آلماتی شهر باغهای سیب مقصدی برای گردشگران

به گزارش زیست آنلاین، آلماتی در قزاقستان مجموعه ای از چند منطقه کلان شهری است. تاریخ این شهر به دوران جاده ابریشم باز می گردد. این شهر قلب اقتصادی و قطب فرهنگی قزاقستان است.

دنیس کین زمانی که از کالیفرنیا برای تحصیل به آلماتی آمده بود، عاشق این شهر شده و در همین جا مانده است. او گوشه گوشه شهر را می شناسد و یک تور گردشگری «آلماتی با پای پیاده» به راه انداخته است.

کلیسای معراج، تاج آلماتیوی کلیسای «ووزنسکی سوبور» یا کلیسای معراج را نشان می دهد و درباره آن می گوید: «این گوهردرخشان، تاج آلماتی است که “ووزنسکی سوبور” یا “کلیسای معراج” نام دارد. ساختمان با چوب کاج “تیان شان” ساخته شده که درخت بومی این ناحیه است و طراحی و مهندسیش آنقدر عالی بوده که هنوز پس از یکصد و یازده سال وضعیت بسیار خوبی دارند. من معماری را که مسئول مرمت اینجا بود، می شناسم. او به من گفت که وقتی لایه های بالایی را کنار زدند دیدند که همه چیز زیر این لایه بالایی مثل روز اولش نو است«.

جنجگوی زرین و یوزپلنگ طلایی، نمادهای فرهنگ ملی قزاقستان»سالن اپرا و باله آبای» یکی دیگر از جاهایی است که دنیس را مجذوب خود کرده است. این سالن در اوایل دهه ۱۹۴۰ میلادی ساخته شد و اولین بنایی بود که در آن دستمایه های فرهنگ ملی قزاقها به کار رفته است.

دنیس کین درباره نقش و نگاری که بر سردر این بنا ساخته شده است می گوید: «در وسط نوازنده ساز دومبرا نشسته است که سازی ملی است. در کنار او تصاویر واقع گرایانه از افرادی است که سیب می چینند چون آلماتی شهر سیب است. همه سیبهای دنیا از اینجا آمده اند و درختهای سیب وحشی در کوهپایه های بیرون شهر می رویند«.

آلماتی پایتخت پیشین قزاقستان بوده است

معماری درون ساختمان هم داستان دارد: داستان جنگجویی باستانی که گورش در اطراف آلماتی پیدا شده است. جنگجو با لباسی زرباف دفن شده بود و به همین دلیل مردم به او «مرد زرین» می گویند که تبدیل به نماد کشور شده است.

عسگر بوریبایف، مدیر باله و اپرای دولتی آبای می گوید: «در تزئینات این سالن از عناصر لباس «جنگجوی زرین» الهام گرفته شده است. می توانید در این تزئینات یوزپلنگ برفی طلایی را که نماد آلماتی است ببیند، چون زیستگاه این حیوان در کوههای سراسر «ترانس ایلی آلاتای» (Trans-Ili Alatay) است.

بیشتر بخوانید: چگونه گردشگری پایدار، آینده جهانگردی را متحول می‌کند؟ آلماتی، شهری در دل کوههاتفریحگاه اسکی شیمبولاک، واقع در دره «مدئو» در فصل گرما به ورزشگاهی طبیعی در هوای آزاد تبدیل می شود. چشمگیرترین تأسیسات این تفریحگاه، رینگ اسکیت «مدئو» است که ۱۶۹۱ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است.

آلماتی در دل کوه ها واقع شده است و کوهها آنقدر به شهر نزدیک هستند که مردم درست بعد از کارشان برای تمرین به اینجا می آیند.

کوههایی که فقط پانزده کیلومتر با شهر فاصله دارند می تواند رؤیای هر فیلمسازی باشد. کاناگات مصطفین، کارگردان که برخی از صحنه های آخرین فیلمش را بتازگی در اطراف آلماتی فیلمبرداری کرده است، در این باره می گوید: «من در آلماتی به دنیا آمدم و همینجا بزرگ شدم. آلماتی شهر محبوب من است و هیچ وقت حاضر نیستم این شهر را با شهر دیگری در دنیا عوض کنم. برای همین هم هست که تمام فیلم های من در آلماتی رخ می دهد و قهرمانان فیلم های من به این شهر می آیند.»

