وضعیت موجود وبرنامه‎های دولت برای تحول در حوزه محیط زیست اعلام شد

به گزارش زیست آنلاین، دولت دوازدهم به عنوان یک دولت طرفدار و پاسدار محیط زیست برنامه‎های مهمی برای ایجاد تحول مثبت در این حوزه دارد. موضوع آلودگی هوا و کم آبی و بسیاری از معضلات دیگر دامن گیر محیط زیست کشورمان است و رفع این مشکلات نیازمند برنامه‎ریزی میان مدت و بلند مدت است و دولت همه توان خود را در این جهت به کار خواهد برد.

جمهوری اسلامی ایران نیز به مانند بسیاری از کشورهای در خلال چند دهه گذشته به دلایل مختلف از جمله تحولات جمعیتی و تغییر الگوهای سکونت، توسعه شهر نشینی، با معضلات زیست‎محیطی گوناگونی مانند آلودگی هوا به ویژه در کلانشهرها، تخریب جنگل‎ها و مراتع، کاهش کمیت و کیفیت منابع آب، فرسایش خاک، آلودگی های فرامرزی مانند بروز پدیده ریزگردها وغیره مواجه است. هر چند در خلال چند دهه اخیر بسیاری از نماگرهای اقتصادی و اجتماعی توسعه در ایران روندهای قابل قبولی را طی کرده است، به طوری که در برخی از حوزه‎ها مانند توسعه بهداشت و سلامت و افزایش امید به زندگی، دسترسی به اطلاعات، افزایش نرخ با سوادی، افزایش درآمد سرانه، نرخ باسوادی و غیره بویژه پس از انقلاب اسلامی به موفقیت‏های قابل توجه‎ای دست پیدا کرده است، اما بسیاری از این تحولات، لزوما به مفهوم مثبت یا مطلوب بودن برنامه‎های توسعه نیست، زیرا بسیاری از این پیشرفت‎ها مانند توسعه شهرنشینی، موجب افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات زیست محیطی شده و روند بهره‎برداری از منابع را تشدید کرده است. از سوی دیگر وابستگی شدید توسعه ملی به درآمدهای حاصل از نفت و عدم تناسب با واقعیت‎های جامعه، ظرفیتی کاذب و به دور از نیازها و قابلیت‎های اجتماعی کشور را باعث شده که بازتاب آن به صورت مصرف بی رویه بسیاری از منابع از جمله منابع سوخت‏های فسیلی هویدا شده که این مسئله به نوبه خود سبب بروز انواع معضلات زیست محیطی در کشور شده است.

چالش‎های مهم محیط زیستی کشور

آلودگی هوا ناشی از مصرف انرژی یکی از مهم‎ترین چالش‎های محیط زیستی در کشور است. طی سالهای ۹۳-۱۳۸۶ میزان انتشار گازهای گلخانه‎ای و آلاینده شامل اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، منواکسید کربن، ذرات جامد معلق و دی اکسید کربن از حدود ۵۰۴ میلیون تن در سال ۱۳۸۶ با نرخ رشد سالانه ۳.۴ درصد به حدود ۶۳۷ میلیون تن رسیده است که بخش اعظم این آلاینده‎ها و گازهای گلخانه‎ای در سکونتگاه‎های شهری و به ویژه کلانشهرها تخلیه شده است. طی این دوره سرانه انتشار از حدود ۶.۶ تن به حدود ۷.۵ تن رسیده است که این پدیده باعث تشدید آلودگی هوا بویژه در کلانشهرهای کشور شده است.

کاهش شدید سطح دریاچه ارومیه و افزایش خطر خشک شدن این دریاچه و افزایش بی رویه شهرنشینی و بارگذاری بیش از ظرفیت تحمل جمعیت و فعالیت در پهنه سرزمین هم در دیگر چالش‎های محیط زیستی کشور است. با تغییرات اقلیمی و خشکسالی در چند سال اخیر میانگین نزولات جوی از حدود ۲۵۰ میلی متر به حدود ۲۰۰ میلی متر در سال، و میزان آب تجدید پذیر کشور نیز از حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب به حدود ۸۸ میلیارد متر مکعب تنزل کرده است که این پدیده نیز به نوبه خود باعث خشکیدگی بسیاری از تالاب‌ها و رودخانهها و همچنین تشکیل کانون¬های محلی ریز گردها در داخل کشور (به دلیل کاهش پوشش گیاهی ناشی از خشکسالی) در سالهای منتهی به سال ۱۳۹۶ شده است.

