مطالعات نشان میدهد که از سال ۱۹۸۰ خطراتی که بشر را تهدید میکند به طور فزایندهای افزایش یافته و حتی اگر انتشارات گازهای گلخانهای به شدت کاهش یابد، باز هم تا سال ۲۱۰۰ بیش از ۴۸ درصد مردم جهان در معرض خطرات ناشی از تغییرات اقلیم خواهند بود.
مشاهدات دانشمندان میگوید یک سوم جمعیت جهان هماکنون تحت تاثیر شرایط اقلیمی هستند که باعث ایجاد امواج مرگآور گرما شده و از سویی تجمع گازهای گلخانهای در اتمسفر باعث شده است که اجتناب از این خطرات اجتنابناپذیر شود و مناطق گستردهای از کره زمین با مرگ و میر ناشی از افزایش دما مواجه شوند. وب سایت eceee وابسته به «انجمن اروپایی اقتصاد با انرژی کارآمد» اعلام کرده است که خطرات امواج گرما را تغییرات اقلیم تشدید کرده و حتی اگر گازهای گلخانهای کنترل شوند باز هم تا انتهای این قرن، نزدیک به نیمی از جمعیت جهان به صورت دورهای در خطر قرار گیری در معرض امواج کشنده گرما قرار خواهند گرفت. کامیلو مورا، یکی از محققان دانشگاه هاوایی که مدیریت تحقیق بر روی تغییرات اقلیم را برعهده دارد گفته است «در حال حاضر ما در مورد امواج گرما گزینهای انتخابی بین بد و وحشتناک را داریم». بر همین اساس، ایران نیز از خطرات تغییرات اقلیم در امان نبوده خشکسالیهای مکرر و افزایش شدید دمای هوا در برخی مناطق کشور، کاملا بیانگر این موضوع است. بهطوری که در هفته گذشته گرما باعث مرگ دو نوجوان سیستان و بلوچستانی شد و از سویی در شهر اهواز باعث آتشسوزی کابلهای انتقال برق و وقوع خاموشی گسترده در این مناطق شده است. به طور قطع نمیتوان تبعات و خساراتی را که تغییرات اقلیم در کشورمان باعث میشود را محاسبه کرد اما آنچه که مسلم است از دست رفتن کشاورزی که منبع درآمد بسیاری از هموطنان روستایی کشورمان است فقط یکی از پیآمدهای تغییرات اقلیم در ایران است. با از دست رفتن این منبع درآمد مهاجرتها آغاز میشود و تبعات اجتماعی و اقتصادی این مهاجرتها خود جای بحث فراوان دارد. هفته گذشته وزیر امور توسعه آلمان به اتحادیه اروپا هشدار داد اگر روند تغییرات اقلیم به همین صورت ادامه یابد، خود را برای پذیرش ۱۰۰ میلیون مهاجر از آفریقا آماده کند. مهاجرتهای حاصل از تغییرات اقلیم پیش از این هم نتایج خود را در کشورهای خاورمیانه از جمله سوریه نشان داده است. تغییرات اقلیم و از دست رفتن کشاورزی یکی از عمده عوامل وقوع جنگ داخلی خانمانبرانداز در سوریه بوده است. هر چند مقابله با آثار تغییرات اقلیم راهکاری نیست که بتوان در یک یا چند سال به اثر بخشی آن امید داشت، اما برنامهریزی مدون و قانونمند در تمامی وزارتخانهها و نهادهای کشور امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. به عنوان مثال، وقتی صحبت از تغییرات اقلیم میشود بیش از همه وزارتخانههای نفت، نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست مورد توجه قرار میگیرند. اما آیا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران برنامهای مدون برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیم بر روی ۸۰ میلیون ایرانی و بیماریهای احتمالی حاصل از آن و برای کاهش اثرات آن دارد؟ یا به عنوان مثالی دیگر، از سالها پیش شاهد تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم تغییرات اقلیم بر کشاورزی ایران بودهایم. با این مقدمه آیا وزارت جهاد کشاورزی برنامهای برای کاهش خطرات این فاجعه جهانی بر کشاورزی و معیشت مردم ایران تدوین کرده است؟