زیست آنلاین: ویروس های عجیب، آتش سوزی های بی سابقه، چرخه های بی پایان سیل و خشکسالی و...گویا چیزی غیر عادی در محیط زیست کره زمین در حال رخ دادن است.
"ویروس کرونا نتیجه فرهنگ غذایی نادرست مردم چین است. این مردم که به هیچ چیز از سگ و گربه گرفته تا مار و خفاش رحم نمی کنند، باعث شیوع چنین ویروسی و تحمیل آن به مردم جهان شده اند" این ادعایی است که در بسیاری از محافل عمومی شنیده می شود. آیا واقعا چنین است؟
ویروس کرونا نه محصول فرهنگ غذایی به ظاهر عجیب مردم خاور دور بلکه نتیجه "نظام تولید غذا"ی رایج در جهان است که در هر منطقه ای متناسب با اقلیم و ذائقه و امکانات و برای تامین غذای جمعیت رو به افزایش زمین از هیچ منبعی فروگذار نمی کند.
انسان در تلاش برای بقاء و ازدیاد نسل از یاد می برد که حیوانات ، گیاهان، اکوسیستم ها و در واقع کل محیط زیست چیزی فراتر از اشیاء و روش هایی هستند که در جوامع انسانی از آنها استفاده می شود. محیط زیست طبیعی واقعیتی است که باید به رسمیت شناخته شود و اشیای طبیعی علاوه بر حقوق مختص به خود دارای توانایی ها و ظرفیت ها و قدرت هایی هستند که تعیین می کنند چه گونه می توان با آنها برخورد کرد. خلاصه آن که محدودیت هایی برای دخالت انسان وجود دارد که اگر این دخالت ها از آن محدودیت ها فراتر برود عواقب آن پیش بینی ناپذیر و برای انسان ها و حیوانات فاجعه بار است.
یکی از مصادیق این نوع از عواقب، بیماری جنون گاوی است.
اگر کرونا محصول به نظر چندش آور سوپ خفاش است، جنون گاوی نتیجه همبرگرهای به نظر متمدنانه و لذیذی بودکه آن را به دندان می کشیم. نظام تولید گوشت برای تولید بیشتر و ارزان تر گوشت، امعاء و احشای گاوهای کشتار شده را مجددا در تولید خوراک برای دام های در انتظار کشتار استفاده می کرد و تمام دستگاه های نظارتی و بهداشتی نیز چشم بر این عمل شنیع بسته بودند.
در حقیقت فرهنگ مصرفی مردمان متمدنی که به خوردن جانوران عجیب و غریب از سوی مردمان خاور دور ایراد می گیرند، اقتضاء می کرد تا حیوانات اساسا گیاهخواری چون گاوها، در دامداری های صنعتی بدون در نظر گرفتن کمترین حقوق ابتدائی و تحت بدترین شرایط ممکن که جز "شکنجه" نامی ندارد، رشد و پرورش یابند و بعد از ساعت ها انتظار و ترس و دلهره در خط نقاله کشتارگاه در حالی که شاهد و ناظر خون و خرناس و فریاد همقطارانشان اند، وحشیانه کشتار شوند و در نهایت اعضای غیرقابل استفاده شان به مصرف سایر همنوعانشان برسد!
واقعا چنین نظام تولیدی سبعانه ای انتظاری کمتر از جنون گاوی دارد؟ نظام تولیدی غذائی که برای سرعت بیشتر در تولید و کیفیت بهتر و قیمت پایین تر، مارها را به صورت زنده و در حال جان کندن، سرخ می کند می تواند از عواقب رفتار خود فرار کند؟
انتقام طبیعت اعم از این که جاندار باشد یا بی جان، همیشه سخت و وحشت آفرین است. وقتی ما به جهان هستی به عنوان یک شی قابل مصرف نگاه می کنیم و یک اکوسیستم بزرگ و پویا همچون جنگل، یا رودخانه را نابود می کنیم مسلما نباید به کمتر از سیل و رانش قانع باشیم. به همین منوال وقتی برای تامین جمعیتی که به زمین تحمیل کرده ایم به هیچ معیار اخلاقی و حقوقی تن نمی دهیم، مسلما قربانی عواقب آن خواهیم شد.
تا هنگامی که چارچوب های اخلاقی برای نظام تولید غذا ایجاد یا اصلاح نشود، ویروس های همچون جنون گاوی و ویروس کرونا و ویروس های کشنده تر و مقاوم تر دست از سر بشر نخواهند برداشت.