فرسایش خاک ناشی از مجموعه‌ای از عوامل انسانی (بهره‌برداری‎های بی‌رویه از جنگل‎ها و مراتع) و خشکسالی باعث شسته شدن حجم زیادی از خاک حاصلخیز کشور شده است، بطوریکه از حدود ۵/۱ میلیارد تن در سال ۱۳۶۰ به بیش از ۵ میلیارد تن تا اواخر اواسط دهه ۱۳۹۰ رسیده است.

خشکیدگی تالاب‎ها و رودخانه در نتیجه مجموعه‎ای از خشکسالی‎ها، برداشت بی رویه آب بالادست و عدم تأمین حقابه های زیست محیطی پایین دست و دفع غیر اصولی زباله‎ها در محیط زیست هم از دیگر چالش‎هاست. به طوری که روزانه بیش از ۵۵ هزار تن زباله در کشور تولید می شود که حدود ۸ هزار تن در روز تنها در کلانشهر تهران تولید می‎شود.

در سال‎های ۲۰۱۲ الی ۲۰۱۶ شاخص عملکرد محیط زیست (EPI) ایران بهتر شده و از رتبه ۱۳۲ (با کسب امتیاز ۴۲.۷۳) به رتبه ۱۰۵ (امتیاز ۶۶.۳۲) رسیده است، با این وجود هنوز در مقایسه با کشورهای منطقه وضعیت مطلوبی ندارد و مستلزم تلاش‎های بیشتری در این زمینه است.

افزایش آلودگیهای زیست محیطی فرامرزی از جمله بروز پدیده ریزگردها (۲۳ استان کشور تحت تأثیر این پدیده قرار گرفته‌اند) و آلودگی‎های دریایی و ساحلی ، کاهش سطح آب خلیج میانکاله در نتیجه کاهش ورود آب رودخانه¬های منتهی به خلیج و همچنین کاهش آب دریای مازندران، تخریب جنگل ها و مراتع و کاهش تنوع زیستی و در معرض خطر قرار گرفتن گونه‌های گیاهی و جانوری هم باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد. از سوی دیگر از ۳۲ میلیون هکتار اراضی بیابانی حدود ۸/۷ میلیون هکتار آن در شرایط بحرانی از نظر پدیده بیابان‌زایی قرار دارند.

اقدامات دولت یازدهم

در سال‎های ۹۶-۱۳۹۲ اقدامات قابل توجه ای در زمینه محیط زیست از جمله ارتقای دیپلماسی محیط زیست و پیگیری رفع معضلات ناشی از ریزگردها در سازمان ملل متحد، افزایش قابل توجه اعتبارات مبارزه با آلودگی هوا و ریزگردها، تسریع در پاسخ‎دهی به استعلام‎های درخواستی از سوی دستگاه‎های ذیربط، توزیع بنزین یورو ۴ در کلانشهرها و... انجام شده است که در صورت حمایت دولت در برنامه ششم و با عنایت به سیاست‎های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری، مفاد قانونی برنامه ششم توسعه در زمینه محیط زیست و همچنین راهبردها و سیاست‎های محیط زیست انتظار می رود فرایند تخریب محیط زیست کشور معکوس شود.

مهم‌ترین اقدامات انجام شده در دولت دوازدهم

از مهم‎ترین اقدامات محیط زیست در ۱۰۰ روز اول دولت می‎توان به، تقویت پژوهش، نوآوری و افزایش آگاهی محیط‌زیستی، تنویر افکار و آموزش همگانی، برگزاری کارگاه آموزش محیط زیست برای ۱۱۴ نفر از مربیان پیش دبستانی، برگزاری دوازدهمین دوره اعطای جایزه ملی محیط زیست، برگزاری کارگاه آموزشی برنامه‎ریزی جهت تدوین شاخص¬های زیست محیطی دفتر زیست بوم‎های دریایی، برگزاری دوره آموزشی و ارائه آموزش در خصوص پایش پسماندهای پزشکی،برگزاری نشست هم اندیشی منتخبین پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهرهای مراکز استانی کشور ،برگزاری سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی با شعار نقش روابط عمومی در توسعه پایدار، برگزاری برنامه آموزشی تخصصی زنگ آموزش به منظور افزایش سطح آگاهی های کارکنان سازمان نسبت به مسائل روز محیط زیست و بهره مندی از ظرفیت اساتید دانشگاهی، نخبگان علمی در این زمینه،تولید شماره های ۲۹ و ۳۰ بولتن خبری الکترونیکی ماهانه معاونت آموزش و پژوهش ،ثبت اطلاعات اعضای شورای پژوهشی و فناوری استان‎ها در سامانه آماری سازمان- فرابر،جمع آوری اطلاعات پارکهای ملی و آثار طبیعی ملی کشور و مناطق پیشنهادی، تهیه دقیق بانک اطلاعات مناطق چهارگانه اشاره کرد.

