وضعیت زیست محیطی دریای خزر

به‌ گزارش ‌زیست آنلاین، پروین فرشچی در نشست تخصصی بررسی نوسانات تراز سطح آب دریای خزر که با حضور نمایندگان دستگاه‌های مختلف از جمله وزارت امور خارجه، وزارت علوم، مدیران محیط زیست، سازمان شیلات و بنادر دریانوردی و ... در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، اظهار کرد: طی سال‌های افزایش و کاهش نوسانات تراز آب دریای خزر، اثرات اجتماعی بسیاری روی منطقه داشته است.
وی تاکید کرد: باید در زمینه نوسانات تراز آب دریای خزر به یک نظر واحد برسیم تا کسانی که در زمینه توسعه دریایی خزر فعالیت دارند بتوانند با پشتیبانی علمی متفق‌القول برنامه‌ریزی‌های خود را در سواحل خزر انجام دهند.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه‌ داد: نظر علمی ‌دقیق در مورد نوسانات تراز آب دریای خزر کمک می‌کند که بدانیم توسعه در سواحل خزر باید به چه شکلی و با چه روندی پیش رود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان محافظت محیط زیست در ادامه‌ خاطر نشان کرد: بر اساس گزارش‌ها و یافته‌های مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر در فاصله زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ تراز آب دریای خزر ۴۲ سانتیمتر افزایش می‌یابد. این پیش‌بینی بر اساس داده‌های ایستگاه‌ای تراسنجی است که در همه کشورهای حاشیه خزر، نوسانات تراز را ثبت می‌کنند.

موقعیت دریای خزر

مدیریت یکپارچه دریای خزر توسط کشورهای حاشیه‌ ممکن نیستفرشچی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان مدیریت دریای خزر به صورت یکپارچه توسط پنج کشور حاشیه خزر وجود دارد یا نه؟ گفت‌: مدیریت یکپارچه توسط کشورهای حاشیه خزرممکن نیست چون منافع کشورها متفاوت است و تنها در مسائل و منافع مشترک می‌توانیم یکپارچه عمل کنیم.
معاون محیط زیست دریایی سازمان محافظت محیط زیست پیشنهاد داد: یک کار گروه به منظور تعیین نوسانات تراز آب دریای خزر با حضور کلیه دستگاه‌های مسئول در این حوزه تشکیل شود. این کار گروه می‌تواند بازوی علمی سازمان هواشناسی در پیگیری مسائل مربوط به CASPCOM (کمیته‌ هماهنگی آب و هواشناسی دریای خزر) باشد.

انتقاد از سازمان هواشناسیوی افزود: CASPCOM در منطقه در زمینه آب و هواشناسی دریای خزر فعال است و در حال‌ حاضر نیز سازمان هواشناسی نماینده ایران در این کمیته‌ به حساب می‌آید که متاسفانه نتوانسته است این مسئولیت را به خوبی انجام دهد چون سازمان هواشناسی صرفا روی بحث هواشناسی تمرکز دارد، در حالی که باید بین مسائل مربوط به هیدرولوژی و سایر بخشها همگامی ایجاد شود بنابراین کار گروه تعیین نوسانات تراز آب دریای خزر می‌تواند بازوی علمی قوی برای CASPCOM باشد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: قوانین مربوط به حریم و بستر دریای خزر و اصول و ضوابط مربوط به محدثات دریایی نیاز به بازنگری و بازبینی دارند و می‌توانیم با توافق نمایندگان همه دستگاه‌های مسئول در حوزه دریای خزر این موضوع را به عنوان یک پیشنهاد مطرح کنیم تا در دستگاه قانونگذاری کشور پیگیری شود.

وضعیت خلیج گرگان و تالاب میانکاله نگران کننده استفرشچی با اشاره به وضعیت خلیج گرگان و تالاب میانکاله گفت‌: وضعیت این منطقه چه در صورت افزایش و چه در صورت کاهش تراز آب دریای خزر نگران کننده است و باید تصمیمات ‌دقیقی برای احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله، بگیریم.

