باغستان های کهن در برابر مغزهای کوچک زنگ زده

به گزارش زیست آنلاین، حتما تا کنون شنیده اید که یکی از علل آلودگی هوای تهران در روزهای سرد سال وجود برج ها و ساختمان های بلندمرتبه به خصوص در منطقه ۲۲ تهران است که همچون سدی مانع حرکت یا سرعت گرفتن بادهای تهران می شود زیرا موقعیت جغرافیایی تهران به گونه ای است که عموما وزش بادها از غرب به شرق صورت می گیرد. این تصویر ساخت شهری در قرن ۲۱ و با آنهمه تکنولوژی و سازمان علمی و وزارت خانه های ریز و درشت و دانشگاه ها و مراکز علمی و چه چه است. شهری که تصمیم گیرندگانش برای پول و منافع شخصی و سازمانی حاضرند همه چیز را بفروشند.

حالا بیایید به هزار سال قبل یا بنا به روایتی دوهزار و پانصد سال قبل برگردیم آن زمان که خبری از مفاهیم دنیای مدرنیته به شکل کنونی اش نبود. افکار عمومی به صورت امروزی اش وجود نداشت و دموکراسی به نظر مفهومی قریب می آمد. این طور تصور شده که حاکمان جز گرفتن جان و مال و ناموس مردم و عیاشی و خوشگذرانی کار دیگری نداشتند. در این دوران تصمیم گیرندگان شهر قزوین با مشارکت مردم کمربندی سبز در اطراف قزوین به مساحت چهار هزار هکتار ساخته بودند که کارکردن آن را از زبان علیرضا خمسه مدیر و موسس کمپین حمایت از باغستان کهن قزوین می خوانید، سخنان علیرضا خمسه درباره باغستان کهن قزوین در کانال آب و هوای ایرانی نشر یافته است:

کمربند سبز, حصاری امن است که سخاوتمندانه کهن شهر قزوین را در آغوش گرفته و از آن در مقابل گرما و سرما و گرد و غبار محافظت می کند ... این میراث ارزشمند نشان از سختکوشی و هوش بالای نیاکان ما داشته و قابلیت ثبت جهانی دارد, آنگونه که همچون سد عظیمی سیلاب را در خود ذخیره کرده و پس از سیراب شدن درختان, آب را به سفره های زیرزمینی اضافه میکند.
اگر این فرآیند در فصل سرما باشد آب جمع شده یخ زده (اصطلاحا یخ آب می گویند) و آفت درختان را از بین می برد و به همین دلیل اکثر محصولات باغستان "ارگانیک" میباشد. همچنین درختان موجود در برابر خشکسالی مقاومت کرده و تنها یکبار در سال آب میخورند و با این وجود مرغوبترین میوه ها را دارند.

باغستان کهن در دوران ساسانی ایجاد شده و تا اواخر قاجار بر وسعت آن افزوده اند.
این منبع عظیم زیست محیطی, تاریخی و فرهنگی تا اوایل پهلوی اول ۴۰۰۰ هکتار وسعت داشته که امروزه حدود ۲۵۰۰ هکتار از آن باقی مانده!
متاسفانه با دلسوزی مسولین استانی (!) این میراث ارزشمند و بی نظیر رو به نابودی می رود و اینگونه قزوین را محتضر خواهیم دید.

تعرض ها به باغستان قزوینتعرض ها به باغستان قزوین چنان شدت گرفته است که باعث اعتراض سازمان های مردم نهاد و دلسوزان طبیعت شده است.
اسکان نیوز نیز گزارش داده که دبیر شوراي عالي شهرسازي و معماري در نامه اي خطاب به استاندار قزوين با تاكيد بر اينكه هرگونه تغييركاربري، احداث يا تعريض معابر در باغستان سنتي مغايرت اساسي محسوب مي شود، بر لزوم توقف تمامی عمليات اجرايي در محدوده باغستان از جمله "عمليات راهسازي و پلسازي" و "طرح تملك اراضي ٢٠٠ هكتاري" تاكيد كرد.

به گزارش اسکان نيوز، این تصمیم در آخرین جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری و با حضور "انجمن توسعه حیات شهر" و ارائه گزارش این انجمن درباره باغستان سنتی قزوین و تهدیدهایی که متوجه آن است در مهرماه امسال، گرفته شد.در این جلسه که اختصاص به موضوعات قزوین داشت و مقامات استانی حضور داشتند، یکی از مهم ترین موضوعات مطرح شده، چالش "باغستان سنتی قزوین" و صدماتی بود که پل امام رضا، طرح جامع ترافیک و دیگر موضوعات توسعه شهری به آن وارد می کند. مصوبه این جلسه درباره باغستان طی نامه ای به استان ابلاغ شده است.