همچنین در حوزه حفظ، احیا و پایش محیط زیست انسانی (منابع زیستی) هم اقداماتی از جمله، تشکیل ستاد آمادگی مقابله با پدیده گرد و غبار با حضور نمایندگان دستگاه های اجرائی مسئول و پیگیری اجرای برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت مرتبط در سطوح ملی و استانی، تشکیل جلسات کارگروه هماهنگی شرایط ویژه آلودگی هوا و تعیین سهم وظایف هر دستگاه استانی مشخص و اقدامات مبتنی بر وظایف دستگاه ها در خصوص کنترل و کاهش آلودگی هوا بر اساس قانون هوای پاک، آنالیز ۸ فاکتور در ۴ نمونه بنزین ارسالی شهر مشهد ،نمونه برداری ۵ مورد از ترکیبات آلی فرار در هوای شهر تهران جهت تست مقایسه‎ای،نمونه برداری ۲۷ مورد از ذرات و گازهای محیطی شهر تهران، ارائه برنامه‎های مقابله با گرد و غبار در ۱۷ استان و تشکیل کارگروه های تخصصی و ویژه، تهیه دستورالعمل آنالیز گازهای آمونیاک و اسید نیتریک و اسید فلورید ریک در هوای محیط، تهیه فاز اول دستورالعمل اجرایی اندازه گیری گزارش و صحت سنجی (MRV) آلاینده‎های هوا و گازهای گلخانه‎ای، تهیه گزارش در خصوص منابع مهم زیستی مجاور شبکه راه‎ها، تدوین برنامه پایش سموم دیازینون و نئونیکوتینوئیدها در آب و خاک مناطق مختلف کشور، تدوین برنامه و آغاز عملیات اجرایی رفع بوی نامطبوع مسیر فرودگاه امام تا شش ماه اول سال آتی ،همکاری در تدوین لایحه کمک به ساماندهی پسماندهای عادی با اولویت استانهای ساحلی و کلانشهرها با مشارکت بخش غیر دولتی و ارسال ان به مجلس شورای اسلامی ،همکاری در تدوین مصوبه هیئت وزیران در خصوص جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تخریب محیط زیست در استان‎های شمالی ،تعیین صنایع آلاینده کلانشهر تهران (۴۲۲ مورد) و سهم منابع متحرک و ثابت و خانگی در انتشار آلاینده-های کلانشهر تهران،نظارت بر اجرای برنامه گرد و غبار در سطوح ملی و استانی، برگزاری ۲۶ جلسه کمیته فنی – نظارتی بررسی گزارشات ارزیابی زیست محیطی ،برگزاری ۱۲ جلسه کمیته ماده ۲ بررسی گزارشات ارزیابی زیست محیطی و بررسی ۸۶ طرح،بازنگری فاکتورهای شاخص آلاینده دستورالعمل خود اظهاری در پایش، پایش ۱۱ مرکز امحاء پسماند پزشکی انجام گرفته است.

