دیده بان تنها شغل او نیست، بلکه به عنوان فامیل بر شناسنامه خود دارد و چه بسیار مسما دارد، زیرا برای این کار زندگی می کند، عاشق کوه و طبیعت است و با جان و دل از حیات وحش کوه خاییز دیده بانی می کند.
به گزارش زیست آنلاین از ایرنا هدایت دیده بان نام دارد، سالهاست که ستیغ های کوه خاییز را زیرپا می گذارد تا جمعیت کل و بز این زیستگاه ملی را دیده بانی کند و مساعی آن از دید مسوولان و بوبژه مردم دوستداران محیط زیست پنهان نمانده است و همه اراده ی قوی و تلاش مجاهدانه این حامی محیط زیست را تحسین می کنند.
این کار را نه برای پول انتخاب کرده نه برای نام بلکه برای تعلق خاطری که به محیط زیست و حیات وحش دارد، این کار پر از مشقت و مخاطره را برگزیده است.
شغل ایل و تبار آن که از ۸۰۰سال پیش از نهاوند همدان به ارجان قدیم (بهبهان امروز) آمده اند گله داری بوده مسمای فامیلی دیده بان برگرفته از حرفه آنهاست زیرا با تفنگ،کوه و گله سرکار داشته اند.
پس از یک ساعت پیاده روی در دامنه کوه خاییز در محدوده تنگ تکاب در حالی که لباس ها و سر و صورت او براثر چند ساعت تعقیب و گریز از عرق خیس ده بود،به او رسیدیم، البته باچند ساعت تاخیر از موعد مقرر چون تعقیب وگریز شکارچی غیرمجاز، این میهمان ناخوانده برنامه ریزی پیش بینی شده میهمان خوانده (خبرنگاران ایرنا) را برهم زد.
دیده بان روز سخت و در عین حال تلخی را سپری کرده بود، برای اولین بار می خواست از اکیپ خبری ایرنا در این کوه استقبال کند اما تکرار تراژدی تلخ شکار آن را حسابی آزرده خاطره کرده بود و دادن خبر شکار دو بزغاله کوهی آن هم به خبرنگاری که تصادفی به این کوه آمده بود، برایش تلخ و آزار دهنده بود.
اگر چه در ورودی منطقه حفاظت شده خاییز در مجاورت سد مارون تماشای گله های کل وبز وآواز گوش نواز کبک به وجد آمده بودیم اما دیدن لاشه های بزغاله های شکار شده در دست دیده بان به خاطره ای تلخ منجر شد.
وی می گوید: پس از شنیدن صدای شلیک گلوله راهی آن محدوده شدیم اما بعد از طی این مسافت به علت وجود گریزگاه های فراوان و استتار صیاد پرشیطنت، پس از چند ساعت دوندگی و تعقیب گریز در منطقه ای دور از مکان شکار، مسیر گذر شکارچی را حین فرار رصد کردیم.
دیده بان اظهار کرد: در حین عکاسی و فیلمبرداری به فاصله ای نه چندان دور از شکارچی در حال گریز نور لنز دوربین باعث لو رفتن اقدام سری برای دستگیری این شکارچی و فراری وی شد.
وی می گوید: هر روز اول صبح به کوه زدن ،جدال با صخره های سخت و از صخره سخت سخت تر انسان های خاطی که دل بی رحم و سیاهی دارند که دست برماشه تفنگ می برند تا بی آزارترین گونه های حیات وحش و حتی دیده بان های محیط زیست را طعمه خواسته ها و طماع زودگذر خود کنند،کار پر مخاطره ای است.
وی اظهارکرد : این شکارچی خاطی که امروز از طریق فیلمبرداری هویتش معلوم شده، حتی سابقه آدم کشی نیز دارد که این امر بیانگر این واقعیت است که شغل دیده بانی محیط زیست امری پرمخاطره است و به دام انداختن چنین افرادخاطی آن هم تنها در کوه همراه با مخاطره زیادی است.
دیده بان به معنای واقعی کلمه دیده بان و سربازگمنام عرصه صیانت از حیات وحش و رزمگاه محیط بانی است و زیرا یکبار از سوی شکارچیان نیز بشدت مجروح شده و هنوز چند ساچمه از حادثه تیراندازی به وی در قسمت کمر او نزدیک به نخاعش به عنوان داغ ماندگاری برجسمش باقی مانده است.
وی که پنج سال به عنوان محیط بان افتخاری از کوه خاییز دیده بانی کرده است می گوید: هرگز برای حقوق ۸۰۰ هزار تومانی این شغل پر مشقت را انتخاب نکردام، بلکه عاشق طبیعتم و زیرا قدیمی ها گفته اند شرط اول رسیدن به قبیله لیلی، مجنون بودن است و من همیشه عاشق طبیعت بوده ام و هستم.
وی گفت: فکر می کنم کارم بهترین عبادت است، زیرا از تماشای کوه ، طبیعت و حیات وحش احساس نزدیک شدن به خدا دارم و برای این کارم حساب معنوی جدا از امور مادی کم ارزش دنیوی باز کرده ام .
