تحقیقات نشان داده است که زنان در مقابل تغییرات اقلیمی به مراتب بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار میگیرند. تغییرات اقلیمی برای کودکان و زنان خطرناکتر است.
به گزارش زیست آنلاین، دبیر سیاست محیط زیست در مرکز بررسیهای استراتژیک نهاد ریاست جمهوری گفت: متاسفانه بسیاری در جهان نسبت به موضوع خطر تغییرات اقلیمی از منظر جنسیتی توجه ندارند. تغییرات اقلیمی برای کودکان و زنان خطرناکتر است.
محمد درویش در همایش نقش بانوان در گذر از تغییر اقلیم که در سالن همایشهای دانشگاه پیام نور کاشمر برگزار شد، اظهار کرد: بر خلاف گذشته اکنون از سوی مردم توجه خاصی به تغییرات اقلیمی میشود. باید دانست که تغییرات اقلیمی خطرات بیشتری را میتواند برای کودکان و زنان بیافریند. با این خطر باید به درستی و خردمندانه برخورد کرد.
درویش افزود: نه تنها هیچ دلیلی وجود ندارد که در برابر این خطر نتوانیم به درستی مقاومت کنیم بلکه تداوم فعالیتها منجر به تغییر رفتار سازنده و پیش برنده میشود.
این فعال محیط زیست افزود: با وجود فشارها، سختیها و دشواریهایی که زنان در زندگی دارند اما همچنان در جامعه از تنگناهای بیشتری رنج میبرند و دچار تبعیضهای جنسیتی فاحشی هستند. این تبعیضهای جنسیتی به همراه برخی ویژگیهای بدنی که وجود دارد موجب میشود تا نسبت به دشواریهای اقلیمی، حوادث طبیعی و بلایایی که رخ میدهد، آسیبپذیرتر باشند.
به گزارش ایسنا، درویش در ادامه اظهار کرد: تغییر اقلیم و برخی نابخردیها در شمال غرب کشور موجب شده است تا بیستمین دریاچه بزرگ جهان به یک کفه نمکی تبدیل شود. مشکل تنها در خشک شدن این دریاچه نیست بلکه ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی و بعضأ جنسیتی پیدا کرده است.
این فعال محیط زیست با بیان این که اکنون شاهد افزایش بزهکاریها در بسیاری از مناطق هستیم، گفت: بیتوجهی به ملاحظات محیط زیستی فقط خسارت را به محیط زیست وارد نمیکند بلکه خسارت آن به زیرساختهای یک زندگی پایدار وارد و در همه ابعاد این زیرساختها خدشهدار میشود.
وی در ادامه گفت: اخیرا توسط بخش توسعه سازمان ملل متحد گزارشی از ابعاد خطر تغییرات اقلیمی بر زنان و آسیب پذیری آنان منتشر شده است که براساس آن میزان آسیبپذیری زنان از فرآیند گرم شدن، طوفانهای مهیب و فعل و انفعالاتی که منجر به حاصلخیزی خاک شده ۸۰ درصد بیشتر از مردان بوده است.
دبیر سیاست محیط زیست در مرکز بررسیهای استراتژیک نهاد ریاست جمهوری افزود: اخیرأ براساس تحقیقی در استان بوشهر و جنوب فارس انجام شده که همزمان با تشدید خشکسالیها، فرآیند گرم شدن، ناپدید شدن تالابها، افت سطح آب زیرزمینی با پدیدهای به نام تشدید خشونت علیه زنان روبهرو هستیم.
افزایش آمار طلاق همزمان با تشدید خشکسالی در جنوب ایرانوی اظهار کرد: طی یک دهه اخیر گزارشهای متعددی در استانهای جنوبی کشور منتشر میشود که نشان میدهد همزمان با تشدید خشکی در مناطق جنوبی کشور میزان خشونت علیه زنان و طلاق در حال افزایش است.
