متولیان حفاظت از خاک نیز بارها تاکید کردهاند که خاک حتی از آب هم مهمتر است. با این وجود در کشور ما به خاک اهمیت چندانی داده نمیشود و سالانه ۱۶.۷ تن در هکتار خاک از دست میدهیم.
به گزارش زیست آنلاین، برای تولید یک سانتیمتر خاک، ۸۰۰ سال زمان نیاز است. خاک نه تنها بستری برای حفظ آب و غذا بلکه بستری برای متعادل نگه داشتن شرایط اقلیمی است. متولیان حفاظت از خاک نیز بارها تاکید کردهاند که خاک حتی از آب هم مهمتر است. با این وجود در کشور ما به خاک اهمیت چندانی داده نمیشود و سالانه ۱۶.۷ تن در هکتار خاک از دست میدهیم. در این بین اختلاف نظرهایی نیز درباره پدیده قاچاق خاک وجود دارد. در این راستا - معاون دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگلها- ضمن اشاره به اهداف لایحه حفاظت از خاک تاکید کرد: دستگاههای مسئول باید نظارت کافی داشته باشند و نگذارند که خاکهای زیستی از کشور خارج شود.
علی خادم آستانه، با بیان اینکه خاک حاصل هوازدگی سنگهای بستر طبیعت است که طی سالهای متمادی ایجاد میشود، اظهار کرد: بخشی از خاک دارای مواد آلی و معدنی است که از آن به عنوان خاک زیستی یاد میشود که ارزش اکولوژیک دارد و گیاه میتواند در آن رشد کند. خاکهای مزارع و مراتع جزو این خاک هستند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه خاکها به بخشهای مختلفی تقسیمبندی میشوند، تصریح کرد: لایههای رویی خاک، لایه حیاتی آن است که میکروارگانیسمها در آن بیشترین فعالیت را دارند. حفاظت از این خاکها در عرصههای منابع طبیعی به عهده سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری است.
معاون دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگلها با بیان اینکه دستهای دیگر از خاکها، خاکهای معدنی یا صنعتی هستند، گفت: در این نوع از خاک مواد آلی و میکروارگانیسمی فعالیت ندارند. خاک معدنی در کارخانهها تبدیل به سیمان، کاشی یا سرامیک میشوند.
برداشت از خاکهای زیستی بسته به نظر وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جنگلها استخادم آستانه ادامه داد: برداشت از خاکهای زیستی بسته به نظر وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جنگلها است اما برای برداشت خاکهای معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت از اداره منابع طبیعی استعلام میکند و منابع طبیعی پس از بررسی محدودهای که وزارت صنعت استعلام کرده است، پاسخ موافق یا مخالف خود را اعلام میکند.
معاون دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگلها درباره لایحه حفاظت از خاک که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، اظهار کرد: این لایحه، لایحه جامعی است که با همکاری بخشهای مختلف تهیه شده است و هدف اصلی آن حفظ خاکهایی است که دارای ارزش زیستی هستند.
وی با تاکید بر اینکه در لایحه حفاظت از خاک، صادرات خاک به ویژه خاکهای زیستی ممنوع اعلام شده است، تصریح کرد: قاچاق نیز بحث جدا و متفاوتی دارد. درباره قاچاق خاک دستگاههای مختلفی از جمله دستگاههای امنیتی و مسئولان بخش صادرات و گمرک نیز مسئولیت دارند.
قاچاق خاکهای زیستیخادم آستانه در پایان با اشاره به اینکه گزارشهای جسته گریختهای مبنی بر قاچاق خاکهای زیستی داشتیم، گفت: معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی پس از بررسیهای خود اعلام کرد که این گزارشها در ارتباط با خاکهای معدنی و صنعتی بوده است. دستگاههای مسئول باید نظارت کافی داشته باشند و اجازه خروج خاکهای زیستی از کشور را ندهند چرا که خاک حتی از آب نیز مهمتر است و نباید خاک کشور را به این سادگی از دست بدهیم.
نمایندگان مجلس در جریان بررسی لایحه خاک، انتقال خاک را به خارج از کشور ممنوع کرده بودندنمایندگان در صحن علنی روز (یکشنبه ۳۰ آذرماه) مجلس جهت تامین نظر شورای نگهبان مواد ۹ و ۲۱ را بررسی، اصلاح و تصویب کردند. به موجب تبصره ماده ۹ این لایحه؛ عدم رعایت دستورالعملها و مقررات این ماده جرم محسوب میشود و مرتکب با حکم مراجع قضایی علاوه بر جبران خسارت و پرداخت جزای نقدی تا دو برابر ارزش کالا مکلف است مواد مذکور را جمعآوری، مرجوع و یا با نظارت وزارت با هزینه خود معدوم کند. همچنین براساس ماده ۲۱ این لایحه؛ انتقال خاک به خارج از کشور ممنوع است. مرتکب به یک یا دو مورد از مجازاتهای تعزیری درجه پنج قانون مجازات اسلامی محکوم میشود. تشخیص ماده معدنی برعهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است و برای خروج خاک معدنی از کشور اخذ مجوز توسط وزارت مذکور با رعایت ماده ۴۳ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران الزامی است. در ماده ۶ این لایحه ذکر شده است؛ آییننامههای اجرایی این قانون توسط وزارت با همکاری سازمان، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه میشوند و ظرف مدت شش ماه به تصویب هیات وزیران میرسند.