کاهش سرانه جنگل کشور زنگ خطری برای آیندگان

به گزارش زیست آنلاین به نقل از مهر، جاری شدن سیل های مخرب، فرسایش شدید در اراضی بالادست و دشت ها، گسترش بیابانها، تخلیه روستاها و مهاجرت به حاشیه شهرها از جمله مشکلات حاصل از برهم خوردن تعادل اکولوژیک حاکم بر محیط زیست بوده که ناشی از کم توجهی به مسائل منابع طبیعی است.

طبق آمار سرانه جنگل در جهان ۰.۶۲ هکتار و در ایران ۰.۲ هکتار است و ایران در بین کشورهای جهان از لحاظ میزان مساحت جنگل ردیف ۵۶ را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر ۱۴ میلیون هکتار معادل ۰.۲۸ درصد جنگل های کل جهان در ایران واقع شده است.

کنترل آبهای سطحی و تغذیه آبهای زیرزمینی، چرخه آب در طبیعت، تولید علوفه و چوب کاغذ، تامین ۵۰ درصد پروتئین قرمز کشور، جلوگیری از فرسایش، تنوع زیستی، اثر جنگل در لطیف هوا، تفرجگاه، جلوگیری از سرو و صدای محیط از جمله فواید منابع طبیعی تجدید شونده به شمار می رود.

این در حالیست که تغییر محل زندگی و انقراض گونه های حساس جنگلی، تغییر شکل گونه ها در اکوسیستم جنگلی، کاهش تولید چوب و محصولات غیرچوبی در جنگل ها، تشدید فرسایش خاک، آتش سوزی در جنگل ها و مراتع در اثر افزایش خشکسالی از جمله آسیبهای ناشی از تغییر اقلیم و کم توجهی به منابع طبیعی در کشور است.

در حال حاضر ۱.۸ میلیون هکتار از جنگل های هیرکانی در شمال ایران واقع شده است که به تاکید صاحب نظران باید برای برنامه ریزی برای ایجاد توازن منطقی بین توسعه و توان بوم شناختی تلاش شود.

رقابت طرح های عمرانی در جنگل های شمال

مصطفی جعفری سر مولف ارزیابی جهانی تغییر اقلیم IPCC در گفتگو با خبرنگار مهر، رقابت طرح های عمرانی و حفظ مراتع را از جمله چالش های اصلی جنگل های شمال دانست و بیان داشت: وقوع هر نوع فعالیت عمرانی در عرصه جنگل های شمال نوعی تهدید و آسیب به این مناطق است چرا که با این رویداد جمعیت و نیازهای استقرار در جنگل ها توسعه می یابد.

وی صنعتی شدن برخی از شهرها را زنگ خطر برای استان دانست چرا که راهها، خط انتقال گاز، برق و سایر فعالیت های صنعتی و عمرانی که از مناطق جنگلی عبور می کنند عامل مخرب جنگل ها به شمار می آیند و در اینصورت از عرصه جنگلی و مرتع کاسته می شود.

عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران با بیان اینکه جنگل های شمال همانند یک ذخیره و گنجینه ای باید برای ملت حفظ شود تصریح کرد: با تدبیر در عدم ورود برخی از طرح های مخرب در جنگل ها باید بر اساس پتانسیل های مناسب عرصه هایی که پتانسیل جنگلی نداشته انتخاب و از این مناطق برای تأمین نیازهای روزمره مناطق مسکونی، صنعتی و سایر نیاز ها استفاده شود.

چالش های مدیریتی تخریب کننده است

جعفری در ادامه گفت: چالش مدیریتی به عنوان یکی از مخرب ترین عامل در مناطق جنگلی است، چرا که در صورت عدم مدیریت، تجاوز و برداشت های بی رویه از سطوح جنگلی صورت می گیرد که در این خصوص باید سعی کنیم مدیران مطلع و متخصص و خبره در امور جنگلی را استخدام و امور جنگلی را به آنها واگذار کرده تا بتوانند برنامه های مدیریتی خودشان را به دور از هرگونه تخریب و تجاوز پیاده کنند.

کاهش سرانه جنگل کشور زنگ خطری برای آیندگان

وی گفت: طبق آمار های رسمی کشور ، کل جنگل های شمال بیش از یک میلیون و ۹۰۰ هزار هکتار است، بنابراین باید بدانیم با رشد روز افزون مناطق مسکونی هر روزه از مساحت جنگل های شمال کشور کاسته می شود و این امر به نوبه خود تهدیدی برای آیندگان است.

رد طرح تنفس جنگل های شمال

عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران با رد طرح تنفس جنگل های شمال افزود: طرحی به نام طرح تنفس جنگل ها نداریم بلکه این یک اصطلاح و مفهومی است که تنها ارائه شده است و شاید منظورشان از این طرح این بوده که بهره برداری و قطع درختان در یک مدتی متوقف شود. در واقع مطرح کردن و به کارگیری کلمه تنفس جنگل بدون برنامه اجرایی هیچ مفهومی ندارد.

