سهم 60 میلیون دلاری ایران از تجارت جهانی گیاهان دارویی

دکتر علیرضا کشفی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در گفت و گو با زیست آنلاین در مورد گیاهان دارویی می گوید :ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺩﺭﺁﻣـﺪﻫﺎﻱ ﻧﻔﺘـﻲ باعث شده است اقتصاد کشور دچار آسیب پذیری باشد .یکی از چالش هایی که می تواند در این خصوص مورد توجه قرار بگیرد این است که صادرات غیر نفتی ایجاد شود .گیاهان دارویی می توانند در این خصوص مهم باشند زیرا ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ، ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﺳـﻄﺢ ﻓـﺮﺍﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﻬـﻢ   ﺗـﺮﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻳﻚ ﮔﻴـﺎﻩ ﺩﺍﺭﻭﻳـﻲ به حساب می آید . ﺍﺭﺯﺵ ﺗﺠـﺎﺭﺕ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﮔﻴﺎﻫـﺎﻥ بر طبق ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺍﺭﺑﺎﺭ ﺟﻬـﺎﻧﻲ   ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺣﺪﻭﺩ ﺻﺪ میلیارد ﺩﻻﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺍﺳـﺖ که در سال ۲۰۵۰ ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺑﻪ ﺭﻗﻢ ﭘﻨﺞ ﺗﺮﻳﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ.

این استاد دانشگاه در ادامه می گوید: ایران ﺑﺎ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﺗﻨﻮﻉ ﮔﻴـﺎﻫﻲ حدود ۶۰ میلیون دلار از تجارت جهانی گیاهان دارویی را به خودش اختصاص می دهد. از سوی دیگر با تغییر رویکرد در دنیا مصرف گیاهان دارویی چه در صنعت داروسازی، چه در صنایع غذایی و آرایشی،بیشتر شده است و این می تواند بسیار موثر باشد و در واقع فرصت طلایی در اختیار ایرانیان قرار دهد و استفاده از این فرصت باعث می شود ایران بتواند از این فضا برای رشد گیاهان دارویی و سرمایه گذاری در این صنعت استفاده کند. در واقع می توانیم بگوییم جایگزینی تدریجی مواد طبیعی به جای مواد شیمیایی باعث می شود کشورهای جهان سرمایه گذاری گسترده ای بر روی مواد بهداشتی و غذایی انجام دهند.

کشفی در ادامه می گوید: امروزه روند تعمیق و احیای گیاهان دارویی به اندازه ای است که اقتصاد گیاهان دارویی می تواند به عنوان یکی از شاخه های غیر نفتی اقتصاد عنوان شود .

ﺍﮔـﺮ ﺑـﻪ ﺍﻳـﻦ ﻣﻘﻮﻟـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮﺭﺕ ﻳـﻚ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻣﻠـﻲ ﻭ ﺩﺭ ﭼـﺎﺭﭼﻮﺏ ﻳـﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻣﺸـﺨﺺ ﻭ ﺑـﺎ ﻧﮕﺮﺵ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻭ ﺟﺎﻣﻊ نگاه شود می تواند در مدیریت توسعه پایدار و در ابعاد بهداشتی امنیت غذایی، ذخایر ژنتیکی و اشتغال واز همه مهمتر به عنوان یک منبع درامد ارزی برای کشور نقش ایفا کند .

وی در خصوص تفاوت گیاهان داروی با سایر گیاهان می گوید : ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﻭ ﺑﺎﻏﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺗﻨﺶ   محیطی لطمه می بینند ﻣﻮﺍﺩ ﻣـﻮﺛﺮ آنها می تواند ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻨﺶ ﻫﺎﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﻫﺪﻓﻤﻨـﺪ ﻣﺤﺼـﻮﻝ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺷﺪﻩ و به این طریق بازده ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩ ﻱ ﺁﻧﻬـﺎ ﺍﻓـﺰﺍ ﻳﺶ یابد.

این کارشناس گیاهان دارویی در ادامه می گوید: ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺷﺶ ﺗﺎ ﻫﺸﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻴﺎﻩ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻛـﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﺳﺖ، ﻭﻟﻲ ﻣﺘﺄﺳـﻔﺎﻧﻪ ﻫـﻴﭻ ﮔـﺎﻩ ﺑـﻪ ﺍﻳـﻦ ﺛﺮﻭﺕ ﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄـﻲ ﺑﻬـﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛـﻪ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕـﺮ ﻛـﻪ ﺗـﻮﺍﻥ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ، ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻫـﺎﻱ ﻛﻼﻧـﻲ ﺩﺭﺍﻳـﻦ ﺯﻣﻴﻨـﻪ انجام داده اند.

وی در ادامه می گوید : ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻓﺮﻋـﻲ ﺟﻨﮕﻠـﻲ ﻭ ﻣﺮﺗﻌﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻟﻤﺎﻥ، ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻋﺮﺑﻲ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗـﻮﺍﻥ ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ ﻋﻤـﺪﻩ ﺗـﺮﻳﻦ    ﻛﺸــﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘــﺎﻱ ﻏﺮﺑــﻲ ، ﺧﺮﻳــﺪﺍﺭﺍﻥ ﮔﻴﺎﻫــﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳــﻲ ﺍﻳــﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺁﻟﻤﺎﻥ، ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ، ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺍﺭﻭﭘـﺎﻱ ﺷـﺮﻗﻲ ﻭ ﺍﻣﺮﻳﻜـﺎ، ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ، ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺣﻮﺯﻩ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ هستند.