خیابانهایی که آواز می خواننددنیس کین وقتی به اینجا آمد شروع به یادگیری تلفظ اسمهای سخت خیابان ها کرد و متوجه شد که بیشتر خیابانها نام موسیقیدانان معروف قزاقستان را دارد. از همین جا بود که این فکر به ذهنش رسید که «نقشه مجازی خیابانها» آلماتی را به وجود آورد.

او درباره این اپلیکیشن می گوید: «با این اپلیکیشن وقتی در خیابان قدم می زنید ، در نقشه گوگل روی خیابانی که هستید کلیک می کنید و گوگل به شما می گوید که مثلا در خیابان “کولاش بایسیتووا” ( Kulash Baiseiytova) هستید. بایسیتووا یکی از معروفترین خوانندگان اپرای قزاقستان است و با گوگل می توانید زندگی نامه کوتاهی هم درباره او بخوانید که من نوشته ام. به او “بلبل قزاقستان” می گفتند. او به خاطر صدایش معروف بود.«

ساختمان بازار معروف سبز که دهه ۱۹۷۰ ساخته شده است نمونه کامل هنر ساختگرایی در دوران شوروی سابق است.

داوید کامینسکی، معمار است و درباره این بنا می گوید: «آن پنج گنبد که به شکل هرم هستند، در وهله اول نور طبیعی برای اینجا فراهم می کنند. همینطور که می بینید اینجا خیلی روشن است و بعد پنجره ها را می توان به شکل خاصی چرخاند تا از هوای داغ بیرون درامان ماند«.

ساختمانهای مدرن با معماری سبز در آلماتی

غذای پنج انگشتی بش بارماخبش بارماخ که مخلوط گوشت اسب، نوعی پاستای مخصوص و سس پیاز است، یکی از پرطرفدارترین غذاهای قزاقستان است. این غذا، قبلا غذای بیابانگردها بود.

دنیس کین درباره نام این غذا می گوید: « بش بارماخ یعنی پنج انگشت و اسم غذا را این گذاشته اند چون باید آن را با دست و پنج انگشتی بخورید.«

از آلماتی بیشتر بدانیمآلماتی (به قزاقی: Алматы) بزرگ‌ترین شهر کشور قزاقستان و پایتخت پیشین آن است. نام این شهر در فارسی گاه آلماآتی نوشته می‌شود.
آلماتی واژه‌ای قزاقی به معنی «سیبدار» است. نام پیشین این شهر آلماآتا (Алма-Ата) بود که در ترکی به معنی «پدر سیب» است. در زمان روسیه تزاری، این شهر ورنیی (Верный) نامیده می‌شد. در منطقه آلماتی تنوع بسیار گونه‌های سیب نشانگر بومی بودن این درخت در جنوب شرقی قزاقستان است.

طبق ادعایی دیگر ریشه این نام سکایی و ایرانی بوده‌است. وقتی نام‌های شهر یعنی آلماآتا و ورنی و نام کوه آن یعنی آلاتائو را در رابطه با هم مورد و در رابطه با هم مورد بررسی قرار دهیم می بینیم که بخش تائو یا تی (به معنی کوه) است و در زبان سکایی و سانسکریت به معنی کوه است. بخش آلا هم در نام این کوه نشان دهنده کلمه فارسی و سکایی آله (عقاب) یعنی پرنده سنتی شکاری صحراگردان این نواحی است. بنابراین نام آلماآتا در اصل به زبان سکایی-ایرانی، آلوه آتاو یعنی کوه عقاب بوده‌است که به صورت آلما آتا در آمده‌است. حرف "و" در گروه زبان‌های ایرانی (از جمله سغدی و خوارزمی) قابل تبدیل به "م" بوده‌است چنان که پسوند "وند" به صورت "مند" هم بیان می گردد. حتی اسم روسی کهن این شهر یعنی وارنی هم در گروه زبان‌های ایرانی تلفظ کلمه وارغنی ایرانی (عقاب؛ اوریلو روسی که به صورت اورال نام کوهستان معروف بین شمال آسیا و اروپا است) در لهجه‌های زبان ترکی بوده‌است که در آن‌ها حرف "غ" در میان کلمه به صورت "ع" یا "ء" (که در ترکیه آن را "غ" نرم نامیده اند) ادا می گردد. معنی ظاهری ترکی این کوه یعنی پدر سیب مناسبتی با این شهر سردسیری و استپی شمالی ندارد.

