چالش‌های صنعت پسته در مسیر ارگانیک شدن

به گزارش زیست آنلاین، سیاستی که اکنون در صنعت پسته دنبال می شود، تجمیع باغات و مزارع به منظور آسان سازی آموزش ها و تولید محصول با کیفیت و با کمترین آلودگی و افزایش راندمان در هکتار است (۵/۲ تا ۴ تن در هکتار).
سید محمد ابراهیم علوی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی کرمان در گفتگو با زیست آنلاین با تاکید بر اینکه پسته محصولی گران است و همین گران بودن سبب شده بسیاری از باغداران و صادرکنندگان به سمت تولید ارگانیک آن نروند چون قیمت تمام شده را بالا می برد، گفت: ۸۰ درصد پسته ، صادر می شود. درنتیجه بیشترین تلاش صادرکنندگان تهیه پسته سالم با کمترین درصد باقیمانده سموم و فلزات سنگین است. عمده بازارهای صادراتی پسته ایران تاکنون بازار اروپا، کانادا، چین، ژاپن، روسیه و کشورهای همسایه می باشد که کشورهای اروپایی، ژاپن و کانادا و حتی قطر تاکید بسیاری بر روی محصول سالم و باقیمانده سموم موجود در محصول پسته دارند. همین مسئله سبب شده صادرکنندگان، این گونه مسائل و همینطور تولید محصول سالم با استانداردهای مطرح شده را به تولیدکننده و باغدار منتقل نماید. اما می توان گفت به جهت گران بودن پسته، تولید محصول ارگانیک آن می تواند صرفه اقتصادی آنرا از بین ببرد و قدرت رقابت ما در بازارهای جهانی را کاهش دهد. چرا که هزینه تولید محصول ارگانیک به مراتب از محصولات متعارف فعلی بالاتر است. در نتیجه افزایش قیمت تمام شده تولید می تواند عامل خارج شدن کشور از بازار پسته جهان شود.
وی ادامه داد: از طرف دیگر، پسته ایران برای رقابت با رقبای خارجی با چند مشکل مواجه است. یکی از این مشکلات بحث مقیاس تولید است. چون تولید کشورهای رقیب ما نظیر آمریکا دو برابر ایران است و پسته آنها علی رغم کیفیت مرغوب پسته ایرانی، سالم تر از پسته تولیدی ما می باشد، درنتیجه آمریکا هم بلحاظ مقدار تولید و هم تحقیقات و تبلیغ و بازاریابی بین المللی تعیین کننده قیمت پسته در دنیا است. همچنین راندمان در هکتار آمریکا بالاتر از ایران است. چرا که این کشور از هر هکتار ۵/۲ تا ۴ تن پسته برداشت می کند درحالی که بطور معمول در ایران ماکزیمم یک تن برداشت می نماید.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی کرمان در پاسخ به چرایی این حجم برداشت که کمتر از عرف جهانی است، گفت: یکی از علتها به آموزش های باغداران باز می گردد. عامل دیگر مربوط به محدودیت منابع آبی و کیفیت آن و همچنین کیفیت خاک است. مشکل دیگر خرده مالکی در بخش کشاورزی ایران است که سبب شده سطح زیرکشت خرد شود و همین مالکیت خرد، تصمیم سازی در جهت برنامه ریزی را به دلیل اختلاف سلیقه بین مالکان با چالش مواجه سازد. در حالی که تجمیع خرده مالکی می تواند بهترین راهکار باشد.
وی با تاکید دوباره این موضوع که در حال حاضر تمام تلاش باغداران باید تولید محصول سالم و کیفی باشد اظهار داشت: شاهد هستیم که برخی سرمایه گذاران خارجی با باغداران کشور قراردادهای ویژه ای منعقد کرده اند تا در زمینه محصولات ارگانیک نظیر محصولات گلخانه ای ، خرما- سیب یا پسته فعالیت نمایند. البته این موضوع با وجود آنکه بخشی از هزینه ها توسط طرف های خارجی تامین می شود بازهم هزینه های اضافی و بعضا بالایی را به باغداران تحمیل می نماید.
علوی تصریح کرد: خرید محصول ارگانیک به دلیل اینکه اینگونه محصولات گران تر از محصول عادی هستند، برای بسیاری از افراد جامعه چه در داخل و چه در خارج مقدور نیست و درنتیجه مانعی در جهت حرکت فراگیر به سمت تولید محصولات ارگانیک می باشد.
وی با بیان اینکه نهضت ارگانیک در بسیاری از مرکبات آغاز شده به خبرنگار زیست آنلاین گفت: صادرکنندگان بزرگ کشور با باغداران ارتباط خوبی جهت تولید محصول ارگانیک با یکدیگر برقرار کرده اند و این گران بودن و کسب سود نسبتا بالا از محصول ارگانیک تاحدودی عامل مثبتی شده و انگیزه ای را در بین تعدادی باغداران و صادرکنندگان ایجاد کرده است.
