زیست آنلاین : از بین رفتن آبهای زیر زمینی لزوم توجه به تجارت جهانی را بیش از بیش مهم می کند و به همین دلیل طرح موضوع اجاره زمین کشاورزی در آن سوی مرزها را در ذهن ایجاد می کند.
مساله آب این روزه به یکی از مهمترین چالش های کشور تبدیل شده است که این موضوع هر سال در فصل های گرم سال پر رنگ تر شده و حساسیت های بیشتری را با خود به دنبال دارد . موضوع آب مجازی چند سالی است که در کشور مطرح می شود و بحث تجارت آب نیز در کنار ان مطرح می شود .
آبي كه در مراحل مختلف توليد يك محصول استفاده مي شود آب مجازي نام دارد و تجارت جهاني كالا جرياني از تجارت آب مجازي را به وجود آورده است كه از اين طريق كشورهايي كه با كم آبي روبرو هستند با واردات محصولات آب بر نظير مواد غذايي ؛ آبي را در كه در توليد اين محصول استفاده مي شود در بخش ديگر مصرف مي كنند.
مسعود باقری عضو انجمن حافظان محیط زیست و کارشناس منابع آب در گفت و گو با زیست آنلاین می گوید : کشور ما در زمزه کشورهایی است که با کمبود آب مواجه است و به همین دلیل موافقان و مخالفان زیادی در حوزه تجارت آب مجازی دارد
وی معتقد است برای مدیریت بحران کم آبی در کشور تنها راهی که می توان به آن امید داشت و روی آن برنامه ریزی کرد تجارت آب مجازی است یعنی محصولات کم آب بر را تولید کنیم و محصولات پر آب بر را وارد کنیم .
این کارشناس حوزه آب که دغدغه کم آبی را کمی بیشتر از بقیه دارد اعتقاد دارد که امروزه دیگر تولید گندم یا هندوانه با توجه به شرایط کم آبی در کشور مقرون به صرفه نیست و برای تولید این محصولات یا باید زمین در کشورهای دیگر اجاره کنیم و یا این محصولات را از کشورهای دیگر وارد کنیم.
وی در ادامه می گوید : متوسط بارندگی در کشور ما ۲۴۰ میلیمتر در سال است حالا این میزان بارندگی را در کنار ۸۶۰ میلیمتر باران در دنیا قرار دهید و در یک حساب سر انگشتی متوجه می شوید که ایران یک سوم کشورهای دیگر باران دارد اما در مصرف این استفاده در کشور ما عکس این ماجرا است یعنی میزان سرانه مصرف آب در ایران دو برابر سایر کشورهای دنیا است.
باقری که سالها در حوزه آب کار کرده است در ادامه می گوید :۹۰ درصد آب تجدید پذیر کشور در کشاورزی صرف می شود
وامروزه کشاورزی را با شاخصی به نام شدت مصرف آب می سنجند به این معنا که اگر به ازای یک مترمکعب آب بتوان دو کیلوگرم محصول بدست آورد این کشاورزی پایدار است. اما در ایران به ازای هر متر مکعب آب ۷۰۰ گرم محصول ایجاد می شود که این از میانگین پایین تر است
با وجود آنکه بیشترین امید به ارتقای بهره وری آب در بخش کشاورزی است اما ایران در مدیریت آب کشاورزی رتبه ۱۳۰ را بین ۱۳۲ کشور دنیا دارد که این خودش یک نوع فاجعه است.
این کارشناس در ادامه می گوید : اگر بخواهیم به اقتصاد سبز برسیم و مسیر توسعه را طی کنیم باید به سمت تجارت آب مجازی پیش برویم تا آب کمتری مصرف کنیم
برای رسیدن به توسعه پایدار و اقتصاد سبز باید به سوی تجارت آب مجازی پیش رویم و محصولاتی را تولید کنیم که با توجه به شرایط بحرانی آب در کشور آب کمتری مصرف کند.
این کارشناس در ادامه می گوید :تغییر الگوی کشت، تولید و مصرف در شرایط بحرانی منابع آبهای زیرزمینی کشور ضروری به نظر می رسد و یکی از پیشنهاداتی که در این میان قابل طرح به نظر می رسد این است که در کشورهای دیگر زمین اجاره کنیم و در آنجا کشاورزی کنیم . از سوی دیگر برای کنترل مصرف آب باید مدیریت یکپارچه در حوزه منابع آب در سطح کشور انجام گیرد تا ضمن حفظ اشتغال کشاورز و سودآور بودن کشاورزی هم محصولات کم آب بر تولید شود و هم منابع طبیعی حفظ شود. مثلا به جای کاشت هندوانه به محصولات دیگر مثل کاهو یا سیب زمینی فکر کنیم .
وی با اشاره به اینکه مفهوم تجارت آب مجازی چند سالی است که در کشور ما مطرح شده است در ادامه می گوید : این اتفاق خوبی است و وزارت خانه های مرتبط روی این موضوع کار می کنند .یکی از پروژه هایی که در حال حاضر در این موضوع مطرح است جدا سازی آب شرب از آب شست و شو در مصارف خانگی است .
وی با هشدار در مورد مصرف آبهای زیر زمینی می گوید :طی ۳۰ سال بیش از ۸۵ درصد از آبهای زیر زمینی مصرف شده است و این خطر بزرگی است که باید با مدیریت صحیح آن را مدیریت کنیم .