گسترش تخریب های زیست محیطی به قیمت رشد وتوسعه اقتصادی

به گزارش پایگاه خبری زیست آنلاین ،درحقیقت نظم و نسق توسعه اقتصادی و عمرانی، ایجاد اشتغال مولد، رشد تولید ناخالص داخلی همه و همه دریک کشور توسعه یافته باید مبتنی بر حفظ محیط زیست باشد.البته نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که تحقق توسعه واقتصاد متوازن بدون پاسداری مردم از محیط زیست امکان‌پذیر نیست. در واقع اگر توسعه متوازن باشد نه محیط زیست قربانی توسعه می‌شود نه توسعه قربانی محیط زیست هرچند سیاست گذاری های اقتصادی ومحیط زیستی باید مبتنی بر اعتدال باشد. از سوی دیگررابطه بین رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست به طور وسیعی مورد مطالعه قرار گرفته است که تعدادی از این مطالعات بیان می¬کنند که این رابطه از یک منحنی خاص وثابتی پیروی می کند.بر همین اساس در مراحل اولیه توسعه اقتصادی به دلیل عوامل مختلفی همچون اولویت بالای تولید و اشتغال نسبت به محیط زیست پاک و پایین بودن تکنولوژی تولید رشد اقتصادی با افزایش تخریب¬های زیست¬محیطی همراه خواهد بود. البته نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که پس از رسیدن درآمد های توسعه ای واقتصادی به یک میزان مشخص رابطه بین محیط زیست ورشد اقتصادی روند معکوسی را به خود می گیرد به طوری که افزایش رشد اقتصادی منجر به بهبود کیفیت محیط زیست خواهد شد که از مهم ترین دلایل وقوع این اتفاق می¬تواند بالا رفتن سطح تکنولوژی تولید، افزایش آگاهی¬های زیست¬محیطی توام با تصویب و اجرای قوانین سخت گیرانه زیست محیطی باشد. البته تغییرساختاراقتصادی کشورها به سمت صنایع و فناوری¬های پاک و توسعه بخش خدمات خود می¬تواند یکی از دلایل مهم نزول آلودگی های زیست محیطی در سطوح درآمدی بالاتر باشد.
به منظور بررسی رابطه بین رشد اقتصادی وتخریب محیط زیست در ایران وقیاس آن با کشورهای توسعه یافته با کارشناسان وفعالان محیط زیست وعرصه اقتصاد کشور گفتگو کرده ایم تا از نظرات آنها مطلع شویم.

آسیب اجتماعی نتیجه رشد اقتصادی بدون محیط زیست
محمدابراهیم رئیسی کارشناس ارشد طرح های توسعه آب و انرژی با بیان اینکه اقتصاد محیط زیست شاخه ای از علم اقتصاد است می گوید:درتمام جوامع از کشورهای توسعه یافته گرفته تا کشورهای درحال توسعه توجه به اقتصاد باید توام با عنایت به محیط زیست مدنظر قرار بگیرد.
وی تصریح می کند: از دیرباز تاکنون اقتصاد و محیط زیست با یکدیگر در تضاد بودند زیرا هدف رشد اقتصادی به حداکثر رساندن سود است که در این راه محیط زیست دچار مشکل می شود.
رئیسی با اشاره به این موضوع مهم که دو موضوع اقتصاد ومحیط زیست اشتراک های فراوانی دارند اضافه می کند: از حدود ۴۷ سال پیش مشخص شد که عدم توجه لازم به محیط زیست به کشورهای مختلف ضربه می زند واز همان جا بود که به تدریج علمی به نام اقتصاد محیط زیست مطرح شد که هدف آن ارزش گذاری آثار زیست محیطی است.پس از آن وارد فرایندی به نام ((منفعت به هزینه اجتماعی)) شدیم یعنی باید محاسبه کنیم اگر چیزی را برای منافع جامعه ایجاد می کنیم، چه هزینه هایی برای محیط زیست خواهد داشت؟
این کارشناس ارشد طرحهای توسعه آب وانرژی می افزاید: آلودگی های زیست محیطی
هزینه های اجتماعی فراوانی را برای یک جامعه دربرخواهد داشت به طوری که این هزینه های اجتماعی شامل هزینه های خصوصی و زیست محیطی است که در این مرحله رشد اقتصادی تبدیل به توسعه اقتصادی با در نظر گرفتن محیط زیست و شرایط اجتماعی می شود که مجموعا با یکدیگر اقتصاد پایدار یا سبز عنوان می شود.
رئیسی اضافه می کند:سالیانه ۱۳ هزار و ۴۴۷ میلیارد تومان فقط از طریق آلاینده ها هزینه زیست محیطی می پردازیم که این عدد قابل توجهی است و بدون تردید صرفه جویی در آن باعث گسترش خیلی از پروژه های اقتصادی می شود.
وی می گوید: صنعت کشورعمدتا درحوزه هایی هزینه می کند که برگشت سرمایه مطمئن باشد و هنوز به آن مفهومی که در مورد اقتصاد محیط زیست انتظار است، توجه صورت نمی گیرد و هزینه های زیست محیطی و اجتماعی مانند آلودگی ها برای صنعت اهمیت ندارد و به همین دلیل در حال کار روی جذب آلاینده هایی هستیم که خود این آلاینده ها برای صنعت ارزشمند هستند.