وی خاطرنشان کرد: چنانچه خرده مالکی تجمیع شده و شرکت های مدیریت توسعه و صادرات ایجاد گردد و همینطور بحث علمی بازاریابی و تبلیغ با بهره گیری از تجارب جهانی دنبال شده و بحث تولید سالم و کیفی بودن انواع محصولات کشاورزی به درستی رعایت گردد می توان در آینده در زمینه تولید ارگانیک نیز گام های موثری برداشت که البته این موضوع مستلزم زمان است. البته نباید فراموش کرد برخی مشتریان خارجی محصولات کشاورزی ایران ، خواهان محصول ارگانیک هستند که از عهده باغداران یا گلخانه داران بزرگ استقبال شده است (چون روی قیمت با مشتری به توافق رسیده اند).
عضو هیئت نمایندگان اتاق کرمان تاکید کرد: به منظور تولید محصول سالم، در زمینه پسته از وزارت جهاد درخواست شده تا مجوز کشت این محصول به مناطقی داده شود که آب و خاک مناسبی دارند. پسته و خرما ازجمله محصولاتی به شمار می روند که سرمایه گذاری سنگین نسبتا طولانی ۷ تا ۱۰ ساله را می طلبند تا به تولید اقتصادی برسند. پس این محصولات تضمین آب سالم و کیفی ۳۰ تا ۴۰ ساله می خواهند. درحالی که در کشور ما با توجه به شرایط اقلیمی و کم آبی این تضمین وجود ندارد. مگر در استان هایی که بالقوه شرایط جوی و بارندگی مطلوبی دارند. علاوه بر این موارد باید شرایط دمایی(سرما و گرما) و ارتقاع از سطح دریا و خاک مناسب که مطلوب پسته است نیز فراهم آید در غیر این صورت سرمایه گذاری نابود می شود. همچنین بحث تجمیع باغات هم از دیگر اولویت هایی که باید جداً پیگیری شود. چون سبب کاهش هزینه‌ تولید ، آسان تر شدن آموزش ها و اجرای سیستم های نوین آبیاری و ........ می شود.
وی خاطرنشان کرد: علی رغم تاکید فراوان بر تعاون و همکاری و کار گروهی در فرهنگ ملی و مذهبی ما اما این مسئله تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته و بستر آن فراهم نشده است و حرکت به این سمت از روی اجبار است. عدم تاسیس تعاونی ها و تجمیع باغات ، هم به تولید و هم صادرات لطمه وارد می آورد. بنابراین هم بایستی به دنبال تجمیع باغات بود و هم به فکر ایجاد شرکت های مدیریت صادرات باشیم. صادرکننده های خرد و متعدد بازارخراب کن هستند.
وزارت جهاد و مؤسسات تابعه بایستی بیش از بیش بر آموزش کشاورزان در زمینه باغ ریزی- تغذیه- سم پاشی و مراقبت از باغات برنامه ریزی و اقدام نمایند. همینطور سازمان توسعه تجارت باید در زمینه تبلیغ و معرفی محصولات کشاورزی ایران به ویژه پسته که بالاترین درآمد ارزی در بین صادرات غیر نفتی را دارد تلاش و حمایت لازم را از انجمن پسته جهت حضور در مجامع تصمیم گیر و تصمیم ساز داخلی و خارجی و نمایشگاه های بین المللی ، بعمل آورد.
وی در توضیح این مسئله که چرا استانداردهای سازمان غذا و دارو با استانداردهای سایر نقاط جهان متفاوت است نیز گفت: متاسفانه علی رغم مشابه بودن استانداردهای ایران با سایر کشورها اما استاندارد محصول در ایران رعایت نمی شود. درحالی که اگر محصولی از ایران به بازارهای هدف صادر شود و از استاندارد لازم برخوردار نباشد علاوه بر عدم اجازه ورود محصول به آن کشور، در مواردی حتی اجازه باز گرداندن را به صادرکننده نمی دهند و بایستی در آن کشور محموله معدوم گردد. (البته برخی گواهی ها و مجوزها ظاهراً با توصیه و سفارش اعطا می شود؟!) ، این امر باعث بدبینی طرف های خارجی می شود. متاسفانه در بازار داخل می توان گفت کنترلی بر روی میزان سموم یا سلامت محصولات کشاورزی وجود ندارد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی کرمان درباره تدابیری که می توان برای بازار داخل درباره استانداردها اندیشیده شود اظهار داشت: باید آموزش های عمومی را ارتقا داد و بهبود بخشید و در این زمینه مواردی که باید درباره تولید محصولات کشاورزی سالم در نظر گرفته شود از سازمان های مسئول در کشورهای هدف و صادراتی ایران اخذ شده و در دسترس عموم قرار داده و برای اجرا و اعمال آنها برنامه ریزی آموزشی و نظارت صورت گیرد.

https://zistonline.com/vdciuvaq.t1avy2bcct.html