جاده ۶ کیلومتری در دل ارتفاعات سوادکوه در حال ساخت است و آنطور که یک فعال محیط زیست هم به آن اشاره کرده در این ساخت و سازها که درباره مجوز دار بودن یا نبودش اختلاف نظر وجود دارد، یک هزار اصله درخت نابود شده است.
به گزارش زیست آنلاین، چند وقتی است که سازمانهای مردم نهاد و فعالان محیط زیست نسبت به ساخت جاده در ارتفاعات سوادکوه هشدار میدهند و میگویند که بولدوزها به جان جنگل های سوادکوه افتادهاند، جنگلهایی که زیستگاه گونههای کمیاب گیاهی و جانوری هستند.
سوادکوه- کوه سیاه- در استان مازندران منطقهای پر از کوههای مرتفع و سختگذر است که از انبوه درختان بلند و کهنسال پوشیده شده است. بخش وسیعی از این جنگلها دارای درختانی همچون راش، افرا، توسکا، و نوع کمیاب درخت سردار یا سرخدار هستند و کل، بز، قوچ و میش و حتی پلنگ حیاتوحش غالب این منطقه است.
بخشی از جنگلهای سوادکوه به عنوان منطقه حفاظت شده زیر مجموعه سازمان محیط زیست و بخشی دیگر زیز مجموعه سازمانجنگل هاست مدیریت موازی یا دوگانه در این جنگلها این روزها خودش را در ساخت و ساز جاده در منطقه سوادکوه نشان میدهد به گونهای که جاده ۶ کیلومتری در دل ارتفاعات سوادکوه در حال ساخت است و آنطور که یک فعال محیط زیست هم به آن اشاره کرده در این ساخت و سازها که درباره مجوز دار بودن یا نبودش اختلاف نظر وجود دارد، یک هزار اصله درخت نابود شده است.
این منطقه تاکنون زیستگاه کل، بز، قوچ و میش بود اما با ورود لودر و بولدوزر، تیشه به ریشه زیستگاه این حیوانات خورده و حیات آنها در منطقه به خطر افتاده است بی شک تخریب منطقه بکر و طبیعی در ارتفاعات سوادکوه همانند هر منطقه بکر حفاظت شده، خسارتهای پیدا و پنهان بسیاری دارد که ذکر همه آنها در این مقوله نمی گنجد.
به گفته ابراهیم فلاحی - مدیرکل حفاظت محیط زیست شهرستان سوادکوه -، منطقهای که در آن جاده احداثشده است، جزو مناطق مرتعی و کوهستانی بهشمار میآید و منطقه جنگلی هیرکانی نیست اما جاده در ارتفاعاتی واقعشده که پوشش گیاهی آن، گونههای علفی و ارس خزنده هستند که متأسفانه بخشی از آن تخریبشده است.
احتمال مخالفت سازمان محیط زیست با ساخت جاده سوادکوهوی همچنین در مورد شکایت به مراجع قضایی درباره جادهسازی در مناطق مرتعی می گوید: ما گزارشی در این زمینه تهیه کردهایم اما با توجه به اینکه مالک و متولی این مناطق اداره منابع طبیعی است نمیتوانیم شکایت کنیم البته انتظار داشتیم براساس ماده ۳۸ برنامه ششم توسعه، پیش از احداث جاده از ما استعلام میکردند. شاید اگر همان زمان از ما استعلام میکردند موافقت نمیکردیم چراکه این جادهسازی در منابع مرتعی باید ابتدا کارشناسی میشد.
صدور مجوز ساخت جاده به شرط رعایت شرایط خاصاما مسعود منصور - معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری- در گفتوگویی که با ایسنا داشت از صدور مجوز به شرط و شروطها برای احداث جاده در سواد کوه خبر میدهد و میافزاید: اجازه ساخت یک ایلراه ۴ کیلومتری در ارتفاعات سواد کوه به اداره کل امور عشایر داده شده است. چنانچه سازمان حفاظت محیط زیست با ساخت اینراه مشکلی دارد باید مخالفت خود را اعلام کند و اگر در این مسیر گونههای جانوری و گیاهی خاصی وجود دارد - که سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به از بین رفتن آنها نگران است - باید به این موضوع ورود پیدا کند.
به گفته وی اداره کل امور عشایر استان مازندران قبل از دریافت مجوز از اداره منابع طبیعی شروع به ساخت یک ایلراه در ارتفاعات سواد کوه کرده بود. هنگامی که همکاران ما در اداره منابع طبیعی استان مازندران متوجه ساخت این ایلراه میشوند جلوی این کار را میگیرند و ساخت ایلراه را متوقف و مسیر ۴ کیلومتری جایگزینی را با شرایط خاصی برای ساخت ایلراه معرفی میکنند.
