیاز نداشته باشد.»
بیشتر بخوانید: بررسی وضعیت آب خام فضای سبز شهر تهران و برنامه‌های آینده
گونه‌هایی مثل توری، طاووسی، سپیدار، پالونیا، زیتون تلخ، زبان گنجشک، بلوط همیشه سبز و... از نظر دما و خاک با شرایط تهران سازگارند اما متوسط بارندگی این شهر برایشان کم است. شن، بنه، داغداغان، بادامک، سنجد سیاه، آلبالو وحشی و... نیز ازجمله گونه‌های کاملا سازگار از نظر دما، خاک و رطوبت هستند که هر دو دسته این گیاهان در تهران وجود دارد. البته این کارشناس بر این موضوع نیز تأکید می‌کند که اغلب گونه‌های کاشته شده در تهران سازگاری‌شان با خاک زیاد است اما این عنصر را می‌توان در بیشتر موارد متناسب با گونه نیز تغییر داد.
چند نکته در مورد گونه‌های تهران گونه گیاهی نی مانندی که در بعضی بوستان‌های تهران به چشم می‌خورد پمپاس گراس نام دارد؛ گونه‌ای است که به آب نیاز دارد اما نه به اندازه چمن. این‌گونه به تعداد اندک در تهران کاشته شده است. خوشنویس معتقد است این‌گونه برای تنوع و قرار گرفتن درمیان دیگر گونه‌ها خوب است و کاشت اندک آن معضلی ایجاد نمی‌کند. معضل تهران چمن و سپیدار است. به گفته این کارشناس، گونه نی دیگری نیز با نام فراگ میتس یا آشیانه قورباغه هم در تهران به‌ویژه در بخش جنوبی پایتخت دیده می‌شود که خودرو است و در کانال‌های آبی غیرسیمانی و مانداب‌ها می‌روید. تفاوت دمای شمال و جنوب تهران، فاکتور تأثیر‌گذاری در انتخاب گونه‌های گیاهی است. خوشنویس می‌گوید: زیتون تلخ در جنوب تهران به خوبی جواب داده اما در شمال تهران و در ارتفاع بالای ۱۶۰۰متر به‌دلیل سرما از بین می‌رود. اما گونه‌هایی مانند چنار، زبان گنجشک و اقاقیا هم در شمال و هم در جنوب شهر تهران به‌خوبی می‌روید.
تأکید دوباره شهرداری بر ممنوعیت انواع گونه‌های آب بر سازمان پارک‌ها در بخشنامه خود که دوباره به مناطق ابلاغ کرده بر استفاده از گونه‌هایی تأکید کرده که عمدتا مقاوم در برابر بی‌آبی هستند و در زمره گونه‌های خشکی پسند قرار می‌گیرند. علی محمد مختاری به همشهری می‌گوید: انتخاب این‌گونه‌ها براساس اصول علم اکولوژی و مبتنی بر نظرات و پیشنهادهای استادان مجرب و با تکیه بر نتایج طرح‌های مطالعاتی انتخاب شده تا در شرایط کنونی تغییرات اقلیمی مورد استفاده در شهر تهران قرار گیرد. زبان‌گنجشک، ارغوان، بادامک، اقاقیا، سرو نقره‌ای، آلبالو وحشی، کاج تهران، کاج سیاه، بادام، بلوط، بنه، داغداغان، زالزالک، بادام وحشی، زرشک، سماق، ابریشم مصری، سنجد، زیتون تلخ و... ازجمله گونه‌هایی است که سازمان فضای سبز شهر تهران، کاشت آنها را در مقابل گونه‌های آب بر مورد تأکید قرار داده است.خوشنویس می‌گوید: بیشتر این‌گونه‌ها از نظر آب تقریبا خشکی پسند بوده و با شرایط فعلی تهران می‌توانند درون و حومه شهر کاشته شوند. او البته می‌افزاید: «تعدادی از این‌گونه‌ها، همانند سرو نقره‌ای، کاج سیاه، اقاقیا، زیتون تلخ و... در زمزه گونه‌های غیربومی است و فراوانی‌شان نباید بیشتر از گونه‌های بومی باشد و به‌عنوان مکمل باید در کنار انواع گونه‌های بومی کاشته شوند ؛گونه‌هایی نسبتا نیازمند آب که تنها در وسعت کم و برای ارتقای زیبایی بصری می‌توان به کاشت آنها روی آورد.»