درویش در ادامه گفت: تاکنون از این منظر به محیط زیست توجه نشده است اما اگر بخواهیم در خصوص شادی، کیفیت زندگی صحبت کنیم فقط وضعیت درآمد نمیتواند معیار کافی از شادی و عیار آن باشد بلکه در کنار آنها مولفههای دیگری وجود دارد که اگر به آنها توجه نشود بهشدت ضربه خواهیم دید.
وی یکی از مهمترین این مولفهها را محیط زیست ذکر و اظهارکرد: در یک فرآیند جهانی تغییرات اقلیمی گیر افتادهایم و به تنهایی نمیتوان این تغییرات را مهار کرد. از نیم قرن قبل تاکنون تعداد رخداد برف در منطقه به شدت کم شده است و این وضعیت به خاطر همان تغییرات اقلیمی است که نمیتوان آن را انکار کرد.
درویش افزود: یک انسان خردمند و هوشمند باید تلاش کند تا با توجه به واقعیتهای زیست بوم خود سبک زندگی را به نحوی تغییر دهد که ضمن رعایت استانداردها با آن شرایط کنار بیاید.
دبیر سیاست محیط زیست در مرکز بررسیهای استراتژیک نهاد ریاست جمهوری در ادامه گفت: نقش دانشجویان و متخصصان حوزههای مرتبط به مدیریت زمین، جامعهشناسان، پزشکان، تشکلهای مردم نهاد در این تغییر سبک زندگی بسیار مهم است.
وی در ادامه اظهار کرد: تغییرات اقلیمی با هیچ کسی شوخی ندارد و اگر بخواهیم مقاومت و لجبازی کنیم بدون شک سیلی سختتری خواهیم خورد. همه ما در هر جایی که زندگی میکنیم باید بدانیم بدون تردید به رغم آن چه از جهان تصور میکنیم همه مسافران یک قایق هستیم که اگر برای مرمت این قایق آسیب دیده تلاش نکنیم همه غرق خواهیم شد.
درویش افزود: در همین راستا براساس توافقنامه پاریس تمامی کشورهای عضو سازمان ملل متحد باید میزان گازهای گلخانهای را تا قبل از سال ۲۰۵۰ به حدی پائین بیاورند که حداکثر افزایش دمای زمین از ۲ درجه سلسیوس بیشتر نشود.
وی گفت: در همین راستا کشور جمهوری اسلامی ایران تعهد داده است که ۴ درصد از انشار گازهای گلخانهای خود را کاهش دهد. هرچند تعهد داده بود که اگر تحریمهای ظالمانه برداشته شود این رقم به ۱۲ درصد افزایش یابد که اینگونه نشد و تنها همان ۴ درصد کاهش خواهد یافت. باید با تلاش روشهایی را برای زندگی انتخاب کرد که کمترین وابستگی معیشتی را به منابع آب و خاک سرزمین داشته باشد.
بیشتر بخوانید: تغییرات اقلیم منافع ملی را تهدید می کندجایی که درخت کم است، خشونت زیادتر است آرمان جامعه مدنی این است که دولت ها کوچکتر باشد. همچنین بتوان مردم را درگیر توسعه پایدار و پیشرفت کرد. اگر مردم نتوانند درگیر مسائل محیط زیستی شوند، به سراغ برنامه های دیگر می روند. برنامههای زیست محیطی، مردم را از لحاظ سبک زندگی به سمتی سوق می دهد که آنها با سبک زندگی سالم آشناتر شده و با آن پیوند بیشتری می خورند.
صلح سبز این دکترین را مطرح می کند که زمانی می توانید صلح را در بیرون ایجاد کنید که در درون و معنویت درونی بتوانید به صلح رسیده باشید. صلحی که در بیرون میخواهد ایجاد شود باید از درون ما سرچشمه گرفته باشد. ما این صلح را از مقابله با خشونت علیه زنان، مردان، کودکان، دولت ها، محیط زیست و حیوانات آغاز می کنیم.
یکی از نکات ویژه، آشتی با طبیعت و صلح است. در نهاد فرهنگ ایرانی و حتی جهانی، آشتی و صلح با طبیعت، محیط زیست و حتی حیوانات است. اما متاسفانه این فرهنگ در میان ما گم شده است و انسان امروزی به دنبال گم گشده خود می گردد.