در حوزه حفظ، احیا و پایش محیط‌زیست طبیعی و دریایی هم تشکیل جلسه شورای ملی ایمنی زیستی به ریاست معاون اول رئیس جمهور، تدوین برنامه اقدام ملی حفاظت از پستانداران دریایی ،تدوین سند راهبردی امداد و نجات حیات وحش، تدوین و ابلاغ دستور العمل شکار چهار پا در قرق های اختصاصی کشور، جمع‎آوری اطلاعات مربوط به زیستگاه‎های حساس ساحلی- دریایی از قبیل حرا، مرجانها و... جهت ثبت در بانک اطلاعات دریای،جمع‎آوری و تکمیل اطلاعات علمی مربوط به گونه‎های قوچ و میش ایران و مورفولوژی جمجمه و شاخ های گونه و زیر گونه‎ها، اجرای ۱۳۶ طرح سالم سازی سواحل و پایش آلودگی های میکروبی در سه استان شمالی کشور ،پایش زیستگاه تخمگذاری لاک پشت‎های دریایی در سواحل جنوبی کشور ،پایش زیستگاه مرجان‎های سواحل استان بوشهر،بازبینی، ساماندهی و تکمیل بانک اطلاعاتی ۳۶۵ نمونه مهره دار و بی مهره مخازن علمی، شناسایی و بازبینی ۱۰ نمونه گیاهی، آماده‎سازی و ساماندهی ۵۰ نمونه گیاهی هرباریوم و آماده سازی نمونه¬های بیولوژیک ارسالی از استان‎ها جهت نگهداری در بانک ژن،ارائه نتایج نهایی طرح جامع شناسایی و رده‌بندی پرندگان شکاری ایران، شناسایی۱۲۰ نمونه فسیل مرجان و دوکفه‎ای،آماده سازی و شناسایی ۶۰ نمونه سنگ و کانی و ثبت اطلاعات در بانک مربوطه، اصلاح آیین نامه فسیلی موجود در مقررات سازمان محیط زیست، برگزاری کمیته ملی نجات خلیج گرگان در استان و سازمان مرکزی به منظور تهیه طرح جامع حفاظت و احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله،اجرای برنامه خود اظهاری واحدهای صنعتی و خدماتی سبز بر اساس شاخص‎های اتخاب صنعت و واحد خدماتی سبز، اجرای برنامه پایش دو هفته یکبار سوخت توزیعی در کلانشهرهای تهران و البرز و نظارت بر توزیع سوخت استاندارد و مناسب و حضور فعال و مؤثر در دوازدهمین نشست کنوانسیون گونه های مهاجر و لحاظ تمام زیرگونه های پلنگ در ضمیمه کنوانسیون حفاظت از گونه های مهاجر و فک خزری در لیست گونه های در حال انقراض اقداماتی است که در این مدت به انجام رسیده است.

همکاری‎های بین المللی و منطقه‎ای زیست محیطی

همچنین در حوزه همکاری بین‎المللی و منطقه‎ای در حوزه محیط زیست که می‎تواند نقش مهمی در بهبود شرایط داشته باشد اقداماتی مانند امضای قرارداد همکاری با جایکا در خصوص انجام طرح مدیریت جامع محیط زیستی سواحل استان هرمزگان،تهیه دستورالعمل برنامه اقدام ملی متناسب کاهش (NAMAs) انتشار (کنوانسیون تغییرات آب و هوا)، امضاء تفاهم نامه محیط زیستی با گرجستان و امضاء تفاهم نامه همکاری محیط زیستی مقابله با گرد و غبار با ژاپن انجام شده است.

در حوزه ظام حقوقی حفاظت از محیط زیست کشور، تصویب لایحه حفاظت از تالاب ها و لایحه هوای پاک در مجلس شورای اسلامی، تهیه و ارسال لایحه خاک به مجلس شورای اسلامی، همکاری در تدوین لایحه ممنوعیت حیوان آزاری با مشارکت وزارت دادگستری و قوه قضائیه، اخذ تأییده لایحه حمایت از محیط بانان و جنگل بانان از کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی برای طرح در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، و پیگیری و انجام اصلاحات لازم در خصوص لایحه مالیات بر ارزش افزوده اقداماتی است که در این مدت به انجام رسیده است.