باغ سنتی قزوین

باغستان سنتی قزوین نفس های آخر را می کشدمحمد علی حضرتی در خرداد ماه ۹۶، به محدوه تخریب شده از باغستان سنتی قزوین اشاره کرد و گفت: باغ های مورد تعرض قرار گرفته واقع در جاده قزوین-رشت بعد از کارخانه شیشه واقع در مسیر شرکت فیلتر البرز و بالاتر از کارخانه نوشابه ساسان واقع شده که در امتداد تخریب های صورت گرفته در اسفند ماه سال گذشته قرار دارد.
وی با بیان اینکه متاسفانه درختان تخریب شده در باغستان سنتی قزوین دارای میوه و پوشش کاملا سبز بوده اند، اظهار کرد: شواهد تخریب ها نشان می دهد که این اقدام سازماندهی شده می باشد.
حضرتی افزود: کارشناسان و مسئولان میراث فرهنگی استان بعدازظهر امروز به محض اطلاع از قطع درختان میوه و تخریب باغستان سنتی در محل حاضر شدند ولی هیچ یک از مالکان در محل حضور نداشتند.
وی با بیان اینکه در اسفندماه سال گذشته نیز بیش از سه هکتار از اراضی باغستان سنتی قزوین تخریب شد که با دخالت استاندار و برخی مسئولان مانع از ادامه کار سود جویان در این محدوده شدیم،افزود:باغستان سنتی قزوین از دارایی‌های ارزشمند استان است که همه باید در جهت حفظ و احیای آن تلاش کنند.
این مسئول یادآور شد: ۱۰ اسفند سال گذشته به‌ موجب مصوبه مربوط به سال ۸۹ و توافقی که بین مالکان و شهرداری صورت گرفته بود در این باغستان تغییرکاربری صورت گرفت اما این تغییرکاربری در کمیسیون ماده پنج مصوبه نداشته و فقط در شورا به ‌تصویب رسیده بود و در نتیجه هنوز جنبه قانونی پیدا نکرده بود.
وی با بیان اینکه تخریب امروز نیز ادامه تخریب های باغستان سنتی قزوین در اسفند ماه سال ۹۵ می باشد،اضافه کرد:تخریب بخش هایی از باغستان سنتی قزوین در روز جاری به دست سودجویان و سوداگران و با هدف تغییر کاربری اراضی از کشاورزی به مسکونی صورت گرفته است.
حضرتی ادامه داد: به نظر می رسد اتفاق رخ داده حاصل منافع مشترک برخی از مالکان و یک نهاد بوده باشد.
وی اظهار کرد: این اقدام با فرمایش های مقام معظم رهبری مبنی بر حفظ محیط زیست و فضای سبز و سخنان رییس جمهوری در اجلاس اخیر شهرهای اسلامی که بر حفظ باغ های سنتی تاکید کرده بود، منافات دارد.

باغ سنتی قزوین

حضرتی افزود: باغستان سنتی قزوین در حقیقت تداوم بافت تاریخی قزوین است و هیچ باغستانی در کشور وجود ندارد که به اندازه باغستان سنتی قزوین در حیات فرهنگی-اجتماعی یک شهر تاثیر گذار بوده باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری قزوین اظهار کرد: در حال حاضر باغستان سنتی قزوین در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و درختان قطع شده در روز جاری در این مکان نیز در محدوده ثبت شده قرار داشته اند.
حضرتی در پایان گفت: متاسفانه فرآیند تخریب طی سال‌های اخیر بخش عمده‎ای از باغستان قزوین را از بین برده و سیاست‌گذاری های غلط برای توسعه قزوین که آغاز آن در دهه ۴۰ بوده و در ادامه استقرار لشگر ۱۶ زرهی باعث از بین رفتن باغستان شمال قزوین و تغییر مسیر رودخانه‌ها شده و ادامه این روند نیز به اشتباه توسعه نام گرفته است.
شهر قزوین دارای ۲ هزار و ۶۱۱ هکتار باغستان سنتی است که جنوب، شرق و غرب این شهر را احاطه کرده اند.
در دهه های اخیر بخش زیادی از باغستان سنتی قزوین به دلیل توسعه شهر تخریب و نابود شده اند.
بخشی از تخریب باغستان سنتی قزوین به دست سودجویانی انجام شده که در سال های گذشته با انگیزه تغییر کاربری اراضی درآن بخش از باغستان سنتی قزوین که در کنار جاده و یا حوالی منازل مسکونی قرار دارد، درختان باغ ها را بریده و یا به اتش کشیده اند.

بیشتر بخوانید: ایجاد انگیزه مالی برای مالکان باغات سنتی قزوین

https://zistonline.com/vdcezo8f.jh8v7i9bbj.html