مطابق آمار کارشناسان منابع طبیعی، دوسوم وسعت خراسانرضوی را بیابان تشکیل داده و روز به روز با فرسایش بادها به وسعت بیابانهای این سرزمین افزوده می شود طوری که از مدتها پیش خطر گسترش فرش بیابان بر سیمای رنجور خاوران سایه انداخته است.
به گزارش زیست آنلاین از مهر، سرزمین خراسان در معرض خطر بیابانی شدن قرار دارد و بر این اساس کارشناسان اعلام میکنند؛ بیش از یک میلیون اراضی این استان تحت تاثیر فرسایش بادی بوده و این امر روز به روز به توسعه بیابان منجر شده امادر مقابل متولیان منابع طبیعی معتقدند جدایی از بادها، ساختوساز در زمینهای کشاورزی نیز موجبات گسترش فرش بیابان را در این استان فراهم کرده است.
ثروتهای سبز خراسان در سایه گسترش بیابان به تاراج میرود و بدون شک در صورت عدم چاره اندیشی، رفتهرفته بیابانهای سرزمین خراسان، تمام وسعت این استان را در برمیگیرد و داغی بزرگ بر پیکره این سرزمین طلایی نقش میزند.
۷۰ درصد سرزمین خراسان را بیابان تشکیل داده است
یک کارشناس منابع طبیعی در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: مطابق آمارهای رسمی ۷۰ درصد؛ یعنی معادل دوسوم وسعت این استان را بیابان تشکیل داده بنابراین این موضوع زنگ خطری برای سرزمین خراسان و اهالی آن محسوب می شود.
محب احمدی با اعلام اینکه باید با ساخت و سازهای غیرمجاز مقابله کرد، ادامه داد: برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی وساختوساز گسترده در زمینهای کشاورزی از مهمترین عوامل گسترش فرش بیابان است.
خراسان رضوی دارای اکوسیستم بسیاری شکنندهای است
وی بیان کرد: این استان دارای اکوسیستم بسیاری شکنندهای است و باید در نظر داشت که گسترش بیابان آثار مخرب و زیانبار گسترده اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را به دنبال داردو از سویی دیگر منابع طبیعی خراسان رضوی دارای محیطی غیر قابل ارتجاع است و اگر گونهای درخت از محیط بیابانی استان قطع شود غیرقابل جبراناست.
این کارشناس منابع طبیعی، وجود کانونهای بحرانی فرسایش بادی را یکی از ضعفهای عرصههای طبیعی این استان عنوان کرد و گفت: در حال حاضر به دلیل ساخت بیرویه سدها بدون ارزیابی زیست محیطی، زمینهای کشاورزی را به بیابان تبدیل کرده ایم و این بزرگترین اشتباه و خطای صورت گرفته است.
بیان و کویر حذف شدنی نیست
وی تصریح کرد: بیان و کویر حذف شدنی نیست اما باید جلوی پیشروی بیش از حد آن را گرفت زیرا همان طور که اشاره شده ۷۰ درصد وسعت خراسان رضوی بیابانی است و تنها کاری که میتوان انجام داد این است که مانع گسترش فرش بیابان در این سرزمین شد.
احمدی با اعلام اینکه در شرایط فعلی باید شاهد وداع با پهنه سبز خراسان بود، اظهار کرد: امروز جدایی از اجرای طرحهایی برای مقابله با بیابانزایی باید به فکر احیا جنگل های و ثروت سبز این استان بود زیرا سالهاست که درختان و جنگلهای این استان نیز وضعیت روبه راهی ندارند و هر روز خبر قطع درختان و تخریب جنگلها را از گوشه و کنار میشنویم.
