زیست آنلاین: بالا کشیدن ناگهانی فتیله ثمنها در حل بحرانهای اجتماعی همانقدر تأثیرگذار است که بالا کشیدن فتیله احزاب برای عبور از پیچهای سیاسی چون انتخابات.
1 فتیله چیزی را بالا یا پایین کشیدن اشاره به وضعیتی دارد که اراده ما بر آن حاکم است. هر وقت دوست داشتیم میتوانیم فتیله را بالا بکشیم تا آب جوش بیاید و هر وقت خواستیم فتیله را پایین میکشیم تا خورشت جا بیفتد.
2 در بحران کرونا مسئولین مرتباً از ثمنها و انجمنهای غیردولتی درخواست می.کنند تا به کارهای داوطلبانهای چون انجام خریدها و رفع نیازهای روزمره سالمندان و بیماران خاصی که نباید از خانه بیرون بیایند، بپردازند یا در محلات خود نوعی قرنطینه محلی ایجاد کرده و افراد مشکوک به کرونا را شناسایی و به مراکز درمانی معرفی کنند و یا با روش های دیگر کمککننده حاکمیت در عبور از بحران کرونا باشند.
3 هرگونه رفتار سازماندهیشده و شبکهای و تشکیلاتی نیازمند مهارت و تمرین قبلی است. آدمها باید به مرور کار تیمی و گروهی را در کنار هم بیاموزند و از نقاط ضعف و قدرت هم آگاه شوند و بتوانند ظرفیتهای جامعه و تواناییهای خود و سازمانشان را مورد محک قرار دهند. در وضعیتهای ضروری اجتماعات یا گروههای خلقالساعه جز رفتارهای هیجانی و کور، نمیتوانند اقدام مؤثری انجام دهند.
4 درخواست مقامات و مسئولین از سازمان.های مردمنهاد و گروههای محلی برای کمک به مدیریت بحران کرونا بیانگر نگاه «فتیلهای» است. به این معنی که وقتی وضعیت طبیعی و نرمال است، هرگونه سازمان مردمنهاد و رفتار سازمانی و تشکیلاتی به چشم مشکل امنیتی نگاه شده و انگ جاسوسی و تبانی و... میخورد و هزینه عضویت و مشارکت در آن بهشدت بالا میرود و به صورت غیرمستقیم نیز بسترهای لازم برای کسب مهارت رفتارهای سازمانی مهیا نشده و به قول معروف فتیلهشان پایین کشیده میشود؛ اما وقتی بحرانهایی چون سیل و زلزله و کرونا حادث میشود و مسئولین از مدیریت بحران جا میمانند دست به دامان سازمانهای مردمنهاد شده و به خیال خود سعی میکنند فتیله آنها را دوباره بالا بکشند، در صورتی که زهی خیال باطل!
بالا کشیدن ناگهانی فتیله ثمنها در حل بحرانهای اجتماعی همانقدر تأثیرگذار است که بالا کشیدن فتیله احزاب برای عبور از پیچهای سیاسی چون انتخابات.
توصیه راهبردی
برای عبور از این نگاه و تبدیل تهدید کرونا به فرصت، وزارت بهداشت میتواند کارگروه داوطلبان آزاد تشکیل دهد و آن ها را در قالب تیمهای چندنفره سازماندهی کرده و تمامی محلات شهر را بین تیمهای مختلف تقسیمبندی کند. سپس نیازها و انتظارات گروههای آسیبپذیر و سایر اقداماتی که حاکمیت در آنها به تنهایی قادر به ورود نیست شناسایی شده و بین این تیمها قسمت شود.
در قدم بعدی بسترهای ارتباطی لازم اعم از اینترنت و تلفن برای دسترسی افراد نیازمند کمک ایجاد شود تا آنها بتوانند نیازهایشان را از طریق این سامانه به تیمهای داوطلب اعلام شود.
در نهایت، افراد داوطلب با توجه به حوزه جغرافیایی سکونت خود و تجهیزات حفاظتی کامل به سراغ نیازمندان کمک بروند. حالا که تقریباً هیچ ثمن مقتدری برای همراهی حاکمیت در این بحران در سطح ملی نداریم تنها راه، تسهیلگری و سازماندهی اولیه توسط خود حاکمیت برای سامان دادن به داوطلبان بیشماری است که مایل به کمک هستند اما نمیدانند چگونه و از چه طریق این اقدامات را انجام دهند. کرونا میتواند نقطه عطفی در شکلگیری ثمنها و انجمنهای داوطلب محلی شود.