مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت غذا در وزارت جهاد کشاورزی گفت: آیین نامه اجرایی دستور العمل استاندارد تولید محصول گواهی شده تدوین و از سوی وزیر جهاد کشاورزی به استان ها ابلاغ شد.
به گزارش زیست آنلاین، ضمن اعلام این مطلب افزود: این دستورالعمل در واقع یک استاندارد تشویقی برای تولید محصولات گواهی شده است و باید کلیه مشوق های لازم در آن برای ترغیب کشاورزان به تولید این محصولات دیده شود.
وی با بیان این که ویرایش سوم دستورالعمل استاندارد تولید محصول گواهی شده از سال ۹۶ با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد انجام و نهایی شده است، اظهار داشت: بر اساس این دستور العمل، مراحل تولید و پس از تولید با وزارت جهاد کشاورزی و مراحل گواهی محصولات بر عهده سازمان ملی استاندارد است.
دکتر سعید سعادت در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی، گفت: در دستورالعمل استاندارد محصول گواهی شده، فرآیندهای تولید تعریف و در آیین نامه اجرایی آن به جزییات عملیات اشاره می شود.
وی درباره تفاوت محصول گواهی شده با محصول ارگانیک اذعان داشت: محصول گواهی شده پس از تولید فاقد باقیمانده آفت کش ها و سموم هستند و میزان عناصر آلاینده ها و نیترات درآنها کمتر از حد استاندارد است و در عین حال حاوی عناصر غذایی برای سلامت انسان و دام است، در حالی که در محصولات کشاورزی ارگانیک، استفاده از نهاده های شیمیایی مجاز نیست.
سعادت آموزش کشاورزان برای تولید محصول گواهی شده را مهم دانست و تصریح کرد: یکی از وظایف معاونت ترویج و آموزش بهره برداران است و شرکت های خدمات رسانی نیز باید به تولید محصولات گواهی کمک کنند.
مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت غذا وزارت جهاد کشاورزی با بیان این که مصرف نهاده های شیمیایی در تولید محصولات گواهی شده بر اساس دستورالعمل و توصیه صورت می گیرد، گفت: بر اساس قانون افزایش بهره وری، فروش هر نوع سم و کود باید با نسخه و در مراکز عرضه مجاز انجام شود و برای این کار، کلینیک های گیاهپزشکی، آزمایشگاه های تجزیه خاک و گیاه و شرکت های خدمات فنی و مهندسی به عنوان خدمات رسان به کشاورزان برای تولید محصول گواهی شده کمک خواهند کرد.
وی در ادامه بر ضرورت اعتماد مردم برای خرید محصول گواهی شده تاکید و تصریح کرد: ما به منظور اطمینان مردم برای محصولات گواهی شده کد شناسایی اختصاص می دهیم که قابل رصد و ردیابی است و با ارایه این کد شناسایی به سامانه یا پایگاه اطلاع رسانی Cerganic در وزارت جهاد کشاورزی، اطلاعات محصول در اختیار خریدار یا مصرف کننده قرار می گیرد.
سعادت، اعطای نشان حد مجاز آلاینده ها توسط سازمان ملی استاندارد را از دیگر اقدامات برای شناسایی و اطمینان از محصولات گواهی شده عنوان کرد.
وی افزود: این سامانه با ابلاغ آیین نامه دستور العمل اجرایی محصول گواهی شده به استان ها آغاز به کار می کند.
مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت غذا وزارت جهاد کشاورزی اذعان داشت: با راه اندازی این سامانه، بوروکراسی اداری و مراجعات کشاورزان نیز به سازمان های جهاد کشاورزی یا سایر مراکز برای تولید محصول گواهی شده حذف خواهد شد و متقاضیان می توانند از طریق پنجره واحد خدمات رسانی وزارت جهاد کشاورزی در این سامانه اقدام به ثبت نام کنند.
وی درباره مشوق های تولید محصولات گواهی شده نیز گفت: ما برای کاهش هزینه اولیه تولید این محصولات، هلدینگ هایی را از افراد حقیقی و حقوقی تعریف کرده ایم که به کشاورزان برای تولید و بازار رسانی کمک می کنند و با ورود این هدلینگ ها، واسطه های دوم و سوم حذف می شود.