زنان در مقابل تغییرت اقلیمی آسیبپذیرتر از مردان هستندتحقیقات نشان داده است که زنان در مقابل تغییرات اقلیمی به مراتب بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار میگیرند. تازهترین آمار سازمان ملل متحد نشان میدهد ۸۰% از جمعیت افرادی که به دلیل تغییرات اقلیمی آواره شدهاند زنان هستند.
زنان به عنوان مراقبین اصلی خانواده با چالشهای زیادی برای تامین آب سالم، غذا و سوخت برای پختوپز و گرمایش روبهرو هستند.
توافقنامه اقلیمی پاریس با شناسایی این واقعیت که تاثیر برخی عوامل زیست محیطی بر زنان به نسبت بیشتر است، اقدامات خاصی در راستای توانمندسازی آنان در نظر گرفته است.
در آفریقای مرکزی جایی که تقریبا ۹۰% از دریاچه چاد خشک شده، بومیان منطقه با خطر شدیدی مواجه شدهاند. به ویژه زنان منطقه، باید مسافت طولانیتری را برای پیدا کردن و جمعآوری آب بپیمایند.
هندو عمرو ابراهیم، مسئول هماهنگی انجمن زنان بومی و مردم چاد، می گوید: "در فصول خشک مردها به شهر میروند و زنان را برای مراقبت از بقیه تنها میگذارند."
خانم ابراهیم افزود: "حال که فصول خشک و دوران خشکسالی طولانی تر شده کار زنان برای مراقبت از خانواده اعم از پیر و جوان به مراتب دشوارتر شده است."
اما تنها زنان در مناطق روستایی نیستند که از اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی آسیب میبینند. به طور کلی زنان در سطح جهان نسبت به مردان بیشتر در معرض فقر و از دست دادن قدرت اجتماعی - اقتصادی هستند. به این ترتیب روند بهسازی زنان بعد از وقوع فجایع طبیعی که ممکن است به نابودی زیرساخت ها، مشاغل و مسکن منجر شود، بسیار سختتر است.
به عنوان مثال بعد از وقوع توفان کاترینا، زنان آمریکایی - آفریقایی در لوییزیانا بیشتر در اثر سیل آسیب دیدند. با بالا رفتن سطح آبها شهرهایی مانند نیو اورلئان که در ارتفاع کمتری قرار دارند بیشتر در خطر نابودی قرار دارند.
جکلین لیت، پروفسور مطالعات زنان و امور جنسیتی در دانشگاه راتگر میگوید: "حتی پیش از توفان کاترینا زنان آمریکایی - آفریقایی بیشتر در معرض فقر بودند و بیش از نیمی از آنها مادران تنها و سرپرست خانوار بودند."
همچنین طبق آمار، همزمان با وقوع فجایع طبیعی خشونت، تجاوز و آزار علیه زنان افزایش پیدا میکند.
فجایع طبیعیرفتار و فعالیت انسانی موجب میشود تغییرات اقلیمی با سرعت بیشتری پیش برود اما تاثیر فجایع طبیعی بر همه یکسان نیست.
موسسه خیریه آکسفام در گزارشی نوشته است تعداد مردانی که در سریلانکا از سونامی ۲۰۰۴ جان سالم به در بردند دو برابر زنان بود و در هند این میزان به سه برابر رسید.
در حالی که دلیل مشخصی برای این امر ارائه نشده اما در سراسر منطقه الگوی مشابهی شناسایی شده است؛ مردان احتمالا بهتر می توانند شنا کنند و زنان وقت زیادی را برای نجات کودکان و اقوام خود صرف میکنند.
سازمان ملل متحد و بسیاری از دولتها و نهادها در سراسر جهان شناسایی استراتژیهای حساس به جنسیت برای پاسخگویی به بحرانهای زیستمحیطی و بحرانهای انسانی ناشی از تغییرات اقلیمی را ضروری میدانند و تلاش می کنند به تدریج مشارکت زنان در برنامهریزی و سیاستگذاری را افزایش دهند.