محققان دریافتند که تغییر سریع مد به محیط زیست، کارگران و جامعه آسیب میرساند، در واقع به علت تنوع مواد استفاده شده در این صنعت، چالش هایی جدی برای محیط زیست به وجود آمده و می توان گفت، صنعت مد دومین صنعت آلاینده محیط زیست در جهان است.
به گزارش زیست آنلاین، به نقل از فیز، نتایج بررسی محققان دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس ایالات متحده آمریکا، حاکی از آن است که تغییر سریع مد و دسترسی آسان به لباسهای فراوان و ارزان، یک بحران زیستمحیطی است.
رشد پنبه با آب فراوان برای تولید پارچه، دستمزد کم کارگر و شرایط نامناسب کاری، هزینههای زیستمحیطی و اجتماعی گستردهای به همراه دارد.
محققان اظهارکردند: پیامدهای منفی در هر مرحله از تولید مدهای سریع، به عنوان یک معضل اجتماعی و زیستمحیطی محسوب میشود.
افرادی که در نزدیکی کارخانجات نساجی زندگی و یا کار میکنند با مشکلات سلامتی متعددی مواجه هستند.
سالانه در سراسر جهان، ۸۰ میلیارد تکه لباسهای مختلف خریداری میشود که این موضوع میتواند ۱.۲ تریلیون دلار هزینه داشته باشد. اکثر این محصولات از چین و بنگلادش هستند.
ایالات متحده آمریکا بیشترین مصرفکننده پارچه و لباس نسبت به دیگر کشورها در جهان است.
الگوی مصرف بیشتر باعث ایجاد میلیونها تن ضایعات نساجی خواهد شدکارشناسان افزودند: تقریبا ۸۵ درصد از لباسها در امریکا مصرف و نزدیک به ۳.۸ میلیارد پوند به محل دفن زباله فرستاده میشود البته در کشورهای کمدرآمد و با درآمد متوسط، این البسه در بازار پوشاک دست دوم قرار میگیرد و اغلب این کشورها با مشکلاتی در زمینه محافظت از محیط زیست مواجه هستند.
یافتههای این بررسی در مجله Environmental Health منتشر شده است.
صنعت مد دومین صنعت آلاینده محیط زیست در جهان استدر ظاهر اصلا به نظر نمی رسد که همین لباس هایی که هر روزه بر تن داریم تا چه اندازه می توانند برای آینده زمین خطرناک باشند، اما واقعیت این است که لباس های مدل به مدلی که می پوشیم در فرآیند تولید و پس از آن، یعنی زمانی که به زباله تبدیل می شوند، به شدت محیط زیست را آلوده می سازند. خطر مد و پوشاک که این روزها صنعتی هم شده بسیار زیاد است. به علت تنوع مواد استفاده شده در این صنعت، چالش هایی جدی را برای محیط زیست به وجود آورده است. در واقع صنعت مد دومین صنعت آلاینده محیط زیست در جهان است.
بیشتر اوقات وقتی به آلودگی فکر می کنیم، به لباس هایی که پوشیده ایم دقت نداریم، اما عواقب زیست محیطی صنعت پوشاک بر روی زمین بسیار شدیدتر و نگران کننده تر از بسیاری از آلاینده های دیگر است. بخش مهمی از مواد شیمیایی که در تولید پارچه به کار می روند در آن ها باقی می مانند و بر سلامت پوست تأثیر می گذارند. در ضمن مازاد آن نیز به صورت پساب از کارخانه ها دفع می شود. در صنعت مد، پارچه هایی متنوع تولید و استفاده می شود. این صنعت به سرعت تغییر می کند و مشتریان به مصرف بیشتر در زمانی کوتاه تشویق می شوند. تولیدکنندگان برای بالابردنِ مصرف، محصولاتی کوتاه مدت وارد بازار می کنند که مشتری مجبور به خرید دوباره شود.
خطر مد و پوشاک برای محیط زیستآمار سازمان غیرانتفاعی ارت پلج (Earth Pledge) نشان می دهد حداقل از ٨ هزار ماده شیمیایی در مواد خام تولید پارچه، ۲۵% از آفت کش ها برای تولید پنبه غیرارگانیک استفاده می شود و این موضوع آسیب های غیر قابل جبرانی به مردم و محیط زیست وارد می سازد. گزارش های کارشناسان حکایت از این دارد که دو سوم از مقدار کربن منتشر شده در محیط از پوشاک ِخریداری شده برجای مانده است. کریستینا دین، از دوستداران محیط زیست، در سفرش به هنگ کنگ متوجه شده است که ٢٠% آلودگی آب های جهان، در اثر خطر مد و پوشاک است و ٧٠% بیماری های مردم جهان در اثر آب آلوده به مواد شیمیایی خطرناک است. انسان امروزی ٦٠% بیشتر از انسان یک قرنِ پیش لباس خریداری می کند و سالانه ٢١٧ تن پارچه به اماکن دفن پسماند کشور هنگکنگ می ریزد.
راهکارهایی برای کاهش تأثیر مخرب مد بر محیطخوشبختانه این روزها پوشاکی که از الیاف طبیعی ساخته می شود محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. کمپینی به نام اکوفشن یا Eco -Friendly Fashion به راه افتاده است که نگاهی نوین به طراحی پوشاک برای کاهش تأثیر مخرب انسان بر کره زمین داشته باشد. برای دستیابی به جنبه های اجتماعی خطر مد و پوشاک و همزمان تحقق توسعه پایدار، نظریه «مد آرام» به جای مد سریع و موضوع «مد زیست پایدار» مطرح شده است. صنعت مد با هدف افزایش تقاضا و تولید کار می کند ولی هدف «اکوفشن» افشای عواقب محیط زیستی برای کاهش انتشار کربن و حفظ منابع طبیعی است. ۳ ضلع مثلث اکوفشن «کاهش تقاضا»، «بازیافت» و «استفاده چندین باره» است.