بیشتر بخوانید: گردشگری روستایی چگونه بر توزیع درآمدها تاثیر می گذارد؟ خیابان های عریض و فضای زیبای شهری در آلماتی

خیابان های عریض و فضای زیبای شهری در آلماتی

تاریخچه آلماتیاولین نشانه‌های زندگی در محدوده آلماتی به دوران عصر برنز و ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد که نشان از حضور کشاورزان و گله‌داران در آبادیهای این منطقه را دارد.

پس از آن از ۷۰۰ سال پیش از میلاد، دوره سکاها که این سرزمین را برای زندگی انتخاب کردند شروع می‌شود و همچنین قبایل یویسان (Uisun ) ساکن مناطق شمالی کوههای تیان شان و محدوده آلماتی شدند .

شواهد بسیاری از این دوران از گورستانهای تومولی (tumuli ) و شهرک‌های باستانی وجود دارد مشهور ترین یافته‌ها ی باستان‌شناسی در این مورد مجسمه طلایی ایسیک کورگان (Issyk Kurgan ) , گنجهای ژالولی (Zhalauly ) , نیم تاج کارگالی (Kargaly ) و آثار هنری برنزی ژتیسو (Zhetysu ) می‌باشند. در طی حکمرانی ساکاها و یویسانها , آلماتی به یک مرکز آموزش و پرورش اولیه تبدیل شده بود.

مرحله بعدی تکامل آلماتی، به قرون وسطی باز می‌گردد ( قرون هشتم تا دهم میلادی ) و شاخصه‌های آن توسعه فرهنگی شهر , گذر به مسیر آرام در زندگی , رشد کشاورزی و صنایع دستی و همچنین ظهور تعدادی شهر و دهستان در منطقه ژتیسو (Zhetysu )است .

در قرون ۱۰ تا ۱۴ میلادی شهرک‌هایی که در آن زمان آلماتی بزرگ نامیده می‌شد بعنوان بخشی از مسیر تجاری جاده ابریشم بود و آلماتی بعنوان یکی از مراکز تجاری , کشاورزی , صنایع دستی در جاده ابریشم مشهور بود.

برای اولین بار نام این شهر در کتابهایی در قرن سیزدهم بعنوان آلماتاو (Almatu ) درج گردید.

در قرون پانزدهم تا هجدهم میلادی با افت تجاری، این بخش از جاده ابریشم دچار نزول شد با همه اینها , در این دوره وقایعی بسیار مهمی رخداد که آثار زیادی را بر روی الماتی و کل "قزاقستان" گذاشت.

این دوره تحولات قومی و سیاسی بزرگی را به همراه داشت. دولت و ملت قزاق در نزدیکی همین منطقه و در این دوره شکل گرفت.
این سرزمین در این دوران شاهد توسعه‌طلبیهای غم‌انگیز ژونگار‌ها (Dzungar قبایل مغول ) و تلاش شدید قزاقها در حفظ سرزمین و استقلالشان بوده است.
در سال ۱۷۳۰ قزاقها در کوههای آنیراکای (Anyrakay ) در ۷۰ کیلومتری شمال غربی آلماتی از ژونگارها شکست خوردند و لحظه تاریخی برای قزاقها و این سرزمین بوجود آمد.

