زیست آنلاین: سیل اگرچه به عنوان یک بلای طبیعی با پیامدهای نامطلوب اقتصادی، اجتماعی و زيست محيطی شناخته می شود، دارای آثار و نتايج مثبتی نيز است. اين آثار مثبت شايد به لحاظ تعداد زياد نباشند، اما تاثیر قابل توجهی در بهبود شرايط رفاهی انسان ها دارند.
به گزارش زیست آنلاین، اين مطلب به بررسی آثار مثبت و منفی سيل می پردازد. شايان توجه است، اثرات مثبت و منفي سيل بستگی به محل، شدت، سرعت، مدت، عمق سيل و همچنين آسيبپذيری يک محيط نسبت به سيل دارد.
آثار و پيامدهای مطلوب سيل
تغذيه و تقويت سفرههای آب زيرزمينی: سيل به تغذيه و احيا آبخوان های طبيعی کمک میکند و سبب افزايش سطح آب زيرزمينی میشود.
حاصلخيز کردن خاک: سيلابها رسوباتی را با خود می آورند که حاوی مواد مغذی هستند. وقتي سيل فروکش می کند و آب از سطح زمين خارج می شود اين رسوبات باقی می مانند وسبب حاصلخيزی خاک میشوند.
احيا تالاب ها: سيلاب به احيا تالاب های طبيعی کمک می کند. همراه با سيل رسوباتی مي آيند که محتوی مواد مغذی بوده که به تامين منابع غذايی تالاب ها کمک مي کند، به طوری که هم گياهان و هم جانوران می توانند از آن بهره برند. وقوع سيل در يک حوضه آبريز، يک نعمت براي تمام موجوداتی است که حيات آنها به تالاب بستگی دارد.
تجديد و احيای ذخاير ماهی : آبهای غنی از مواد مغذی اغلب ميکروارگانيسمهای مختلفی را در خود دارند که به تجديد ذخاير ماهيان کمک شايانی مینمايد.
آثار و پيامدهای نامطلوب سيل
زيانهای اقتصادی: تأثيرات آني سيل شامل تلفات جانی، آسيب به اراضی، از بين بردن محصولات، مرگ و مير دام، عدم کارکرد امکانات زيربنايی و از بين رفتن شرايط بهداشتي به علت بيماریهای قابل انتقال به واسطه آب است. سيل های لحظهای، که زمان کم يا هيچ زمانی را براي هشدار باقی نمی گذارند، باعث تلفات جانی بيشتری نسبت به سيلاب های رودخانهای است که آبگرفتگی در طي زمان بلند تری اتفاق میافتد.
در جريان سيل، به سبب آسيب جادهها و پلها ارتباطات مختل شده و زيرساخت ها مانند نيروگاه ها نيز قادر به ارائه خدمات معمول خود نخواهند بود. در نتيجه، فعاليت های اقتصادی مختل يا متوقف شده و منجر به اختلال در جريان زندگی عادی مي شود. به طور مشابه، تأثير مستقيم بر مراکز توليدی، در کشاورزی و صنعت، مي تواند فعاليت های معمول را مختل و منجر به از دست دادن معيشت جوامع گردد. آثار از دست دادن معيشت در فعاليت های تجاری منطقه سيل زده و حتي تجارت مناطق مجاور نيز قابل مشاهده است.
سيل آثار بلند مدتی نيز بر اقتصاد منطقه خواهد داشت. هزينه های بالای بازسازی و نياز به سرمايهگذاری در زيرساخت ها سبب می شود تا ساير فعاليت های توسعه در اين منطقه تحت تاثير قرار گرفته و در بعضي موارد ممکن است اقتصاد ضعيف منطقه را فلج کند. سيلهای مکرر در يک منطقه ممکن است سرمايه گذاری های بلند مدت دولت و بخش خصوصی رادر منطقه متوقف کند. فقدان معيشت همراه با مهاجرت کارگران ماهر و تورم ممکن است بر رشد اقتصادي منطقه تأثير منفي داشته باشد. از دست دادن منابع می تواند به هزينه های بالای کالاها و خدمات منجر شود و برنامه های توسعه آن منطقه را به تأخير اندازد.
آلودگی: يکي از نتايج مهم سيل آلودگی آب رودخانه ها است. شايد امکان خارج کردن مواد فيزيکي از رودخانه ها وجود داشته باشد، اما حذف آلودگي های شيميايی از آب رودخانه بسيار دشوار و گاهي غير ممکن است. اين امر سبب شيوع بيماری های گوناگون پس از سيل ميگردد.
مهاجرت انبوه: سيل های مکرر، منجر به از دست دادن معيشت، توليد و ديگر اثرات اقتصادی بلندمدت شده و سطح رفاه منطقه را کاهش می دهد. اين امر مهاجرت انبوه و جابجايی جمعيت را به دنبال خواهد داشت. اين مهاجران اغلب در حاشيه شهرهای بزرگ سکنا گزيده و در زمره اقشار فقير جامعه قرار مي گيرند. گاهی اين گروه ها سبب بروز مشکلات پيچيده اجتماعی ميشوند.
اثرات روانشناختی: اثرات رواني و اجتماعي عظيم در قربانيان سيل و خانواده هاي آنها مي تواند براي مدت طولاني آنها را در معرض آسيب قرار دهد. از دست دادن عزيزان، خانه و کاشانه، اموال، معيشت و اختلال در امور اقتصادی و تجاری می تواند تنش های عميقی برای افراد ايجاد کند. همچنين استرس و فشار ناشی از رويارويی وغلبه بر اين ضررها می تواند سبب افسردگی شده و اثرات روانشناختی پايداری را ايجاد کند.
پيامدهای سياسی: توزيع ناعادلانه عمليات امداد در سيلهای بزرگ، منجر به نارضايتی عمومی يا سلب اعتماد نسبت به مقامات و دولت می شود. عدم ايجاد توسعه در مناطق سيل زده ممکن است نابرابری اجتماعي و حتي ناآراميهاي اجتماعي را به همراه داشته و صلح و ثبات در منطقه را به مخاطره اندازد.