حکمرانی مطلوب محیط زیست

در حوزه حرکت به سمت حکمرانی مطلوب محیط زیست هم تعیین سیاست‎های اصلی و اولویت‎های اجرایی چهار ساله سازمان در سطوح ملی و استانی مشتمل بر مدیریت پسماندها، کاهش آلودگی هوای کلانشهرها، مهار ریزگردها و تأمین حقابه تالاب‎ها انجام شده و اقدامات دیگری از جمله اعلام سیاست‎ها و اولویت‎های محیط زیست در چهار حوزه مدیریت پسماندها، کاهش آلودگی هوای کلانشهرها، مهار ریزگردها و تامین حقابه تالاب ها در برنامه ششم توسعه، تمرکز زدایی و تفویض اختیار در ۲۹ بند از وظایف سازمان مرکزی برای تسریع در انجام امور و پاسخ به استعلام‎های زیست محیطی و تصمیم‎گیری در مواجهه با مسائل و موضوعات مرتبط با اختیارات و وظایف سازمانی، انعقاد تفاهم نامه همکاری با سازمان مناطق آزاد برای اجرای برنامه های ارزیابی زیست محیطی، حفاظت، بازسازی و احیاء زیستگاه ها، جلوگیری از ورود گونه‎های غیر بومی، پایش و مطالعات مشترک، کمک به توانمند سازی جوامع بومی انجام مطالعات علمی، امضاء تفاهم نامه بهسازی پارک طبیعت پردیسان با شهرداری تهران با اولویت اجرای طرح جامع پارک پردیسان، بازدید از استان های قزوین، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، اردبیل، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان و اصفهان و شهرستان شهریار و بررسی مسائل زیست محیطی استان‎ها، دیدار با نخست وزیر گرجستان، وزیر مشاور محیط زیست ژاپن و کمیسیونر تغییرات اقلیم و انرژی اتحادیه اروپا، افتتاح اولین پارک شهری با نام محیط بان و اولین مدرسه طبیعت استان قزوین، پارک چشمه نباتی یاسوج، مدرسه طبیعت در سنندج، ساختمان مرکز مدیریت تالاب بین المللی گاوخونی، سیستم آنلاین شهرک‎های صنعتی و صنایع بزرگ اصفهان، فاز دوم تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی رازی شهرضا، پارک طبیعت باراجین انجام شده است.

بازدید از آبگیری ۸۰ درصدی تالاب هورالعظیم، اجرای طرح آماک بندر ماهشهر، پروژه تصفیه خانه پساب پتروشیمی مارون، پروژه پسماند سوز منطقه ویژه ماهشهر، دریاچه ارومیه، نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، سیستم تصفیه پساب مجموعه صنایع لبنی کاله، پروژه تصفیه خانه فاضلاب خانگی شهریار، اعلام نظر درخصوص عملیات اکتشاف در پناهگاه حیات وحش دره انجیر و تأکید بر ارزش‎های تنوع زیستی آن، اعلام ضرورت ارزیابی محیط زیستی پروژه وزارت جهاد کشاورزی درخصوص احیای ۵۵۰ هزار هکتار دشت خوزستان و ایلام، رونمایی از سند ملی اشتغال سبز با رویکرد اقتصاد، رفاه اجتماعی، شغل مناسب و تلاش برای حفظ محیط زیست، رونمایی از سند راهبرد ملی تغییر اقلیم برای اجرا باتوجه به مشکلات حاصل از تغییر اقلیم کشور و تدوین تفاهم نامه همکاری مشترک فیمابین وزارتخانه های کشور، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان حفاظت محیط زیست به منظور ایجاد شرایط بهداشتی، ایمن و سالم، جلوگیری از آلودگی محیط زیست و حفظ سلامت استفاده کنندگان از سواحل و شناگاه‎ها از جمله اقدامات دیگر انجام شده در این حوزه است.