سعادت افزود: پس از مذاکرات با صندوق بیمه کشاورزی، مسولان این صندوق قبول کرده اند به کشاورزانی که محصول گواهی شده تولید می کنند تا ۲۰ درصد تخفیف بابت حق بیمه کردن محصولات تعلق گیرد.
وی پیگیری استفاده از تسهیلات دولتی با کارمزد کم را از اقدامات این دفتر به منظور تشویق کشاورزان برای تولید محصول گواهی شده عنوان کرد و اظهار داشت: دولت به شرکت های خدمات فنی و مشاوره ای که به کشاورزان کمک می کنند، تسهیلات و وام با کارمزد کم پرداخت می کند و بنابراین یکی از اقدامات ما تشویق این شرکت ها برای همکاری با تولید کنندگان محصولات گواهی شده است.
سعادت در عین حال ابراز امیدواری کرد که در بودجه ۹۸ نیز اعتباراتی به صورت تسهیلات و کمک های بلاعوض به تولیدکنندگان محصولات گواهی شده برای پرداخت بخشی از هزینه های تولید اختصاص یابد.
وی گفت: تلاش می کنیم تا پایان امسال در چهار استان فارس، خوزستان، اصفهان و زنجان دستورالعمل استاندارد تولید محصول گواهی شده به صورت پایلوت اجرا شود.
سعادت بار دیگر خاطر نشان کرد که هشت محصول خیار گلخانه ای، خیار مزرعه ای، گوجه فرنگی گلخانه ای، گوجه فرنگی مزرعه ای، سیب زمینی، پیاز، سیب و پرتقال در اولویت تولید محصولات گواهی شده قرار دارند.
بیشتر بخوانید: اهمیت محصولات ارگانیک و سالم در سلامت انسان محصول گواهی شده یعنی چه؟محصولات گواهی شده، تولیدات و فرآورده های کشاورزی و دامی هستند که سلامت آنها به صورت کتبی تحت راهنمایی و کنترل مقررات معتبری تضمین شده است. این محصولات ماحصل اعمال مقررات اجباری ایمنی غذا و یا گواهی ها و برنامه های مدیریتی داوطلبانه مانند ارگانیک می باشند. در تولید این محصولات با تأکید بر تولید مبتنی بر کشت بوم، تغذیه و حاصلخیزی مناسب، روشهای پیشگیری، فنون مدیریت تلفیقی و رعایت ضوابط بهداشتی، عوامل زیان آور شیمیایی محیطی و بهداشتی مانند سموم صنعتی، عناصر سنگین، فلزات، مایکوتوکسین ها حذف و یا در آستانه حد مجاز شده است. در این برنامه ها، تولید محصول با شاخص های حفاظت محیط زیست و در برخی موارد با رعایت اصول اجتماعی صورت می گیرد.
واژههای مربوط به موادغذایی ارگانیکمحصول گواهیشده: محصول به صورت موردی (بهطور مثال عدم وجود نیترات و نیتریت، سرب، آنتیبیوتیک و…) تحت بررسی و آزمایش قرار میگیرد و فقط در رابطه با آن مورد خاص گواهی دریافت میکند.
۱۰۰ درصد ارگانیک: این واژه به معنی آن است که مادهی غذایی دارای هیچ اجزای مصنوعی (سنتزی) نیست و میتوان برای آن از مهر ارگانیک استفاده کرد.
ارگانیک: این واژه به معنی آن است که حداقل ۹۵ درصد از مادهی غذایی را اجزای ارگانیک تشکیل میدهد. برای این ماده غذایی هم میتوان از مهر ارگانیک استفاده کرد. تهیه شده از اجزای ارگانیک: این واژه به معنی آن است که مادهی غذایی باید حداقل به میزان ۷۰ درصد از اجزای ارگانیک تشکیل شده باشد. برای این مادهی غذایی نمیتوان از مهر ارگانیک استفاده کرد. گوشت، تخممرغ، گوشت طیور و لبنیاتی که دارای برچسب ارگانیگ هستند باید از حیواناتی بهدست آمده باشند که هرگز به آنها آنتیبیوتیک یا هورمونهای رشد، نداده باشند.