این دیده بان دلسوز طبیعت گفت: آنچه بدتر امر قبح شکار آزام می دهد حقوق پایین محیط بانان محیط زیست و مشکلات مالی و مشغله های آنهاست.
وی گفت: هر روز دیده بان محیط زیست با کمی نان خشک و پیاز و آذوقه های بدون مواد پروتینی راهی کوه می شوند و با عبور از صخره های سخت از حیات وحش پاسداری نمایند در حالی باید سازمان محیط زیست سبد خدمات کاملی برای این قشر پیش بینی کند.
دیده بان با تقدیر از تلاش های خانم معصومه ابتکار برای توسعه وترویج فرهنگ حفظ محیط زیست در سطح جهانی گفت: از معاون محترم رییس جمهوری درخواست می کنم، نگهبانان کوه خاییز و همچنین دریافتی نگهبانان مناطق حفاظت شده را افزایش دهد، زیرا با وجود کار طاقت فرسا، حقوق و دستمزد اندکی دارند.
نگهبان دیگری که به صورت افتخاری حفاظت از حیات وحش خاییز را انتخاب کرده است، جانبار۳۵ درصدی است که دیدن رگه های عرق برسیمای سخت کوش او نشان می داد، بارها به خستگی نه گفته است.
سید فیض الله احمدی که نشانه های کار زیاد چند ساعته و پیاده روی همراه تعقیب گریز در سیمای او پیداست به این حرفه که دور از تعلق مادی آن را انتخاب کرده افتخار می کند و می گوید: باید به مناطق حفاظت شده از لحاظ نیروی انسانی ،تجهیزات و پیشیبانی بیشتر توجه شود.
وی با بیان اینکه مردم و خانواده ها باید بیش از بخش دولتی حامی و حافظ محیط زیست باشند افزود: شکار دو راس بزغاله امروز روحم را آزار داده است.
این جانباز که بابت دیده بانی هیچگونه حقوقی از محیط زیست دریافت نمی کند در حالی که کار سختی را دارد به مردم توصیه می کند که دوستدار محیط زیست باشند تا این سرمایه ملی برای نسل های آینده همچنان حفظ شود.
رییس محیط زیست کهگیلویه به وسعت پراکنده منطقه حفاظت شده خاییز اشاره کرد و گفت: با وجود کمبود نیرو، جمعیت گونه های کل و بز این منطقه به صورت چشمگیر افزایش یافته است.
سید قدرت علی پور وجود گله های کل و بز در محدوده آسفالت ورودی سد مارون واقع در وردی منطقه حفاظت شده خاییز را نتیجه تلاش دیده بان های این منطقه دانست و افزود: تلاش شبانه روزی محیط بانان در کهگیلویه یک سرمایه ژنتیکی و طبیعی خاصی را اینجا بوجودآورده است.
وی بیان کرد: کوه خاییز با ۳۳ هزار هکتار از سال ۷۷ از سوی شورای عالی محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شده است و گونه های حیات وحش آن کل و بز است و درختان بلوط،کنار،بنه و کلخنگ پوشش جنگلی آن را با گونه غالب بلوط تشکیل داده است.
وی از مردم خواست تا در امر حفاظت از گونه های حیات وحش بویژه منطقه حفاظت شده خاییز بیش از پیش همکاری کنند.
وی با تقدیر از فعالیت رسانه ها در امر فرهنگ سازی ضرورت حفظ همگانی محیط زیست گفت: آمدن خبرنگاران ایرنا به این کوه و همراهی محیط بانان در این سیاهی شب یک نقطه قوت و روحیه بخش کار نگهبانان و مسوولان محیط زیست است.
وی فعالیت خبرگزاری جمهوری اسلامی در امر فرهنگ سازی حفظ محیط زیست را گسترده وموثر توصیف کرد وافزود: حصول موفقیت در امر صیانت مواهب طبیعی و محیط زیست نیازمند توجه ویژه رسانه هاست و رویکرد کار ایرنا دراین راستا کاملا حرفه ای و در عین حال فراگیر است.
مدیرکل محیط زیست کهگیلویه وبویراحمد گفت: این استان دارای هفت منطقه حفاظت شده ،چهار منطقه شکار ممنوع و یک پارک ملی است که وسعت این مناطق بیش از ۲۹۸ هزار هکتار است.
عطاپور شیرزاد با اشاره به تشدید برخورد با متخلفان محیط زیست و شکارچیان غیرمجاز افزود: در فصل زاد ولد وحوش همکاری مردم برای حفظ گونه های ارزشمند حیات وحش یک ضرورت ملی است.
وی دیده بان های محیط زیست کار طاقت فرسا و در عین حال از حقوق مادی اندکی برخور دارند که تلاش برای کمک به معیشت این قشر از دغدغه ها و اولویت های مسوولان محبط زیست محسوب می شود .