محیط زیست، محورتوسعه کشورهای صاحب صنعت دنیا
اصغرپورمتین کارشناس برجسته علم اقتصاد کشور با اشاره به این موضوع مهم که در کشورهای توسعه یافته به هیچ وجه ممکن بنگاههای اقتصادی به محیط زیست آسیب وارد نمی کنند تصریح می کند:بسیاری ازصنایع مولد از جمله صنعت فولاد در بسیاری از کشورهای جهان واز جمله ایران درآمدزا هستند ولی متاسفانه همین صنعت فولاد موجب وقوع آلودگی های زیست محیطی جبران ناپذیر می شود که ایران هم از این آلودگی ها بی نصیب نمانده است. وی اضافه می کند: بسیاری از کشورهای اروپایی وحتی آمریکا صنایع فولاد خود را که مخرب محیط زیست هستند را به کشورهای دیگر واز جمله چین انتقال داده اند وبه جرات می توان گفت که این کشورها اگر به فکر درآمدزایی بودند به طور قطع استقرار صنایع مرتبط با فولاد در کشور خودشان ارزش افزوده بیشتری را ایجاد می کرد ولی در این کشورها محور توسعه حفظ منابع طبیعی ومحیط زیست است که به همین جهت شاهد خروج صنایع آلوده کننده از کشورهای توسعه یافته به سایر کشورها هستیم.پورمتین تصریح می کند: مبارزه با گازهای گلخانه در عمل باید اولویت کاری بسیاری از کشورها قرار بگیرد که متاسفانه شاهد وقوع چنین اتفاقی نیستیم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه برای توسعه یک جامعه رشد متوازن محیط زیست واقتصاد ضروری است تصریح می کند:چرا واقعا نباید ایران خودرو و سایپا برای تولید خودروهای برقی گامهای مهمی را بردارند؟. وی با اشاره به اینکه بیش از ۹۰ درصد از خودروهای موجود در کشور استاندارد یورو ۳ را هم ندارند اضافه می کند: در برنامه ششم توسعه جایگاه محیط زیست دیده شده است ولی درعمل شاهد هستیم که در توسعه وگسترش صنایع مختلف هیچ توجهی به حفظ محیط زیست ومقابله با منابع آلوده کننده زیست محیطی نمی شود.
پورمتین تصریح می کند:متاسفانه وضعیت منابع آبی کشور چندان مناسب نیست که تداوم این روند موجب تخریب محیط زیست کشور می شود. از طرف دیگر نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که درآمد سازمان حفاظت از محیط زیست معادل یک پنجم خیلی از نهادها وسازمان های دولتی است که چنین اتفاقی تاسف بار است. وی اضافه می کند:باید حفظ محیط زیست به عنوان محور توسعه مد نظر قرار بگیرد وتمام صنایع مولد وفعال درکشور هم باید در این راستا حرکت کنند.

سخن آخر:
بنابراین با توجه به اینکه رشد وتوسعه اقتصادی به شرط حفظ محیط زیست ومقابله با آلودگی ها زیست محیطی ارزشمند است باید به این نکته مهم توجه داشت که در ایران طی سالهای اخیرگسترش صنایع مختلف واز جمله صنعت های آلوده کننده محیط زیست روندی صعودی به خود گرفته است که وقوع این اتفاق آسیب های جبران ناپذیری را برای محیط زیست کشور به ارمغان آورده است. از سوی دیگر با توجه به اینکه حرکت و رشد صنایع مختلف درکشورهای توسعه یافته به سوی کاهش آلودگی های زیست محیطی است به نظر می رسد در ایران شاهد چنین حرکتی نیستیم به طوری که سیاست گذاری ها انجام شده برخلاف برنامه ششم توسعه، گسترش صنایع به هر قیمت و ارزشی را مدنظر قرارداده است و وقوع این اتفاق موجب شده است تا حفظ وبقای محیط زیست از متن به سوی حاشیه سوق داده شود که برای آینده محیط زیست کشوری مانند ایران بسیار خطرناک است.

https://zistonline.com/vdccseqe.2bq0e8laa2.html