زیست آنلاین :استفاده از انرژی های تجدید پذیر چند سالی است که در کشور ما مطرح و شرکت های مختلف برای به دست آوردن بازار این انرژی ها به رقابت می پردازند .
لهراسب صالحی که در رشته اقتصاد تخصص دارد با کمک شرکت با سابقه آلمانی در حوزه انرژی های تجدید پذیر تصمیم دارد در ایران نیز در این حوزه فعالیت کند . این شرکت آلمانی تا به حال بیش از ۶۰۰ مگا وات در سراسر دنیا انرژی باد و خورشید تولید کرده است و در حدود ۱۶ کشور خارجی از جمله در آفریقای جنوبی ، آرژانتین ، برزیل ، اروگوئه ، ویتنام، چک ، لهستان، آلمان و نروژ از خدمات آنها بهره گرفته اند . مصاحبه زیر حاصل گفت و گوی کوتاه ما با او است .
*فعالیت ۶۰۰ مگاواتی فقط مختص انرژی بادی بودهاست؟
-قسمت اعظم آن یعنی حدود ۸۰ یا ۹۰ درصدانرژی بادی است و حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد آن خورشیدی است . بالاترین پروژه،حدود ۱۱۷ مگا وات در اروگوئه بود که پارسال وارد شبکه شد. و درحال حاضر مشغول به کار بر روی پروژه ۶۰ مگا وات خورشیدی هستند.
*چه مدت است که در ایران فعالیت دارید؟ و دلیل سرمایه گذاری در ایران چه بود؟ و چرا ایران از ابتدا جزو گزینهها برای سرمایهگذاری نبود؟
حدود ۱۳ سال است که در ایران به دنبال این برنامه هستیم. در ابتدا در منطقه خاف، روستایی به نام نشتیفان،که در راه ابریشم قرار دارد و یکی از قدیمیترین آسیابهای بادی کل منطقه است، برای اجرای پروژه مورد توجه قرار گرفت. اما به دلیل مسائل تحریم و مشکلات اقتصادی و سیاسی مجبور به عقب نشینی شدیم. اما از سه سال پیش دوباره تحقیقات آغاز شد و اولین پروژه در خوزستان، بین آبادان و خرمشهر در شهرک صنعتی اروند آغاز شد.
*این پروژه چند مگا وات ودر چه مساحتی است؟
- ۴۷.۵ مگاوات و در مساحت۱۴۰ هکتار، که از تمام این وسعت استفاده نمیشود پروژههای دیگر هم در آن پیادهسازی میشود.
*در حال حاضر در کدام مرحله قرار دارد؟
- در مرحله بادسنجی است، یعنی با استوار کردن دکلهای بادی، درحال دریافت اطلاعات باد هستیم. زیرا حداقل به مدت یک سال باید اطلاعات باد را در ارتفاع مورد نظر بدست بیاوریم و بررسی کنیم تا با توجه به آن بتوان نوع توربین و دستگاههای لازم را انتخاب کرد.
*آیا مجوز زمین برای اجرای این پروژهها آماده بود؟و دلیل درخواست همکاری بخش خصوصی با شما چه بود؟
-مجوز ها تقریبا آماده بود و شرکت خصوصی به دلیل کمبود بودجه و تکنولوژی و همچنین عدم آگاهی از پیاده کردن دانش، خواستار همکاری شدند.
*چه میزان سرمایه برای این نیروگاه ۴۷/۵مگا واتی لازم است؟ و به چه عواملی بستگی دارد؟
-حدود ۱۰۰ میلیون یورو یعنی حدودا ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه به دنبال دارد که بستگی به سیستم لوجستیک و مسائل فنی دارد.
*چه موانع و چالش هایی از زمان اجرا وجود داشته است؟
- با توجه به قانون تصویب شده در سازمان سانا، امکان انتقال بیش از ۲۵ درصد از سهام یک شرکت به شرکت دیگر وجود ندارد؛ و اگر این اتفاق بیفتد، مشروط به موافقت وزارت نیرو یا به عبارتی رییس سازمان سانا است که این یک راه بسیار پر سنگلاخی است.
* این شرطها در قالب تبصره نیز مشخص شده یا فقط بصورت گفتگو بوده است؟ چه مولفهها و شاخصهایی برای تایید آن است؟
- تمام این شرایط با موافقت سازمان سانا است و سازمان سانا نظارت کامل را برای اینکه آن شرکت قصد سواستفاده مالی یا دلالی از این پروژها نداشته باشد دارد و این کاملا قابل درک است. شرکتهای داخلی که مصمم هستند این پروژه ها را انجام دهند به دلیل عدم توانایی مالی و کمبود دانش فنی، توانایی پیادهسازی همچین پروژهای را ندارند بنابراین بهترین راه همکاری و جذب سرمایه و دانش خارجی با یک شرکت خارجی است که هم بتوانند از دانش آنها استفاده کنند و هم از امکانات مالی آنها، ضمن اینکه شرکت های خارجی دسترسی به وامهای ارزان قیمت را نیز دارند. و لازمه این همکاری این است که تمام شرایط در ایران امکانپذیر باشد. و اطمینان خاطر برای شرکت خارجی فراهم شود ولی متاسفانه مشکلی که با آن مواجه هستیم این است که در ایران نمیتوانیم انتقال سهام را به سرعت پیش ببریم.
