شعارهای جهانی که امسال برای روز جهانی حیات وحش، تعیین شده است: «حیات زیر آب: برای مردم و سیاره» و «امروز کاری برای کمک به کاهش تهدید گونههای دریایی انجام دهیم»
به گزارش زیست آنلاین، روز جهانی حیات وحش (به انگلیسی: World Wildlife Day) در ۳ مارس برابر با ۱۲ اسفند هر سال توسط تمام کشورهای عضو سازمان ملل متحد و در جهت افزایش آگاهی از وضعیت گیاهان و جانوران وحشی جشن گرفته میشود.
در تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳ میلادی، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نشست ۶۸ خود، روز ۳ مارس را به عنوان روز جهانی حیات وحش تصویب کرد. در این روز معاهده چندجانبه سایتس برای حفاظت کردن از گونههای مختلف گیاهی و جانوری در معرض خطر به تصویب رسیده بود. انتخاب این روز به پیشنهاد تایلند صورت گرفت.
موضوع روز جهانی حیات وحش امسال زندگی زیر آب است که فرصت خوبی برای بالا بردن آگاهی در مورد تنوع بی نظیر زندگی دریایی و اهمیت حیاتی گونههای دریایی به شمار میرود.
به گزارش خبرگزاری مهر، مجید خرازیان مقدم مدیر کل دفتر حیات وحش و آبزیان آبهای داخلی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳، در شصت و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد (UNGA) روز سوم مارس، روز امضای کنوانسیون تجارت بینالمللی گونههای جانوران و گیاهان وحشی در معرض خطر انقراض و نابودی (CITES) به عنوان روز جهانی حیات وحش سازمان ملل متحد اعلام شد.
روز جهانی حیات وحش روزی برای گرامیداشت و بالا بردن آگاهی عمومی در مورد حیوانات و گیاهان وحشی جهان است. طبق قطعنامه (UNGA)، دبیرخانه CITES به عنوان تسهیل کننده برای پیگیری امور این روز تعیین شد. روز جهانی حیات وحش اکنون مهمترین رویداد جهانی سالانه اختصاص داده شده به حیات وحش است.
روز جهانی حیات وحش در سال ۲۰۱۹ تحت عنوان "زندگی زیر آب: برای مردم و سیاره" جشن گرفته میشود، که با هدف ۱۴ اهداف توسعه پایدار سازمان ملل مطابقت دارد.
همانگونه که درصفحه رسمی این روزدر شبکه جهانی درج شده است در اقیانوسها ۲۰۰ هزار گونه شناسایی شده زیست میکنند که البته تعداد واقعی موجودات زنده در آن ممکن است میلیونها باشد. به طورکلی ارزش بازار منابع و صنایع دریایی و ساحلی حدود ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان یعنی در حدود ۳ تریلیون دلار در سال تخمین زده میشود.
معیشت بیش از سه میلیارد نفر به تنوع زیستی دریایی و ساحلی برای بستگی دارند. حیات وحش دریایی تمدن و توسعه انسانی را با فراهم نمودن و مواد اولیه مورد نیاز برای صنایع دستی و ساخت و ساز، برای هزاران سال حمایت کرده است. همچنین موجب غنای فرهنگی، معنوی و تفریحی زندگی انسان به طرق مختلف شده است.
ظرفیت زندگی زیر آب برای ارائه این خدمات به شدت تحت فشار قرار گرفته است، زیرا اقیانوسهای سیاره ما و گونههایی که در آن زندگی میکنند تحت آماج تهدید ات قرار گرفتهاند.
حدود ۴۰ درصد از اقیانوسها به شدت تحت تأثیر نهدیداتی مانند برداشت بی رویه گونههای دریایی و همچنین تهدیدات دیگر مانند آلودگی، از دست دادن زیستگاههای ساحلی و تغییرات آب و هوایی قرار دارند. این تهدیدات تأثیر مهمی در زندگی و معیشت کسانی که به خدمات اکوسیستم دریایی وابسته هستند به ویژه مردم جوامع ساحلی، دارد.
این اولین روز جهانی حیات وحش است که موضوع آن «زندگی زیر آب» است و فرصت بسیار خوبی است برای بالا بردن آگاهی در مورد تنوع بی نظیر زندگی دریایی، اهمیت حیاتی گونههای دریایی برای توسعه انسانی و نحوهی اطمینان از ادامه این خدمات به نسلهای آینده است.
شعارهای جهانی زیر برای این روز تعیین شده است:
Life below water : for people and planet حیات زیر آب: برای مردم و سیارهDo one thing today to help reduce threat to marine speciesامروز کاری برای کمک به کاهش تهدید گونههای دریایی انجام دهیمبیشتر بخوانید: باید و نباید حفاظت از گونه های در معرض خطر حیات وحش چیست؟حیات وحش به کلیه جانداران ازقبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان گفته میشود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین میکند. البته حیات وحش شامل تمام گیاهان و در واقع جاندارنی که بدون دخالت انسان زندگی میکنند میشود.
حیات وحش در ایراندر ایران ۵۲۴ گونه پرنده، ۱۶۰ گونه پستاندار، ۲۲۲ گونه خزنده و دوزیست و ۶۵ گونه جونده یافت میشود. در میان گونههای مختلف حیات وحش ایران، شیر آسیایی، ببر مازندران منقرض شده و گونههای یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی و خرس سیاه آسیایی کمیاب بوده و در معرض خطر انقراض قرار دارند.