در ۴ فوریه ۱۸۵۴ تاریخ نوین این شهر با ساخت قلعه مستحکم کوهپایه‌ای ارتش روسیه بنام قلعه ورنی (Verniy وفا دار ) که در کوههای ژایلیسکی آلاتائو (Zailiysky Alatau ) بین رودخانه‌های بزرگ و کوچک آلماتی (Bolshaya and Malaya Almatinka ) واقع گردیده بود آغاز شد.
ساخت قلعه ورنی تقریبا پاییز ۱۸۵۴ به پایان رسید. این قلعه به شکل یک حصار پنج ضلعی بود که یکی از اضلاع آن در مجاورت و امتداد رود آلماتی کوچک قرار داشت بعدها حصارهای چوبی با دیوارهای آجری جایگزین شد. بخش اصلی فضا در میدان بزرگ قلعه که برای آموزش و حرکت پیاده در نظر گرفته بود قرار داشت.
در ۱۸۵۵ اولین قزاقهای مهاجر در ورنی سکنی گزیدند در ۱۸۵۶ ورنی پذیرش دهقانان روس را آغاز کرد آنها روستای بزرگ آلماتی ( روستای قزاقی ) را در نزدیکی استحکامات بنا کردند.

به زودی جریان مهاجرت افزایش یافت و ساخت و سازها در مناطق روستای کوچک آلماتی و اسلابودا (sloboda نوعی شهرک معاف از مالیات ) تاتاری ( تاشکندی ) انجام گرفت.
در سال ۱۸۶۷ قلعه ورنی به شهرتبدیل شده و آلماتینسک (Almatinsk ) نامیده شد ولی مردم علاقه‌ای به این نام نشان ندادند و به زودی دوباره ورنی نام گرفت.
مساحت اين شهر ۳۲۴.۸كيلومتر مربع بوده وبا توجه به نقشه‌های اولیه شهر , محدوده شهر ۲ کیلومتر به سمت جنوب و در امتداد رودخانه آلماتی و سه کیلو‌متر به سمت غرب مي‌باشد.

ناحیه های شهری ابتدا به محدوده‌های مسکونی و سپس به بخش‌ها تقسیم شد .شهر با سه دسته از ساختمانها متمایز می‌گشت نوع اول و دوم ساختمانهای دو طبقه بودند که دو طبقه داشتند و یا حداقل یک طبقه و یک زیر زمین بزرگ داشتند که این ساختمانها در مرکز و اطراف شهر واقع شده بودند و خانه‌های نوع سوم در حومه شهر قرار داشتند.

زلزله در ۴ صبح ۲۸ می ۱۸۸۷ بین ۱۱ تا ۱۲ دقیقه تقریبا بطور کامل ورنی را نابود کرد ساختمانهای آجری بیشتر از بین رفتند از این رو مردم خانه‌های یک طبقه را از چوب و خشت خام ساختند.

در سال ۱۹۱۸ ورنی پایه قدرت شوروی گردید و شهر به همراه منطقه اطرافش به منطقه خود مستقل ترکستان ( تاتارستان ) پیوست.
در پنجم فوریه ۱۹۲۱ شهر به نام آلماتا برگرفته از نام باستانی منطقه بازگشت.

در ۳ آوریل ۱۹۲۷ پایتخت منطقه خود‌مختار قزاق جمهوری سوسیالیستی شوروی ( که پیش از این منطقه خودمختار قرقیز نامیده می‌شد و حدود آن کشوردر حدود فعلی "قزاقستان" بوده و هیج ربطی به کشور قرقیزستان ندارد )از شهر کیزیل اوردا به آلما آتا انتقال یافت این خود انگیزه بیشتر برای توسعه فشرده‌تر این شهر گشت .

در سال ۱۹۳۶ با شکل‌گیری جمهوری سوسیالیستی شوروی "قزاقستان" (با وسعت ۲,۷۱۷,۳۰۰ کیلومتر مربع و دومین جمهوری بزرگ شوروی ) آلماتا به عنوان پایتخت آن معرفی شد.