* برای حل مشکل تورم چه راهکارهایی وجود دارد؟
-برای حل این مشکل، فرمولی برای هماهنگ کردن تورمی که در این مدت از نظر اقتصادی برای ایران به وجود خواهد آمد در نظر گرفته شده که ضرر تورم تنها متوجه سرمایه گذار نشود . سانا مبلغ را به ریال پرداخت میکند و ما با یورو کار انجام میدهیم. به همین جهت سازمان سانا با همکاری وزارت اقتصاد و دارایی و بانک مرکزی قوانینی را برای سازمان سرمایهگذاری وضع کردهاست که باید تضمین سرمایه و سود سرمایه را به همراه داشته باشد.
با توجه به اینکه زمان و هزینه زیادی صرف این کارمیشود،بهتر است در ابتدا تمام مسائل حقوقی و اقتصادی بررسی شود تا مشکلی به وجود نیاید.
مسئله دیگری که وجود دارد، زمینها است . دولت برای زمینهای کشاورزی امکاناتی را فراهم نکرده است که بتوان از آن استفاده تکنیکی کرد . مثلا کشاورزی که روی ۱۰۰ هکتار از زمینش کار میکند میتواند ۲۰ نقطه از زمینش را به مدت ۲۰ سال کرایه دهد تا بتوانیم ۲۰ پایه دکل توربینها را نصب کنیم و همزمان کشاورز می تواند در مابقی زمین به کشاورزی خود ادامه دهد.
*آیا این کار برای زمین آلودگی ندارد؟ از نظر محیط زیستی ارزیابی انجام میشود؟
-به هیچ عنوان هیچ آلودگی و معایبی برای زمین ندارد و از محیط زیست تمام مجوزها گرفته میشود.
ولی تغییر کاربری زمین کشاورزی در ایران از نظر حقوقی مشکل دارد . زیرا جواز زمین فقط برای کشاورزی صادر شدهاست وقانون گذار باید قانونی تصویب کند که اگرکشاورز بخواهد نقاطی از زمین را برای احداث نیروگاه، در نظر بگیرد یاکرایه دهد، باید مجوز کاربردی برای تکنیک هم صادر شود.
*چرا از زمینهای منابع طبیعی استفاده نمیکنید؟
بخش اعظم این زمینها مانند زمینهای کشاورزی ویژگیهای مطلوب از جمله نزدیکی به جاده و شبکه را ندارند.
علاوه بر این، نقاط مطلوب باد خیز در کشور محدود می باشد.به طور مثال منطقه ای در نزدیکی قزوین، تقریبا ۲۰۰ کیلومتر با پایتخت فاصله دارد و از نظر لجستیکی بسیار برای این پروژها اهمیت دارد و میتوان از اینگونه زمینها استفاده کرد.
*پیشبینی شما برای آینده بازارهای ایران چیست؟ با توجه به سیاستگذاری ها در قیمت خرید برق، چه اتفاق هایی خواهد افتاد؟
- اگر دولت در آینده هم توجه بیشتری روی انرژیهای تجدید پذیر داشتهباشد، به محیط زیست کشور کمک زیادی خواهد شد؛ برای بهتر کردن محیط زیست، خودرو های الکتریکی در حال رشد و توسعه هستند و در آینده نه چندان دور خودرو های الکتریکی جایگزین خودروهای بنزینی و گازوئیلی خواهند شد و این یک خلا بزرگ انرژی ایجاد خواهد کرد، زیرا نیاز به برق اضافه دارند و تامین این انرژی باید پیش بینی شود
اگر بخواهیم از انرژیهای فسیلی فاصله بگیریم و نفت را فقط در برنامههای پتروشیمی استفاده کنیم ، باید این خلا را با انرژیهای پاک پر کنیم و به طور مثال در کلان شهرها و بین راهها، پمپهای برق جایگزین پمپهای بنزینی شود. و ما باید زمینههای اولیه برای تولید انرژی های پاک را در ایران فراهم کنیم زیرا ایران پتانسیل بالایی در این زمینه دارد.
در آلمان نیروگاههای اتمی بالاترین برق کل کشور را تامین میکردند، اما امسال برای اولین بار نیروهای تجدید پذیر، بیشتر از نیروگاههای اتمی برق تولید میکنند.یعنی کشورهای پیشرفته به این سمت حرکت میکنند، چون مثلا سونامی که در ژاپن اتفاق افتاد نباید دیگر تکرار شود.
*یعنی نیروگاه اتمی هم باید تعطیل شود؟
-از نظر تامین انرژی ، بحث بنده بر روی تامین انرژی پاک و زندگی مطمئن در طولانی مدت است.
اگرچه بودجه کل کشور تقریبا از انرژیِ نفتی تامین میشود ، بهتر است که انرژی مصرفی را از طریق انرژی پاک تهیه کنیم.زیرا اگر از راههای دیگر بخواهیم استفاده کنیم هزینه بالایی در بردارد.
اگر دولت راه ورودسرمایه گذاران و شرکتهای خارجی را تسهیل کندکه بانکهای داخلی راحت تر بتوانند با بانکهای خارجی ارتباط برقرار کنند، کمک زیادی به حل مشکلات مالی شرکتها خواهد کرد
*این مشکل مالی بین بانکی را در این پروژهای که انجام دادید چگونه حل کردید؟
-درحال حاضر راه حل قطعی پیدا نکرده ایم
*حرف آخر؟
بهتر است دولت برای سرمایهگذاران داخلی هم امکاناتی از قبیل کاهش سود بانک ها فراهم کند.
*آیا برای این پروژه ای که در ایران انجام دادید مالیاتی هم تعیین شده است؟