از سال ۱۹۶۰ کنفرانسهای متعددی در سراسر جهان با موضوع محیط زیست برگزار شده که به قطعنامهها و کنوانسیونهای بسیاری منتهی شده است اما ادیان سالها بعد و پس از انتشار یک مقاله چهار صفحهای در نشریه نیچر درگیر این موضوع شدند.
به گزارش زیست آنلاین، آیتالله محقق داماد گفت: «برای حل مشکل محیط زیست باید از اهرم دین بهره ببریم چراکه این بحران، اخلاقی است و فقط با استفاده از دین میتوان با آن مقابله کرد.»
حجتالاسلام والمسلمین محمدمهدی تسخیری، رئیس مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگها، در یازدهمین دور گفتوگوی دینی مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که با موضوع «ادیان و محیط زیست» برگزار شد، با بیان اینکه امیدواریم در این دوره از نشستها که به موضوع مهم «محیط زیست از نگاه ادیان» اختصاص دارد و قرار است اندیشمندان به ارائه مقالات و دیدگاههای خود در این باره بپردازند، با موفقیت همراه باشد، اظهار کرد: محیط زیست که عرصه زندگی بشر حال و آینده است، متاسفانه با روحیه خودخواهانه و بیمسئولیتی بسیاری از انسانها و دخالت عوامل اقتصادی، سیاسی و صنعتی به یک چالش بزرگ عصر حاضر تبدیل شده است و اخلاق زیستمحیطی بشر به شدت در این زمینه آسیب دیده است. امیدواریم با برگزاری این نشستها بتوانیم نقشی در پاسداشت حریم محیط زیست و طبیعت ایفاء کنیم. چراکه از نظر ادیان الهی، طبیعت و موجودات آفریده خداوند هستند و از نشانهها و آیات الهی محسوب میشوند و انسان بر آن مسلط شده است و از منابع طبیعت باید در جهت معاش شرافتمندانه و رشد و تعالی، با ادای حق بندگی و شکر و نعمت بهره ببرد.
در ادامه این نشست عالیجناب سیوفان، متروپلیت قازان و تاتارستان جمهوری فدراسیون روسیه که در آغاز سخنان خود نامه پاتریارککریل، رهبر کلیسای ارتدکس روسیه را قرائت کرد، در آن به مساله محیط زیست و ظهور خودکامگی انسان اشاره کرد.
وی با بیان اینکه بحران محیط زیست از دوران رنسانس به وجود آمده است، گفت: از زمانی که عصر خودکفایی انسان به وجود آمد، منجر به تغییر انسان نسبت به محیط خود شد. جنگ، بحرانهای سیاسی و اجتماعی، بازسازی ساختارهای تاریخی و امثال آن منجر به فشار انسان بر طبیعت شد. اینگونه نشستها میتواند سبب شود که انسان تفکر خود را تغییر بدهد و مشکلات محیط زیستی نباید نادیده گرفته شود. در آموزههای کلیسای ارتدکس به مساله محیط زیست پرداخته شده است.
زمین نعمتی الهی برای انسان است
در ادامه، سیبوح سرکیسیان، خلیفه ارامنهگری تهران، با بیان اینکه محیط زیست پدیدهای طبیعی است که با انسان مرتبط است، اظهار کرد: بازگشت به محیط زیست و طبیعت در تمام سنتها وجود دارد. خداوند جهان را آفرید و انسان را موظف کرد و طبیعت را برای انسان خلق کرد تا از آن بهره ببرد و ما باید از زمین محافظت کنیم زیرا نعمتی الهی برای انسان است. مذهب اثری بسیار مهم بر طبیعت و محیط زیست دارد. رهبران کلیسای ارمنستان درباره حفظ محیط زیست بسیار نگران هستند.
بحران محیط زیست اخلاقی است و تنها با ابزار دین حل میشود
در ادامه نیز آیتالله محقق داماد با اشاره به نگارش کتاب «الهیات محیط زیست» اظهار کرد: از سال ۱۹۶۰ کنفرانسهای متعددی در سراسر جهان با موضوع محیط زیست برگزار شده که به قطعنامهها و کنوانسیونهای بسیاری منتهی شده است اما ادیان سالها بعد و پس از انتشار یک مقاله چهار صفحهای در نشریه نیچر درگیر این موضوع شدند.
وی ادامه داد: در مقاله موردنظر آمده است که ادیان ابراهیمی انسان را اشرف مخلوقات معرفی کردند و معتقدند خداوند جهان را برای انسان آفریده است. به همین دلیل انسان اقدام به تخریب محیط زیست کرد. در این زمان بود که ادیان ابراهیمی بدهکار شدند و باید پاسخ میدادند. اعتراف میکنم که ما روحانیون ادیان ابراهیمی تا آن زمان فعالیتی درباره محیط زیست انجام نداده بودیم ولی بعد از آن مسلمانان، مسیحیان و یهودیان شروع به انجام فعالیتهای پژوهشی در این باره کردند. دو صاحبنام از کشیشان مسیحی خدا را طوری معرفی کردند که فقط خدای انسانها نیست بلکه خدای تمام مخلوقات است و این موضوعی است که بارها در قرآن به آن اشاره شده است اما ما روحانیون مسلمان هم کوتاهیهایی کردهایم. این تعلیمات قرآن باید برای همگان مطرح شود. در حدود ۳۰ سال پیش نخستین دور گفتوگوی دینی اسلام و مسیحیت انجام شد و اولین موضوع آن انسان و طبیعت بود. برای حل مشکل محیط زیست باید از اهرم دین استفاده کنیم زیرا این بحران اخلاقی است و تنها با استفاده از دین میتوان با آن مقابله کرد.
در یازدهمین دور گفتوگوهای دینی اسلام و مسحیت، توسط مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که با موضوع «ادیان و محیط زیست» به مدت سه روز برگزار میشود، اندیشمندان دو طرف مباحث و مقالات متعددی را با عنواینی نظیر اخلاق محیط زیستی از دیدگاه اسلام و مسیحیت، امنیت اجتماعی ناهمکیشان و دین و محیط زیست به بحث و گفتوگو میگذارند و هیات کلیسای ارتدکس روسیه در جریان سفر خود به ایران، از شهر قم بازدید و با برخی از شخصیتهای دینی و دانشگاهی دیدار و گفتوگو میکند./ منبع: ایسنا