97 درصد زباله رها شده و تنها 3 درصد مورد توجه است

به همین دلیل گفت و گوی کوتاهی با منصور فلاح راد، مدیر عامل یک شرکت دانش بنیان که در حوزه پسماند فعالیت می کند ترتیب دادیم و متن زیر حاصل این گفت و گو است

آیا همه زباله ای که تولید می شود ارزش مادی دارد ؟
زباله ها به چند بخش، تقسیم می شوند: زباله های شهری، بیمارستانی، صنعتی، پالایشگاهی، کشاورزی و دامپروری.
در این میان، زباله های شهری، خود به دو بخش عمده تقسیم می شوند یکی بخش تر یا ارگانیک (شامل دورریزهای غذایی، میوه ها و سبزیها، فضولات انسانی) و دیگری بخش خشک که بخش غیر آلی به حساب می آید. خود این بخش، به دو قسمت، تقسیم می شود: یکی دورریزهای خشک قابل فروش و دیگری غیرقابل فروش انرژی زا. در واقع آن بخشی از پسماندهای شهری که مورد توجه پیمانکاران جمع آوری این گونه زباله ها است، بخش خشک قابل فروش است. این بخش، از فلز (آلومینیوم و یا آهن مانند قوطی های کنسرو ماهی،رب،قوطی های نوشابه) PET مانند ظرفهای آب معدنی، شیشه، کاغذ و مقوا تشکیل شده که جدا گردیه و برای صنایع بازیافت، به فروش می رسند.
سرانه ی زباله های شهری در کشور، ۷۰۰ گرم است که با توجه به جمعیت کشور، روزانه به ییش از ۵۴ هزار تن، بالغ می شود.

میزان زباله های تولیدی در در تهران چقدر است؟
در شهری مثل تهران در روز ۷ هزار و ۵۰۰ تن زباله تولید می شود که ۵۰ درصد ان تر، ۱۰ تا ۱۲ درصد خشک قابل فروش و بقیه، خشک غیرقابل فروش است. بخش آخر، را در اصطلاح، ریجکتی یا بازگشتی نیز می نامند. از این مواد می توان با روش پیرولیز، گازوییل و بنزین به دست آورد.
در واقع تمامی پیمانکارانی که در حوزه بازیافت کار می کنند به خاطر این بخش خشک قابل فروش، وارد این کار و تجارت می شوند. شما تصور کنید که یک شرکت بازیافتی برای هر تن شیشه های نوشابه، شیشه های جام شکسته، ۴۰۰ هزار تومان می پردازد. دلیلش به صرفه بودن خرید و فروش آن است شما تصور کنید که برای که پت یک زمانی یک شرکت بازیافتی باید ۱۸۰۰ تومان می پرداخت یک دستگاه کوچک کافی بود که سرهای این پت ها را جدا کند و بدنه آن را هم پرک کرده، آنوقت همین یک کیلو پت کیلویی ۲۴۰۰ تومان به فروش می رسید که صرفه اقتصادی داشت. هر چند در حال حاضر قیمت آن پایین آمده است یعنی خرید ان ۱۲۰۰ تومان و فروشش ۱۶۰۰ شده است اما هنوز توانسته فاصله سود خود را حفظ کند .

در سایر زباله ها وضع به چه صورت است ؟
آهن هم کیلویی ۱۱۰۰ تومان خرید و فروش میشود به ریخته گری می رود و آب می شود و می تواند به قیمت بالاتری به فروش برسد. کاغذ و مقوا نیز همینطور است و بازار خوبی دارند کاغذهای آغشته یک قیمت دارند و کارتن های مقوایی تمیز تر یک قیمت. کاغذهای روزنامه و کاغذهای باطله را به شانه تخم مرغ تبدیل می کنند. از زباله های چاپخانه ها هم دستمال کاغذی درست می کنند که می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
از بخش تر زباله های شهری به روش گوارش هوازی، کمپوست و با روش گوارش بی هوازی، برق، کمپوست، کد مایع، گرما، سرما و گاز کربنیک مایع می توان به دست آورد. بر اساس بررسی های انجام شده، بهترین شیوه در کشور ما، گوارش بی هوازی بخش تر پسماندهای شهری است. کمپوست بی هوازی که در این روند تولید می شود، محصولی عاری از باکتری های بیماری زا است.
اما هم اکنون به دلیل مناقع مادی که برای ترویج دهندگان دستگاههای زباله سوز وجود دارد، این افراد شهرداریهای کشور و سرماه گذاران را تشویق به احداث این گو سایتهای می نمایند.

علت اینکه بیشتر تجارت هایی که در حوزه بازیافت صورت می گیرد خیلی موفق عمل نمی کنند چیست ؟
علتش این است که کل سیستم را نمی بینند و بر روی ۱۰ تا ۱۲ درصد زباله قابل فروش تمرکز می کنند در حالی که کل زباله می تواند ارزش مادی داشته باشد. متاسفانه ما در مدیریت زباله های شهری سعی کرده ایم از نمونه های غربی تبعیت کنیم بدون آنکه دلایلی را که آنها برای برخی از کارهایشان انجام می دهند را بدانیم .مثلا در لندن به دلیل آنکه خانه ها کنار هم قرار دارد و کامیون ها نمی توانند از میان کوچه ها رد شوند برای جمع آوری زباله از خودروهای کوچک استفاده می شود به همین دلیل ایستگاههای میانه قرار داده اند تا بارهای خودروهای کوچک به این مراکز منتقل شود و از آنجا با تریلی های گازوئیلی به مرکز دفن انتقال داده شود . در ایران نیز از این مساله الگو برداری کرده اند و ایستگاه میانی در جای جای شهر، درست کرده اند و زباله ها در آنجا تخلیه می شود پیمانکاران نیز کارگر گذاشته اند و در شرایط بسیار غیر بهداشتی کارگران برخی از زباله را تفکیک می کنند و سپس دوباره زباله ها در تریلی های حمل زباله ریخته، آنها را به کهریزک منتقل و در آنجا دفن می کنند. در واقع فقط ما روند کار در اروپا را دیده ایم و از دلایل ان بی خبریم و به همین دلیل مراحلی را طی می کنیم که اصلا به نفع ما نیست .

پس با این وجود از تمام زباله ها در فرایند جمع آوری زباله استفاده می شود ؟
خیر، در تهران پروژه ای با نام پروژه ی هاضم به ظرفیت اسمی ۳۰۰ تن زباله، پیش از تحویل به کهریزک برای گوارش بی هوازی بخش تر زباله ها، راه اندازی شده که ۵۰ درصد آن، تر، ۳ تا ۵ درصد آن خشک قابل فروش و ۴۵ تا ۴۷ درصد آن، خشک غیرقابل فروش است. ۵۰ درصد تر، به بیوگاز، کمپوست و کود مایع، تبدیل شده، ۴۵ تا ۴۷ درصد ریجکتی آن نیز در کهریزک دفن می شود.

در ایران نیز این فرایند انجام می شود ؟
خیر، در ایران، کلاً ۲۰ درصد زباله های شهری، به روش گوارش هوازی، بازیافت شده و بقیه، دفن می شوند.

https://zistonline.com/vdcb80b0.rhbf0piuur.html