برای ساخت جادهای دیگر در ارتفاعات سواد کوه با بلدوزر به جان مراتع افتادهاندسازمانجنگلها در حالی مجوز ساخت ۴ کیلومتر جاده یا ایلراه در سوادکوه را صادر کرده که از منطقه خبرهای امیدوارکنندهای به گوش نمی رسد و به گفته محسن موسوی تاکامی - مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران - اداره امور عشایر نه تنها در ساخت این ایلراه ۴ کیلومتری مرتکب تخلف شده بلکه برای ساخت جادهای دیگر در ارتفاعات سواد کوه با بلدوزر به جان مراتع افتاده است.
محسن موسوی تاکامی با اشاره به اینکه اداره امور عشایر در ابتدا بدون دریافت مجوز از منابع طبیعی اقدام به ساخت جاده در مراتع لولشت - سواد کوه - کرده بود، می گوید: ۳۰۰ متر از جاده را احداث کرده بودند که ما متوجه این اقدام غیرقانونی شدیم و جلوی کار را گرفتیم اما متاسفانه مقداری از پوشش گیاهی گون و ارس از بین رفته بود.
اداره کل امور عشایر پس از متوقف کردن عملیات برای دریافت مجوز به اداره منابع طبیعی مراجعه کردند. پس از بررسی کارشناسان منابع طبیعی در یک کمیته فنی مجوز احداث جاده ۴ کیلومتری در همان مسیر به اداره امور عشایر داده شد. قرار بود که در این مسیر ۴ کیلومتری فقط اقدام به جمعآوری سنگها کنند و از بلدوزر برای تیغ انداختن در جاده استفاده نکنند.متاسفانه نه تنها این مسائل رعایت نشد بلکه به جای ساخت جاده ۴ کیلومتری، ۶ کیلومتر جاده احداث کردند البته علیه آنها شکایت شده است.
سازمان جنگلها در حالی مجوز راهسازی صادر کرده که این پرسش همچنان مطرح است که آیا ساخت این جاده و اعطای مجوز به آن ضرورت داشت، پرسشی که مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران به آن اینگونه پاسخ میدهد: شش دامدار در منطقه حضور داشتند که نزدیک به ۱۰۰ روز در آن منطقه زندگی میکردند. ما منکر و مخالف جادهسازی برای این دامداران نیستیم، ما مخالف جادهسازیهای غیر منطقی و خارج از چارچوب هستیم. ساخت جاده در مناطق مرتعی سواد کوه باید در حدی باشد که ماشینهای کمکی دامداران بتواند طی مدتی که در مراتع اقامت دارند رفت و آمد داشته باشند نه در حدی که مرتع تبدیل به اتوبان شود و شن ریزی کنیم. اداره منابع طبیعی با شرایطی برای ساخت جاده در سوادکوه مجوز میدهد که بلافاصله پس از خروج دامدار علف در مرتع و جاده سبز شود اما متاسفانه برای ساخت جاده در مراتع سوادکوه تخلف صورت گرفته و به دستورات ما عمل نشده است.
وی در ادامه به تشریح سه تخلفی که در راستای ساخت ایلراه در مراتع سواد کوه صورت گرفته میپردازد و می گوید: تخلف اول این بود که بدون دریافت مجوز از ما اقدام به ساخت جاده کردند. تخلف دوم در طول مسیر و استفاده از بولدوزر بود که مسیر را از ۴ کیلومتر به ۶ کیلومتر افزایش دادند که ما نیز شکایت کردیم و بولدوزر را متوقف کردیم. تخلف سوم نیز اینکه متاسفانه دیروز نیز با خبر شدیم که در یک مسیر دیگری غیر از مسیر لولشت در حال احداث جاده هستند که بلافاصله این کار را نیز متوقف کردیم. تمام این تخلفات را گزارش کردهایم و بهطور قطعا برخورد قانونی خواهیم کرد.
مسعود منصور - معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری- نیز پیش از این درباره خسارت وارد شده به منابع طبیعی اظهار کرده بود: خسارتی که به منابع طبیعی از این راه وارد شده است باید جبران و هزینه آن به حساب خزانه ریخته شود.
به گزارش ایسنا، در حالیکه کشور به دلیل کمبود بارش از نظر وسعت و کیفیت منابع طبیعی فقیر است، انتظار میرود دستگاههای مسئول از جمله منابع طبیعی، سازمان حفاظت محیط زیست، اداره امور عشایر و.... حساسیت بیشتری نسبت به حفظ جنگلها و منابع طبیعی باقی مانده در کشور داشته باشند. با توجه به اینکه کشور ما به دلیل بیتوجهی به مسائل زیست محیطی در برابر عوامل طبیعی تخریب و تغییر اقلیم از آسیبپذیرترین نقاط جهان است باید عوامل انسانی تخریب محیط زیست کشور را به حداقل برسانیم تا تاثیر منفی تغییر اقلیم را به حداقل برسانیم.