به گزارش سلامت نیوز، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع درعین حال می‌گوید: با توجه به شرایط کم‌آبی تهران، گونه‌هایی مثل شن، شیرخشت، سنجد تلخ، ازگیل و سرو کوهی برای ایجاد فضای سبز در تهران بسیار مناسب است؛ به‌خصوص سرو کوهی که ۳هزار سال عمر می‌کند، کم‌آب و کم آفت است و تا ۸۴درجه تغییرات دمایی را تحمل می‌کند.
پوشش گیاهی مشجر، مناسب اکوسیستم خشک تهرانوضعيت اقليمي تهران در سه ناحيه شمالي، مركزي و جنوبي سه نوع پوشش را شامل می شود كه در ميان بخش مركزي داراي عناصري از پوشش دوگانه شمال و جنوب است.
برخلاف پوشش طبيعي بخش شمالي در حوالي شميرانات ، ارتفاعات شمال شرقي كه در آن ها بر رويش هاي علفي و فصلي و گونه هاي پايا،پيازي،درختان بيد و گردو، تبريزي و زبان گنجشك و چنار و غيره در كنار نهرها و پايين دره ها ديده مي شوند.
بسياري از گياهان موجود در حال حاضر مربوط به رويش هاي طبيعي تهران نيستند درخت ها و درختچه هاي قديمي كاشته شده در تهران شامل انواع سوزني برگان و گونه هايي مانند ماگنوليا، گل يخ، برگ بو،پيچ اناري، شاه پسند و نخل پنجه اي هستند اغلب اين گياهان بومي ايران نبوده، اما به دليل قدمت كاشت و خوگيري نسبي به شرايط اقليمي در بسياري از مناطق شهري و همچنين حاشيه شهر تهران از آنها به عنوان عناصر اصلي فضاهاي سبز دست كاشت استفاده مي شود.
محمدهادی حیدرزاده، مدیر کل محیط زیست استان تهران در این باره معتقد است: باید به سمت پوشش گیاهی مشجر برویم. یعنی درخت و درختچه. در خیلی از مکان ها می توان از درخت های مثمر استفاده کرد. به هر حال تهران زمانی توتستان بوده است و درخت گردو داشته است.
او از طرح مطالعاتی ای می گوید که در نظر دارد پوشش گیاهی پایتخت به سمت پوشش مشجر برود و فضای سبز چمن صرفا برای زیبایی، آرایش و طراحی محیط استفاده شود و فضای سبز غالب نباشد: وقتی می خواهیم برای مکانی به سرعت طراحی فضای سبز داشته باشیم باید از گیاهی استفاده کنیم که سریع سبز شود به همین دلیل در این موارد از چمن استفاده می شود. ولی چون در دو دهه اخیر چمن به عنوان فضای سبز غالب بوده است خود شهرداری هم به این نتیجه رسیده است که چمن حذف شود.
مدیر کل محیط زیست استان تهران می گوید: گونه های مشجر دیگر مانند درخت، درختچه و گونه های مثمر مانند توت مدنظر ماست اما در مجموع استان تهران با توجه به اینکه اکوسیستم خشک دارد. گونه هایش در برخی از نقاط خارج از تهران باید به سمت گونه های شوردوست برود. دو روز گذشته در ستاد فضای سبز استان تصویب شد تا با توجه به اکوسیستم تهران و با توجه به نشست زمینی که داشت و به سمت بیابان شدن در حرکت است، در بعضی از زون های بیرون از تهران که حالت بیابانی شده است گونه های شوردوست کاشته شود.
بیشتر بخوانید: حفاظت از گونه های گیاهی و جانوری با بهره گیری از آبخیزداری
همچنین مختاری، مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری تهران گفته است: استفاده از گیاهان پوششی و گیاهانی که نیاز کمتری به مصرف آب دارند از جمله درختان به ویژه درختانی از گونه های گیاهی مقاوم، سازگار و ماندگار با شرایط اقلیمی شهر تهران در دستور کار قرار گرفته است. البته بهتر است این گونه ها از گونه های بومی پایتخت باشند چرا که گونه های بومی امتحان خود را در سازگاری با شرایط اقلیمی و آب و هوایی این کلانشهر پس داده اند.
https://zistonline.com/vdcb99bz.rhbw9piuur.html
zistonline.com/vdcb99bz.rhbw9piuur.html
تگ ها
آخرین عناوین
پربيننده ترين
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب
سایت با ذکر منبع بلامانع است.