این رویکرد در همه بخش های مد از جمع آوری مواد اولیه و تولید گرفته تا استفاده و شیوه آماده سازی برای دورریز مواد و پوشاک کاربرد دارد. طراحان در تلاش اند شیوه های سازگار با محیط زیست را در تولید پوشاک مدرن استفاده کنند ولی هنوز هم مواد اولیه، تولید، حملونقل و عواملی از این دست برای پوشاکی ارگانیک و هماهنگ با محیط زیست، گران تر از سایر محصولات بازار است. موضوع «مد آرام» از رویکردهای زیستِ پایدار است که در ٢٠٠٧ مطرح شده است. این دیدگاه به دنبال آن است که با ایجاد دگرگونی در شیوه مصرف عمومی، مفهوم زیبایی شناسی را در انسان ها تغییر دهد. به شکلی که افراد برای شبیه شدن به الگویی خاص احساس ارزش نکنند بلکه تفاوت های وجودی و ظاهری را ارزش اجتماعی بدانند. در این رویکرد، منحصر به فرد بودن و تبدیل شدن لباس به مقوله ای فردی، افزایش کیفیت لباس تا سطح یک اثر هنری با هدف اینکه فرد را به هویتی ممتاز برساند، ارزش بیشتری دارد تا اینکه با تقلید مد ارزش اجتماعی کسب کنیم.
موضوع دیگر توجه به ویژگی های منطقه ای است یعنی با توجه به سیمای فرهنگی و بروز جلوههای ساختاری هر منطقه به تولید و مصرف لباس بپردازیم تا از آثار منفی حمل و نقل و تحرک ناشی از آن که از دیگر آلاینده های صنعت پوشاک است اجتناب کنیم. اگر فرد پوشاک باکیفیتی تولید کند که خودش در طراحی یا هر بخش دیگرِ آن نقش داشته باشد برایش ارزش بیشتری خواهد داشت و مدت طولانیتری از آن استفاده خواهد کرد.
مد سازگار با محیط زیستمد سازگار با محیط زیست یا مد پایدار (پایداری منابع زیستمحیطی)، که مد دوستدار محیط زیست نیز نامیده میشود شیوهٔ خاصی از طراحی است و به عنوان قسمتی از فلسفهٔ طراحی شناخته میشود که بر پایهٔ مبانی زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی بنیانگذاری شدهاست وهدف آن ایجاد سیستمی در طراحی است که خود را در برابر محیط زیست و اجتماع مسئول میداند. مد پایدار بخشی از روند بزرگ طراحی سازگار با محیط زیست بهشمار میرود، که مطابق آن محصول، با در نظر گرفتن اثرات زیستمحیطی و اجتماعی که به جا خواهد گذاشت ساخته میشود و سعی این روش طراحی بر این است که تا حد امکان تأثیرات تخریب کنندهٔ عملکردهای انسانی در محیط طبیعی کاهش یابد به عنوان مثال چگونگی میزان کاهش وزن محصولات برای کاستن از انتشار کربن در محیط و حفظ منابع طبیعی و بقای محیط زیست را مد نظر قرار میدهند. بر طبق آمار می۲۰۰۷ مجلهٔ ووگ این یک مد یک روند کوتاه مدت نداشت و چندین فصل ادامه پیدا کرد.
علاوه بر اینکه بر اساس مانیفست حفظ محیط زیست درصدی از فروش محصولات در دنیای مد به سازمانهای خیریه اهدا میگردد طراحان مد نیز امروزه سعی میکندد با تولید این نوع محصولات که از طریق استفاده از مواد اولیه سازگار با محیط زیست ساخته میشوند آنها را بار دیگر به بازارمعرفی کنند و در معرض نمایش قرار دهند. امروزه سازمانهای مشخصی به وجود آمدهاند که سعی در ایجاد و افزایش فرصتها برای طراحان مد پایدار دارند که انجمن ملی طراحان مد پایدار یکی از این سازمانها است. هدف اینگونه سازمانها کمک به کار آفرینان در این زمینه برای رشد مدهای سازگار با محیط، فرهنگ سازی، هدایت و آگاه سازی جامعه در این مسیر میباشد، از دیگر وظایف این سازمان، آموزش طراحان مد پایدار و افزایش دسترسی آنها به ابزار و منابع صنعتی مورد نیازشان برای پیشبرد کسب و کارهای خلاق، نوآورانه و مؤثر در این زمینهاست و همچنین ایجاد تغییر در جامعه از طریق فراهم آوردن بازار کار مرتبط با طراحی و مد ارائه شده از طریق آموزش و پرورش افراد، ایجاد برنامههایی که این صنعت جدید را پرورش میدهند و به پایداری و رشد اقتصادی آن کمک مینمایند.
بر اساس آمار سازمان غیر انتفاعی ارت پلج (به انگلیسی: Earth Pledge) که سازمانی است متعهد به حمایت و ترویج توسعه پایدار، حداقل ۸۰۰۰ مادهٔ شیمیایی وجود دارند که در مواد خام تولید پارچه از آنها استفاده میشود و۲۵ درصد از آفت کشها برای تولید پنبهٔ غیره ارگانیک به کار برده میشوند که این مسئله باعث آسیب جبران ناپذیر به مردم و محیط زیست میشود و دو سوم از مقدار کربن منتشر شده در محیط از پوشاک خریدداری شده به جای ماندهاند.