محصول سالم: مبنای تولید این دسته از محصولات، عدم استفاده از نهادههای شیمیایی میباشد و در صورت استفاده، حد مجازها رعایت شود و تولید مطابق با استانداردهای مربوطه (G.A.P، استاندارد تشویقی) و برنامههای مدیریتی بر اساس معیارهای مشخصی انجام میگیرد. این محصولات دارای حد مجاز باقیماندهی سموم، آفتکشها، کودها و فلزات سنگین هستند. محصول سالم، محصولی است که قوانین سهگانهی الزامی (استاندارد سهگانه) در تولید محصولات غذایی را رعایت کرده است. محصول سالم، تحت کنترل استانداردهای الزامی و اجباری کیفیت غذایی در کشاوری قرار دارند.
محصول ارگانیک: ماحصل به کارگیری استانداردهای داوطلبانه زیست محیطی هستند. دقت داشته باشیم که محصولات ارگانیک در چارچوب استانداردهای زیست محیطی قرار دارد که مهمترین هدف آن حفظ و پایداری خاک و ارزشهای اکوسیستمی است. بنابراین کشاورزی ارگانیک، نظام کشاورزی است مبتنی بر مدیریت اکوسیستم، متمرکز بر حاصلخیزی خاک و سلامت گیاه و عدم مصرف موادشیمیایی مصنوعی که این نظام با شرایط اجتماعی، اقتصادی منطقهای و محلی سازگار است.
محصول طبیعی: این محصولات حاصل تولید و رشد در مناطق وحشی، طبیعی و دستنخورده هستند. انسان در روند تولید آن هیچگونه دخالتی ندارد و فقط جمعآوری آن را بر عهده دارد. نکتهای که نباید فراموش کنید این است که ارگانیک و طبیعی به یک معنا نیستند؛ محصولات طبیعی ممکن است دارای برچسب کاملا طبیعی، ۱۰۰ درصد طبیعی و بدون هورمون باشند به این معنی که در تولید آنها از هیچ رنگ مصنوعی، طعمدهنده و یا نگهدارندهای استفاده نشده است. اما محصولات ارگانیک، دارای یک برچسب ارگانیک هستند به این معنی که در تولید آنها از هیچ گونه کود شیمیایی، آفتکش، سموم، آنتیبیوتیک، هورمون و دستکاری ژنتیکی استفاده نشده است.
بیشتر بخوانید: کشاورزی ارگانیک در ایران تفاوت محصول ارگانیک و محصول غیرارگانیکتفاوت در نحوهی رشد: این مورد شاید بزرگترین دلیل تفاوت این دو محصول با یکدیگر باشد. برخی از افراد برای رشد سریع گیاه خود و ارائهی آن به بازار فروش از هورمونهای خاصی استفاده میکنند. ممکن است برخی ادعا کنند که سالها است از محصول غیرارگانیک برای تامین غذای خود استفاده میکنند و دچار هیچ مشکلی نبودهاند. این ادعا در ظاهر و در کوتاهمدت درست است چون این مواد شیمایی در طولانی مدت تاثیر خود را نشان میدهند و حتی در بسیاری از موارد مشخص نیست که مشکل از این مواد سرچشمه میگیرد. در مورد محصولات ارگانیک ماجرا کاملا متفاوت است. در هیچ کدام از مراحل ارائهی محصول از تولید تا پخش، از انواع مواد شیمیایی استفاده نمیشوند. بنابراین استفاده از این گونه محصولات برای سلامتی انسان هیچ مشکلی ایجاد نمیکند.
استفاده از هورمون و داروهای شیمایی: در دامداری بسیاری از صاحبان دام برای رشد سریع حیوان و همچنین جلوگیری از بیماریهای ممکن، از انواع داروهای شیمیایی، آنتیبیوتیکها و هورمونها استفاده میکنند. در حالی که حیواناتی که به فرم ارگانیک رشد میکنند تنها از مواد غذایی استفاده میکنند که سلامت آنها تضمین شده است و اطمینان حاصل می شود که حیوان یک رژیم غذایی سالم دارد.
استفاده از سمزدایی: کشاورزان برای اینکه محصولات خود را در برابر آفت محافظت کنند، از انواع آفتکشها استفاده میکنند که تمام آنها مواد شیمیایی است. اما در محصول ارگانیک برای دوری از این اتفاق از روشهای طبیعی مانند پرندگان و حشرات استفاده میشود.
علف هرز: در کشاورزی ارگانیک برای از بین بردن علفهای هرز از روشهای دستی و طبیعی استفاده میشود در حالی که در کشاورزی معمولی از مواد شیمیایی.