جنگل های سوادکوهجنگلهای سوادکوه بخش وسیعی از شهرستان سوادکوه را تشکیل می دهد که دارای جنگلی متراکم و متنوع با درختهایی نظیر راش، افرا، توسکا، ملج و نوع کمیاب درخت سردار یا سرخدار میباشد.
جنگلهای بکر در مناطقی که میان بومیان و اهالی پرتاس خوانده میشوند دارای مسیرهای دشوار بوده ولی به لحاظ قرار گرفتن در ارتفاعی خاص، همواره در پوششی از مه قرار داشته و مناظر بدیعی را پدید میآورند. در میان این نو ع از جنگلها نیز درههای زیبا، بهمراه نهرها، آبشارها و چشمه سارهای متعدد، خودنمائی میکند.
وجود درختها و درختچههای منحصربهفردی مانند سف، تل، تلکا، زرشک، الاش و لازه بهمراه گیاهان میوه دار وحشی مثل ازگل، ولیک، زال زالک، گالش انگور، سولس و ته دونه، بر جذابیت نواحی جنگلی سوادکوه افزودهاست.
برخی از نقاط جنگلی این شهرستان که برای برنامهریزی در بخش گردشگری مناسب است عبارتند از:
جنگل اسلامآباداین منطقه نیز در ۶ کیلومتری شرق شهر شیرگاه و در مجاورت سد سنبل رود قرار گرفته و سمت از جنوب غربی سد مذکور آغاز و در جنوب روستای کلیج خیل و در شرجیکلا به منطقه زیولا و جنگل کتو دره ختم میگردد. این ناحیه علاوه بر پوشش مناسب گیاهی و دارا بودن مناظر طبیعی متعدد، دارای فضای مناسبی برای ایجاد امکانات جذب گردشگر برای گذران اوقات فراغت میباشد.
جنگل اندر کلیدر ۵ کیلومتری شرق شهر شیرگاه واقع شده و با برخورداری از اراضی مسطح و یکنواخت در مجاورت رودخانه تا حاشیه شرقی شهر شیرگاه و در امتداد جاده شیرگاه به قائم شهر، در حوالی روستاهای چای باغ، تپه سر، چالی و شورخیل برای احداث پارک جنگلی بسیار مناسب است.
جنگل کاشی آباد (جمشید آباد)این محوطه در انتهای روستای جمشید آباد، ۱ کیلومتری غرب جاده زیرآب به شیرگاه و ۶ کیلومتری شمال غرب شهر زیرآب واقع شده و برخورداری از یک دره زیبای جنگلی، قرار گرفتن در مجاورت یک آبادی، عبور جاده و راه آهن سراسری از کنار آن، جریان رودخانه بزرگ تلار در وسط این منطقه از ویژگیهای شاخص و بارز آن به شمار میرود عوامل مذکور باعث گردیده که جنگل کاشی آباد بدون دارا بودن حداقل امکانات تفرجگاهی مانند آب و سرویسهای بهداشتی، اکنون نیز مورد استفاده دهها هزار گردشگر و دوستداران طبیعت برای گذران اوقات فراغت بویژه در فصل تابستان از این مکان زیبا، قرار میگیرد.
جنگل میانکلا آبشاردر حد فاصل بین دو شهر زیرآب و قائمشهر قرار دارد و عبور جاده شوسه تهران، شمال، راه آهن سراسری و رودخانه تلار با ارتفاعات پوشیده از انبوه گیاهان متنوع از ویژگیهای این مکان است.
جنگلهای شرق جاده شیرگاه به قائم شهردر منتهیالیه شمالی شهرستان سوادکوه و در میان روستاهای چای باغ، بشل، برنجستانک و پل شاهپور قرار دارد. وجود راههای دسترسی مناسب، رودخانه و سد انحرافی بر جذابیتهای آن افزوده و محیط مساعدی را برای جذب گردشگر فراهم ساختهاست.
جنگل خی پوستدر ۲۷ کیلومتری شرق شهر زیرآب قرار داشته و در محدودهای باطول ۱۳ کیلومتر بخاطر وجود گونههای خاصی از درختان شمشاد، بسیار زیبا و مشهور میباشد.
جنگل کسلیاندر ۳۰ کیلومتری شمال شرق شهر زیرآب و در دهستان کسلیان واقع گردیده و از کل مسیر دسترسی آن، ۱۴ کیلومتر جاده آسفالته و ۱۶ کیلومتر دیگر شنی میباشد. این منطقه زیبا با دارا بودن درههای زیبای جنگلی و رودهای متعدد دارای چشماندازهای بی نظیر و دیدنی است. برج تاریخی و معروف لاجیم در منتهیالیه این جنگل قرار دارد.