پرهیز از تخریب فضاهای سبز برای ساخت ویلا
این کارشناس منابع طبیعی با بیان اینکه باید از تخریب فضاهای سبز برای ساخت ویلا پرهیز کرد، گفت: در حال حاضر باید این فرهنگسازی را در میان مردم انجام داد که هرگز درختان را قطع نکنند و یا اینکه با تخریب فضاهای سبز به ساخت خانه و ویلا نپردازند زیرا این عوامل در از بین رفتن ثروت سبز خراسان نقش فراوانی دارد.
مدیرکل اداره منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه یک میلیون و ۶۵۱ هزار و ۵۱۱ هکتار از اراضی واقع در مناطق بیابانی خراسان رضوی تحت تاثیر فرسایش بادی است، اظهار کرد: این میزان معادل ۲۹.۷ درصد از مساحت کل بیابانهای استان و هشت درصد از مساحت کل اراضی تحت تاثیر فرسایش بادی کشور را دربر گرفته است.
حسن تقوایی عنوان کرد: حفاظت و مراقبت از منابع طبیعی و جلوگیری از گسترش فرسایش بادی از اهداف و اولویتهای جدیاین اداره کل است.
طوفانهایکی از مهمترین دلایل گسترش بیابان ها
وی طوفانها را یکی از مهمترین دلایل گسترش بیابانها دانست و افزود: این اداره کل برای مقابله با عوامل تشدیدکننده رشد بیابان، اقدامات و برنامه های متعددی داشته اما همواره مقابله با عوامل طبیعی و تاثیرگذار در این بخش کار مشکلی بودهو متاسفانه تاکنون امکان برخورد با این عوامل وجود نداشته است.
وی با بیان اینکه متوسط میزان فرسایش خاک ۱۵تن در هکتار است، گفت:بیابان زایی یکی از چالش های پیشروی کشور ها است و اگر با مشکل بیابان زایی مقابله نشود این استان با چالش بیابانی شدن مواجه می شود.
وجود ۱۵کانون فرسایش
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی تصریح کرد: در حال حاضر ۱۵کانون فرسایش در استان وجود دارد که حدود یک میلیون هکتار از اراضی خراسان رضوی تحت تاثیر این کانون هاست.
تقوایی یادآور شد: اکنون ۵۰۰ پروژه آبی خاکی در زمینه تعذیه سفرههای زیرزمینی در استان اجرایی شده و با این اقدام میتوان از فرسایش خاک و شوری سفرههای زیر زمینی جلوگیری کرد و در این راستا با مدیریت آبهای سطحی و جلوگیری از فرسایش خاک مشکل شوری و کمبود آب رفعمی شود.
به گفته وی کاشت ۳۹۵ هزار هکتار جنگل دست کاشت از سوی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان برای مقابله با بیابانزایی در این استان انجام شده است.
وی بیان کرد: یک میلیون هکتار از مساحت خراسان رضوی تحت پوشش جنگل بوده و بیش از ۶ میلیون و ۶۰۰ هکتار نیزپوشش مراتع است.
معاون سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز به مهر گفت: در حال حاضر رشد بیابانها در این استان شدت پیدا کرده و این امر وضعیت استان را نگران کننده ساخته بنابراین باید برای مقابله با این امر راهکاری ارائه کرد.
غلامحسین ساربان با انتقاد از برداشت بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی، ادامه داد: این امر در گسترش فرش بیابان تاثیرگذار بودهاست و اکنون در کنار وسعت بیابان ها باید به مشکل آب نیز اشاره کرد زیرادر خراسان رضوی به صورت سالانه بیش از ۴.۷ میلیارد متر مکعب آب برداشت می شود.
وی ادامه داد: در سال جاری هزارمیلیارد تومان برای جلو گیری از هدر رفتن آب اختصاص یافته است که از این میزان سهم استان ۱۲۰ میلیارد تومان است.
سرزمین خراسان همچنان داغدار ثروت های سبزی است که در سایه بی توجهیها از بین میرود و حال باید چشم انتظار بود و دید چه اقدامی قرار است از سوی دست اندرکاران برای مقابله با گسترش فرش بیابان صورت گیرد.