سر مولف ارزیابی جهانی تغییر اقلیم IPCC اضافه کرد: خروج مدیران و کارشناسان از جنگل عدم حفاظت و تخریب جنگل را در پی خواهد داشت، در نهایت زمانی که تنفس جنگل را مطرح می کنیم باید تنفس را در برنامه اجرایی و زمینه های علمی تعریف و مهیا کنیم چرا که در اینصورت بهترین حالت ممکن برای مراتع جنگلی شمال ایران رقم خواهد خورد.

طرح تنفس جنگل طرحی غیر کارشناسانه

محمد امینی استاد منابع طبیعی و دبیر همایش ملی مدیریت جنگل های شمال ایران نیز درگفتگو با خبرنگار مهر ، ضمن تاکید در تجدید نظر طرح استراحت جنگل های شمال کشور، طرح تنفس جنگل های کشور را امری غیر کارشناسانه و غیرقابل قبول دانست.

وی افزود: جنگل های شمال کشور به صورت دوره ای و عادی در استراحت به سر می برند، همانطور که نظام های برداشت چوب از جنگل های شمال کشور استراحت دوره ای را گذرانده و اصلا چوبی برداشت نمی شود بنابراین مطرح کردن چنین طرحی حذف حاکمیت دولت و حفاظت را به همراه خواهد داشت.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران گفت: برداشت های سنگین و متمرکز از جنگل های شمال کشور را هیچ گاه توصیه نمی کنیم چراکه برداشت از منابع چوبی در دوره های متوالی باید به صورت تک گزینه ای صورت گیرد تا آسیبی به منابع طبیعی وارد نشود.

وی بیان داشت: حضور دام، افزایش جمعیت، بی برنامگی در پراکنش و استقرار جمعیت ها، عدم تامین نیاز سوخت جنگل نشینان و مشخص نبودن آمایش سرزمین در مقیاس تفضیلی از جمله مشکلاتی که هر روز جنگل های شمال کشور با اختلال مواجه می سازد.

نگرش اشتباه در مدیریت بهره برداری کشور

امینی بر عدم برابری طرح های جنگل داری و بهره برداری اشاره کرد و افزود: نگرش اشتباه که مدیریت جنگل را با بهره برداری اشتباه می گیرند سبب شد تا برخی از طرح های جنگلی متوقف و بهره برداری بی رویه در این مناطق صورت گیرد لذا باید اقداماتی که موجب پایداری مراتع و جنگل ها می شود در دستور کار قرار گیرد.

عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران یادآور شد: تامین نیاز سلولزی از جمله مشکلات صنایع است که دائما با آن روبرو هستند و باید در این خصوص با مشخص کردن ظرفیت ها و مواد اولیه، صنایع براساس ظرفیت های معین احداث شود.

وی گفت: در سالهای اخیر با بازنشسته شدن نیروها، سازمان از نظر نیروی انسانی فقیر شده به طوری که سازمان جنگل ها و مراتع برای اجرای تکالیف قانونی خود امکانات و تجهیزات مورد نیاز را در اختیار نداشته و از لحاظ سطح سازمانی در رده پایینی قرار دارد بنابراین تشکیل وزارت منابع طبیعی در کشور امری ضروری به شمار می آید.

امینی در پایان بر لزوم بروز رسانی و تقویت دستگاه های تحقیقاتی و آموزشی کشور تاکید کرد و متذکر شد جهت حفظ ، صیانت و توسعه منابع چوبی و جنگلی باید علوم طبیعی بروز به دانشجویان ارائه شود.

همچنین ناصر مقدسی قائم مقام سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، ویلا را عامل تهدید کننده جنگل های شمال کشور دانست و بیان داشت: متاسفانه امروزه جنگل های ما با عوامل تخریب، تهدید و عدم برنامه ریزی صحیح قربانی توسعه ناموزون شده است.

طرح استراحت جنگل راهی برای درمان

وی یادآور شد: از سال ۸۹ طرح استراحت جنگل، تجمیع دام و تسهیل در واردات مطرح بود که متأسفانه تنها راه درمان، تجدید نظر در سیاست گذاری به نظر می رسد.

به گفته قائم مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، اگر امروز با همفکری و مشارکت یکایک کارشناسان و مسئولان به توافق مشترک برسیم همچنین این محافل را به اتاق فکر تبدیل و به دولت ارائه دهیم شاهد قانون مؤثری در جوامع خواهیم بود.

وی با تاکید بر شناسایی عوامل تخریب جنگل متذکر شد: برای شناسایی عوامل تخریب و برخورد با متخلفان ما نیازمند دستگاه قضایی در تسریع جرایم هستیم.

مقدسی با اشاره به مناطق حفاظت شده افزود: به موجب تعهدات بین المللی باید بکرترین و غنی ترین مناطق از ظرفیت ها و زیرساخت های محیطی برخوردار باشند و در برداشت های عرصه طبیعی و مخاطرات احتیاط کنیم، همچنین در این مقوله با ربط دادن تولید به مسئله کاشت صنعت بر پایه تولید پایدار و مشاغل پایدار از بسیاری تهدیدات جلوگیری خواهیم کرد.

درصد بالایی از سطح یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار از جنگل های هیرکانی در استان مازندران واقع شده است.

https://zistonline.com/vdcfcydm.w6d1tagiiw.html