بیشتر بخوانید: ۹.۷ درصد از گونه های جانوری در معرض خطر و تهدید انقراض نسل هستندسرعت انقراضانجمن جانورشناسی لندن در تازهترین «نمایه موجودات زنده کره» در سال ۲۰۱۴ میگوید که روند نابودی گونهها حتی بدتر از آن است که تاکنون تصور میشد. این گزارش حاکیست که بررسیها با شیوههای تازه نشان میدهد که جمعیت گونهها ظرف ۴۰ سال اخیر نصف شده درحالی که ارزیابیها تا سال ۲۰۱۲ با شیوههای قبلی شدت این روند را کمتر نشان میداد. این گزارش میگوید که جمعیت پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و ماهیها بهطور متوسط ۵۲ درصد و جمعیت گونههای آب شیرین ۷۶ درصد کاهش یافتهاست.
زیستشناسی دریاییزیستشناسی دریایی (انگلیسی: Marine biology) علمی است که به بررسی زیستشناسی موجودات اقیانوس و دیگر محیطهای آبی میپردازد. با توجه به این که در زیستشناسی، ردهها، خانوادهها و گونههای زیادی وجود دارند که برخی از اعضای آنها در خشکی و برخی در دریا زیست میکنند، از این رو در زیستشناسی دریایی، جانداران بر اساس محیط زندگی خود دستهبندی میشوند و نه بر اساس تاکسونومی. زیستشناسی دریایی با بومشناسی دریایی تفاوت دارد، زیرا بومشناسی دریایی بر چگونگی تعامل موجودات بر روی یکدیگر و نیز تعامل آنها با محیط پیرامون تأکید دارد، حال آن که زیستشناسی دریایی در واقع علم مطالعه خود موجودات است. تنها ۲۹ درصد سطح زمین را خشکیها تشکیل میدهند و بقیه سطح زمین پوشیده از اقیانوس هاست. ژرفای متوسط اقیانوسها چهار کیلومتر است و خطوط ساحلی اقیانوسها بر روی هم نزدیک به ۳۶۰ هزار کیلومتر است
بخش بسیار بزرگی از زندگی بر روی کره زمین در اقیانوسها جریان دارد. در واقع بخش بزرگی از این حیات آبی همچنان ناشناخته ماندهاست، زیرا بسیاری از گونههای ساکن اقیانوسها ناشناخته ماندهاند. اقیانوسها نزدیک به ۷۱ درصد سطح زمین را پوشاندهاند. ساکنین اقیانوسها که در زیستشناسی دریایی مورد توجه هستند، شامل همه گونههایی هستند که از سطح اقیانوسها تا عمیقترین نقطه اقیانوسها زندگی میکنند. موجودات مورد مطالعه از فیتوپلانکتونها و زئوپلانکتونهای میکروسکوپی تا نهنگهای غول پیکر با طول ۳۰ متر هستند.
جانوران دریاییپرندههاپرندگانی که برای زندگی در محیطهای دریایی سازگاری یافتهاند اغلب مرغهای دریایی خوانده میشوند. از این میان میتوان به پنگوئن و مرغ ماهیخوار اشاره کرد.
ماهیهاآناتومی ماهی شامل قلب دو حفرههای] آبشش، باله، چشم، غدد ترشحی و لب میباشد. ماهیها از طریق آبششهای خود اکسیژن را از آب میگرند. ماهیها را میتوان به دو گروه بزرگ ماهیهای استخوانی و ماهیهای غضروفی تقسیم کرد. تاکنون نزدیک به ۳۲٬۷۰۰ گونه ماهی تشریح شدهاست.
بی مهرگان دریاییبی مهرگان بخش بسیار بزرگی از گونههای جانوری ساکن دریاها را تشکیل میدهند. از جمله بی مهرگان میتوان به عروس دریایی، کرمهای دریایی، صدفها، ماهی مرکب و ستاره دریایی اشاره کرد.
پستانداران دریاییپستانداران دریایی شامل پنج نوع اصلی هستند.
آب بازسانان شامل نهنگهای دنداندار از جمله نهنگ عنبر (نهنگ اسپرم), دلفینها و گراز ماهیها از جمله گراز ماهی دال.گاودریاییها شامل ماناتیها و دوگانگ و گاودریایی استلر (منقرض شده).فکها، شیردریاییها و گراز دریایی.سمور دریایی، که عضوی از خانواده راسوها؛ این خانواده شامل راسو و گورکن نیز میباشد.خرس قطبی نیز گاهی به عنوان نوعی پستاندار دریایی دستهبندی میشود که علت آن وابستگی این جانور به دریا است.خزندگان دریاییشامل لاکپشت دریایی، مار دریایی، لاکپشت آب شیرین، کروکودیلهای آب شور و ایگوانای دریایی.
قارچنزدیک به ۱۵۰۰ گونه قارچ در محیطهای دریایی شناسایی شدهاند. این قارچها گاه انگل جانوران و گیاهان هستند. طیف بسیار گستردهای از متابولیتهای غیرمعمول به وسیله این قارچهای دریایی تولید میشود.
گیاهانگیاهان و جلبکهای میکروسکوپی ساکنین بسیار مهم زندگی دریایی هستند. زندگی جلبکی با گوناگونی گستردهای در اقیانوسها جریان دارد و برون ده فتوسنتزی این جلبک از مجموع برون ده فتوسنتزی مجموع جنگلهای گرمسیری بیشتر است. گیاهان معمولاً در آبهای کم عمق تر یافت میشوند. از جمله گیاهان میتوان به علف دریایی و علف مارماهی اشاره کرد.