اختلاف نظر در مورد تراز آب دریای خزروی با اشاره به اختلاف نظر موجود در مورد تراز آب دریای خزر گفت: برخی معتقد به افزایش ۴۲ سانتیمتر تراز آب دریای خزر تا سال ۲۰۲۰ هستند اما بر اساس اظهار نظر دیگری تراز آب دریای خزر در سال‌های آینده کاهش می‌یابد.
فرشچی افزود: بر اساس پیش‌بینی‌های کوتاه مدت برای تراز آب دریای خزر نمی‌توان برنامه‌ریزی های ۱۰ ساله انجام داد و امور توسعه‌ای بلند مدت را پیگیری کرد اما می‌توانیم با توجه به آمارهای گذشته حداقل و حداکثر تراز آب دریای خزر را محاسبه کنیم. در چنین مواقعی می‌توان با تعریف سناریوهای مختلف تصمیمات لازم را در مورد امور توسعه‌ای کشور گرفت و برای توسعه برنامه‌ریزی کرد.

نبرد با غول‌های پلاستیکی در سواحل دریای خزرمعاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست با اشاره به این که به مناسبت روز ملی «دریای خزر» سازمان حفاظت محیط زیست و سایر دستگاه‌های مرتبط برنامه‌های را در نظر گرفته‌اند، خاطر نشان کرد: در ۲۵ مرداد ماه طرح «نبرد با غول پلاستیکی در سواحل خزر» اجرایی خواهد شد و نتیجه‌ این کار در بابلسر مازندران در ۲۵ مرداد ماه نمود پیدا می‌کند.
فرشچی در مورد این طرح گفت: از امروز (۱۶ مرداد) تا ۲۵ مرداد ماه در استان مازندران پایلوت مربوط به جمع‌آوری زباله‌های پلاستیکی شروع می‌شود و شهروندان می‌توانند با تحویل دادن پلاستیک یک ژتون دریافت کنند و در نهایت قرعه‌کشی در بین شرکت کنندگان صورت می‌گیرد.
وی در پایان اظهارکرد: هدف از طرح «نبرد غول پلاستیکی» این است که ابتدا بحث تفکیک از مبدا را برای شهروندان جا بیندازیم و بدانیم که زباله‌های پلاستیکی چه بلایی بر سر طبیعت می آورد. پلاستیک‌های جمع‌آوری شده در روز آخر در یک نقطه جمع آوری شده و به بازیافت تحویل داده می‌شود. بیشترین زباله پلاستیکی از طرف ایران وارد دریای خزر می‌شود.

پیش از این نیز مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر برنامه‌های بلند مدت و کوتاه مدتی را برای وضعیت دریای خزر در نظر گرفته بود که در ادامه به شرح بخشی از آن پرداخته شده است.

وضعیت دریای خزر در سه سال آیندهایران از ۸۶۵ کیلومتر ساحل دریای خزر برخوردار است لذا آثار سوء پسروی و پیشروی آب دریا از جمله خسارات مالی، جانی و آسیب جدی به اکوسیستم آبی می‌تواند بسیار نمایان‌گر باشد به‌طوری‌که در دهه ۷۰ با افزایش ۲.۵ متری سطح آب دریا مواجه شدیم که کشورهای منطقه بیش از ۱۵ هزار میلیارد ریال خسارت دیدند.

در همین راستا مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر در تاریخ ۷ خرداد ماه ۹۶، برنامه‌های بلند مدت و کوتاه مدتی را برای وضعیت دریای خزر در نظر گرفت که از آن ها می توان به ایجاد شبکه ایستگاه‌ های اندازه‌گیری پارامترهای آب و هواشناسی دریایی و مؤلفه‌های اقیانوس شناسی دریای خزر در راستای تولید، جمع آوری، پردازش و ذخیره سازی داده‌ها، ایجاد تعامل کاری مشترک با کشورهای حاشیه دریای خزر بر اساس مصوبه مجلس، اعمال مدیریت مناطق ساحلی در راستای توسعه پایدار و شاخص‌های زیست محیطی و مهندسی سواحل، توسعه فعالیت های پژوهشی مرکز در سایر حوضه‌های دریایی کشور و ارائه خدمات مطالعاتی و تحقیقاتی، مشارکت و همکاری با سازمان های جهانی در خصوص مسائل دریای خزر اشاره کرد.

دریای خزر به عنوان بزرگترین آبگیر بسته جهان شناخته شده و این دریا دارای ۷ هزار کیلومتر ساحل و ۴۰۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد که عمده آب آن از طریق رودخانه ولگا تأمین می شود و میزان شوری آب آن حدود ۱۲ گرم در لیتر بوده و قدمت این دریا بالغ بر ۱۰ میلیون سال است و با توجه به‌اینکه از ۱۲۰۰۰ سال قبل شاهد نوسانات دریا هستیم و این نوسانات همچنان ادامه دارد و لازم است که یک ساماندهی مناسب برای این مهم صورت بگیرد.

https://zistonline.com/vdccxpqm.2bq418laa2.html