در سال ۱۹۴۱ با انتقال کارخانجات و کارگران مناطق اروپایی شوروی در زمان جنگ جهانی دوم به آلماتا این شهر به عنوان یک مرکز اداری , تجاری برخوردار از مرزهای امن و صنعت در حال توسعه به ناگاه به قطب صنعتی شوروی سابق تبدیل شد.

دریاچه آلماتی در دل کوه

نقش ویژه‌ای که موقعیت مکانی این شهر در آن زمان ایفا کرد باعث رشد صنعتی سریع این شهر بین سالهای ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ گردید.
جمعیت فعال اقتصادی این شهر از ۱۰۴ هزار نفر در سال ۱۹۱۹ به ۳۶۵ هزار نفر در سال ۱۹۶۸ افزایش یافت.

در سال ۱۹۶۷ این شهر بیش از ۱۴۷ شرکت صنعتی داشت که عمدتا از نظر حجم از دسته کارخانجات سبک تولید مواد غذایی بودند که برخلاف سیاستهای عمومی شوروی در ایجاد کارخانجات حجیم و سنگین بود.

صنایع اصلی، فرآوری مواد غذایی بود که تا حد زیادی مرهون باغات , مواد خام نباتی و صنایع سبک بود .

تولیدات اصلی مواد غذایی آن عبارت از: گوشت , آرد , حبوبات , ماکارونی( یک کارخانه ) , شیر , شراب , کمپوت‌های میوه , کارخانجات تنباکو , آبجو , مخمر , کارخانه بسته‌بندی چای , صنایع الکتریکی , تولیدات پارچه و خز , کارخانجات پنبه پاک‌کنی و ریسندگی ,کفش , پوشاک و چاپ بودند.

کارخانجات سنگین نیز ۳۳ درصد صنایع شهر را تشکیل می‌دادند که بیشتر در زمینه برق , ریخته‌گری , مهندسی, ساختمانی و... بودند.

وقایع مهم رخداده در طی سالهای ۱۹۲۰ تا استقلال"قزاقستان" در آلماتی به شرح زیر می‌باشند:
در ۱۹۲۱ طی نشست نمایندگان دولتی و نمایندگان مردمی شهر ورنی تغییر نام این شهر به نام قدیم آن آلماتا به درخواست مردم مسلمان این شهر پذیرفته شد.
در سال ۱۹۲۶ شورای کار و دفاع احداث خط راه آهن ترکستان به سیبری را تصویب کرد که عنصر حیاتی در بازسازی این جمهوری بود .
این خط راه آهن در شرق و جنوب شرق جمهور گسترده شد و در سال ۱۹۳۰ کار ساخت ایستگاه قطار آلماتی و بزرگراه آن به پایان رسیدکه سبب ساز رشد فراوان این شهر به عنوان مرکز جمهوری گشت.
۲ مارس ۱۹۲۷ به ابتکار کمیته اجرایی مرکزی جمهوری پایتخت آن از کیزل اوردا به آلماتا انتقال یافت و از این پس تا سال ۱۹۹۷ به عنوان پایتخت "قزاقستان" شناخته شد.
در سال ۱۹۳۰ علاوه بر ایستگاه راه آهن فرودگاه آلماتا نیز گشایش یافت و از آن پس مردم می‌توانستند به راحتی به مسکو مسافرت کنند.
سال ۱۹۳۶ , با توجه به مرکزیت شهر آلماتا دفتر معماری و نقشه کشی مرکز، تصمیم به پایه‌ریزی شهر جدید بر اساس نظام بخشهای مستطیل شکل برای آلماتا که حالا به عنوان پایتخت جمهوری بود گرفتند.
جنگ جهانی دوم : در طی جنگ جهانی دوم محدوده شهری گسترش یافت آلماتا میزبان بیش از ۳۰ کارخانه صنعتی از خط مقدم , ۸ بیمارستان تخلیه شده , ۱۵ موسسه , دانشگاه و مد

بیشتر بخوانید: زیبایی های آستانه پایتخت قزاقستان https://zistonline.com/vdcci4qm.2bqom8laa2.html