وجود ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم شناخته شده جهان ،وجود ۳۰۰ روز آفتابی ،اختلاف دمای ۴۰ تا ۵۰ درجه ای بین سردترین و گرمترین نقطه در کشور شرایط مناسبی را برای رشد و نمو گیاهان وحشی و دارویی   ایجاد کرده است

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در ادامه می افزاید : به طوری که ۹۰ درصد از گونه های گیاهی جهان در ایران وجود دارد و این باعث شده ایران به عنوان مستعد ترین کشور جهان از نظر گونه های گیاهی باشد. گون زرد ، زیره سبز ،زعفران،از جمله گیاهانی هستند که نمونه های منحصر به فردی در ایران دارند و می توانند سهمی از صادرات را بر عهده داشته باشند.

ﺍﻳـﻦ ﻣﺤﺼـﻮلات ﻣـﻲ ﺗﻮﺍﻧـﺪ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳـﺖ   ﻫـﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﺍﺑـﺰﺍﺭ ﺗﺼـﻤﻴﻢ ﮔﻴـﺮﻱﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ.

ﺑﻨـﺎﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣـﻲ ﺗـﻮﺍﻥ ﭼﻨـﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻳـﻚ ﻣﺤـﻞ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺮﺍﻱ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﺰﻳﺖ ﻧﺴﺒﻲ است ﻛـﻪ ﺣﺘـﻲ ﺩﺭ ﻓﺼـﻮﻝ ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﺖ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻛﺸﺖ ﮔﻴﺎﻫـﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺩﻳﮕﺮﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﻛﺎﺷﺖ ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷـﺖ است.

وی در ادامه با اشاره به زودرس بودن این گیاهان می گوید:   ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺳـﻮﺩﺁﻭﺭﻱ ﻛﻼﻧـﻲ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﻭ ﺯﻣـﺎﻥ ﻛﻮﺗـﺎﻩ ﺑـﺎﺯﺩﻫﻲ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻣﻮﺟﺐ شود ﺍﺭﺯﺵ ﻓﻌﻠﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﭘﻴﺪﺍ کند .

وی در مورد کارهایی که می توان در این خصوص انجام داد تا این تجارت جایگاه خودش را پیدا کند در ادامه می گوید: ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻣﻨﻄﻘﻪ ، ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻃﺮ حﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨـﻪ ﮔﻮﻧـﻪ   ﻫـﺎﻱ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ، ﺣﻔﺎﻇـﺖ ﺍﺯ ﺫﺧـﺎ ﻳﺮ ﮊﻧﺘﻴﻜـﻲ ﻣﻮﺟـﻮﺩ ﺩﺭ ﻃﺒﻴﻌـﺖ ﻭ ﻣﻤﺎﻧﻌـﺖ ﺍﺯ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻧﻘﺮﺍﺽ، ﺟﻤﻊ   ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﻛﺸﺖ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺑﻮﻣﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺑﻮﻣﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳـﻲ ﺩﺭ ﺑﺎﻍ ﻫﺎﻱ ﺑﻮﺗﺎﻧﻴﻚ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺑﺎﻧﻚ ﺑﺬﺭ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﺑـﺮﺍﻱ ﺍﺭﻗـﺎﻡ ﺑـﻮﻣﻲ ﻭ ﺳـﺎﺯﮔﺎﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻛﺸﺖ ﻭ ﺍﻫﻠﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﺑﻮﻣﻲ ﻭ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ   ﻫﺎﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨـﻪ ﻛﺸـﺖ ﺩﻳـﻢ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﺣﻴﺎء ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻧﺎﺩﺭ ﻃﺒﻴﻌﺖ ،ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﻱ ﭘﺮﺍﻛﻨﺶ ﺩﺭﺧﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﺭﺧﺘﭽـﻪ   ﻫـﺎﻱ   ﮔﻮﻧﻪ، ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻫﺎﻱ ﻋﻠﻔﻲ ﻭ ﭼﻨﺪﺳﺎﻟﻪ ﺩﺍﺭﻭﻳـﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﺸـﮕﺎ ﻩ ﻫـﺎﻱ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﻴﺎﻫـﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳـﻲ ﻣﻘـﺎﻭﻡ ﺑـﻪ ﺗـﻨﺶ   ﻫـﺎﻱ ﻣﺤﻴﻄﻲ، ﺑﺮﺭﺳﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﻬﺮﻩ   ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﺣﻴـ ﺎﻱ ﮔﻴﺎﻫـﺎﻥ ﻣﻮﻟﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻓﺮﻋﻲمی تواند در این زمینه مهم و اساسی باشد.

https://zistonline.com/vdcc0eqe.2bqip8laa2.html