راهکارهای کوتاه مدت و میان مدت

امروزه ادغام و یکپارچه ‏سازی سیاست‎ها و برنامه‎های محیط زیست در سیاست‎ها و برنامه‎های توسعه اقتصادی و اجتماعی به عنوان یکی از ارکان و اصول پایدار پذیرفته شده است؛ به همین علت سیاست‎ها و برنامه‎های محیط زیست زمانی می‎توانند به برقراری تعادل و پایداری توسعه منتهی شوند و از بروز مخاطرات محیط زیست جلوگیری و به عنوان کالبد و بستر بارگذاری‌های توسعه عمل کنند.که در همه ارکان برنامه‌ریزی‌ مورد توجه قرار گیرند و به صورتی فعال در فرآیندهای سیاست گذاری، برنامه‌ریزی‌ و تصمیم گیری دخالت داده شوند و سپس و در تعامل با سایر حوزه‎ها به صورتی متوازن به اجرا درآیند. بر این اساس با توجه دامنه و ابعاد مسائل و مشکلات زیست محیطی کشور و همچنین محدودیت منابع مالی و نیروی انسانی، لازم است تا اولویت‎ها براساس اطلاعات و فرایندهای شناخته شده و مستندات علمی و همچنین میزان توجه افکار عمومی تعیین و بر اساس راهکارهای زمان‌دار تهیه شده و بر این اساس، راهکارهای کوتاه‎مدت و میان‎مدت پیش‌بینی گردند. بر این اساس مهم‌ترین راهکارهای کوتاه مدت و میان مدت در این زمینه شامل تقویت دیپلماسی محیط زیست در راستای کنترل فرایندهای تخریبی محیط زیست از جمله بحران ریزگردها و آلودگی های مناطق ساحلی و دریایی ،ساماندهی و مدیریت پسماندهای جامد خانگی و صنعتی و خطرناک،تأمین حقابه‎ها و رها سازی آب رودخانه ها و تالاب‎های داخلی، تأمین منابع مالی اجرای مصوبات مرتبط با برنامه ها و سیاست های کاهش آلودگی هوا،حمایت و پشتیبانی از تشکل‎های مردم نهاد برای حفاظت از محیط زیست،تمرکز زدایی و تفویض اختیار ستاد مرکزی به استان‎ها و تأمین مالی و تقویت صندوق ملی محیط زیست و اتخاذ تدابیر لازم برای فعال کردن صندوق در این زمینه مورد توجه قرار دارد.

از سوی دیگر ارتقا و توسعه آموزشهای محیط زیستی در سطوح رسمی و غیر رسمی کشور، تقویت نقش و کارکردهای تشکل های مردم نهاد در سیاست گذاری و اجرای برنامه‎های محیط زیست ارتقای مشارکت های مردمی برای حفاظت از محیط زیست،بازنگری و اصلاح استانداردهای محیط زیستی و تدوین استانداردهای منطقه ای محیط زیست، حفاظت از جنگل‎های خزری و ذخایر جنگلی، حمایت از تولید انرژی‎های تجدیدپذیر از منابع باد و خورشید از طریق اصلاح نظام‎های قیمت گذاری انرژی، همکاری فناورانه با کشورهای پیشرو حمایت و پشتیبانی از توسعه فناوری های پاک و غیرآلاینده هم به عنوان سایر برنامه‎های میان مدت و کوتاه مدت در این زمینه مطرح است. همچنین حمایت از بازیافت زباله و تولید کمپوست برای جلوگیری از آلودگی خاک توسط زباله‎ها، و کمک به احیای کیفیت خاک‎های ایران از طریق مصرف کمپوست،حمایت از گردشگری محیط زیستی با رعایت استانداردهای حفظ محیط زیست در مناطق تحت حفاظت بر اساس طرح‎های مدون، سرمایه‎گذاری در زمینه استفاده از تکنولوژی‎های بومی و سازگار با اقلیم و بوم شناسی کشور (کاریزها، جمع-آوری آب باران) اهمیت دادن به ارزش اقتصادی آب در تمامی مصارف و ایجاد بازار آب،تقویت و توانمند سازی بخش‎های دولتی و غیر دولتی برای استفاده مؤثر از منابع بین المللی از جمله صندوق اقلیم سبز،بازچرخانی آب و استفاده از پساب تصفیه شده در بخش کشاورزی محصولات غیرخوراکی با رعایت ملاحظات بهداشتی و محیط زیستی، حمایت و پشتیبانی از فعالیت های پژوهشی مرتبط با محیط زیست به منظور ارتقای شناخت علمی از فرایندهای زیست محیطی کشور،توسعه نظام اطلاعات محیط زیستی به منظور درک شناخت از تحولات محیط زیست کشور،تقویت بخش خصوصی برای استفاده پایدار از منابع طبیعی و محیط زیستی،استفاده از سازوکارهای اقتصادی از جمله مالیات و عوارض آلودگی برای حفاظت از محیط زیست،اصلاح و بازنگری نظام تعرفه‎ها و قیمت‎گذاری آب و فاضلاب و انتشار آلاینده‎های آبی در آب‎های پذیرندهو استفاده از ظرفیت‎های سازمان‎های مردم نهاد برای صیانت از محیط زیست بویژه منابع آب کشور و تقویت تشکل‎های مرتبط در این زمینه هم از جمله راهکارهایی است که باید به صورت ویژه مورد توجه باشند.

https://zistonline.com/vdcbz5b0.rhb08piuur.html