جنگل دهستان شرق و غرب شیرگاهدر مورد وجه تسمیه شهر شیرگاه، عدهای از محققین بر این عقیدهاند که در روزگاران گذشته در این ناحیه مبارزهای بین یک شیر و یک گاو درگرفت و بعلت کشته شده شیر در این مبارزه این منطقه را شیرگاه نامیدند. نامهای دیگر این منطقه خارخون و بعد از احداث جاده سراسری، خطه بودهاست.
واژه شیر در زبان پهلوی گاهی به معنی شهریار بکار رفته و در برخی از متون نیز به عنوان پسوند مکان مورد استفاده قرار گرفته و بهمین دلیل میتوان گفت که شیرگاه در سدههای باستانی محل استقرار شهر یاران بودهاست. در زبان بومیان قدیم نیز واژه شر بجای واژه سفید استفاده میشد و شیردار یا شردار نام درختی از تیره افرا بوده و شاید به دلیل فراوانی این نوع درخت در جنگلهای اطراف این ناحیه، را شیردارگاه میخواندند که به مرور زمان به شیرگاه بدل گردیدهاست. در بسیاری از نقاط مازندران مانند توسکا چال، انار جاری و کنس خابن، این نوع نامگذاری رایج بودهاست.
جنگلهای این نواحی در ۴ کیلومتری شهر شیرگاه و در مجاورت روستاهای کلیج خیل، آهنگرکلا، کتی لته، فرامرزکلا، بورخیل و ایواک و مانند دیگر نواحی جنگلها دارای زیبائیهای طبیعی بکر و زمینه مساعد برای اجرای طرحهای مختلف و متنوع توریستی است.
نقاط زیبا و جنگلهای دیگر شهرستان سوادکوه عبارتند ازجنگل کارمزد و کارسنگ در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی زیراب که علاوه بر جنگلهای طبیعی، رودخانه درههای سرسبز، دارای جنگل مصنوعی بسیار زیبائی است.
جنگل سرخکلا در ۵ کیلومتری شرق زیرآب و جاده اصلی تهران به شمال با جنگل طبیعی و مصنوعی.
جنگل پرو در ۱۵ کیلومتری غرب شهر پل سفید در مجاورت روستاهای سیمت و طالع در دهستان راستوپی و روستاهای ثیلم، پالند و اوات در دهستان ولوپی با درختان کهنسال.
جنگل چم چم در ۵ کیلومتری شمال شهر پل سفید که دارای امتیازاتی مانند عبور جاده اصلی از کنار آن بهمراه رودخانه و آبشار میباشد.
جنگل خانقاپی در ۲۵ کیلومتری شهر پل سفید و در منتهیالیه نواحی جنگلی که کوه سرخل به آن مشرف بوده و در جهت شرق و شمال شرق به جنگلهای کله و اساس مرتبط است.
جنگل پل پا در ۲۰ کیلومتری شهر پل سفید که مراتع سرسبز در ارتفاعات و بوته زارهای دامنه شرقی آن بهمراه جنگل بلوط، ون و راش بر زیبائی آنها افزوده آن را به سه قسمت مجزا تقسیم نمودهاست. این محوطه از شمال و جنوب به روستاهای کمر پشت و شورک چال محدود میگردد.
جنگل کنیجکلا در ۵ کیلومتری جنوب شهر زیرآب قرار گرفته و روستای کنیج در جهت غرب، شمال و جنوب بوسیله این جنگلهای زیبا با درختان بلندو کهنسال محصور گردیدهاست. روستاهای کلاریجان، کردآباد و کریکلا در مجاورت این منطقه واقع شدهاند.
جنگل سرخآباد در محلی بنام باغ سرخآباد، در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر پل سفید و در دامنههای ارتفاعات ارفع کوه واقع شده و روستاهای وسیه سر، سنگ سرک و مالی دره در اطراف آن قرار دارند. این مکان علاوه برای چشماندازهای بدیع جنگلی، دارای مراتع سرسبز و آب و هوای بسیار مطبوع در فصل تابستان میباشد.
جنگل ورسک به طرف عباسآباد در ۲۵ کیلومتری جنوب شهر پل سفید با پوشش گیاهی راش، بلوط و مراتع زیبا و آب گوارای چشمه گت او که از ویژگیهای این مکان میباشد.
جنگل ورسک به طرف روستای مار بمرد گرجی خیل در ۲۵ کیلومتری جنوب شهر پل سفید که علاوه بر زیبائیهای جنگلی، به دلیل آب و هوا و عبور رودخانه از میان آن، همواره محل اتراق مسافران و گردشگران میباشد.