کارشناسان محیط زیست پس از اندازهگیری غلظت گازهای گلخانهای در جو زمین اعلام کردهاند که درجه غلظت این گازها تاکنون تا این حد بالا نبوده و سازمان جهانی هواشناسی در ژنو نسبت به پیامدهای بازگشتناپذیر این وضعیت هشدار داده است.
به گزارش زیست آنلاین، پتری تالاس، مدیرعامل سازمان جهانی هواشناسی (WMO) در این باره گفت: دادههای علمی به طور روشن مشخص میکنند که بدون کاهش کربن دیاکسید یا گاز کربنیک (با فرمول شیمیایی CO۲) و دیگر گازهای گلخانهای، تغییرات آب و هوایی پیامدهای ویرانگر و بازگشتناپذیری برای کره زمین خواهند داشت.
پتری تالاس در ادامه گفت که امکان جلوگیری از این فرایند جهانی تقریبا از دست رفته است.
سازمان جهانی هواشناسی که ۱۹۱ کشور جهان عضو آن هستند، اعلام کرده که غلظت گازکربنیک در سطح جهان که در سال ۲۰۱۶ میلادی ۳/ ۴۰۳ pmm بود در سال ۲۰۱۷ میلادی به ۵/ ۴۰۵ pmm افزایش یافته است.
این سازمان معتقد است که غلظت گازکربنیک جو در سال ۲۰۱۷ به بالاترین حد خود رسیده است. کارشناسان امور اقلیمی سازمان ملل متحد دلایل این امر را از جمله با فعالیتهای اقتصادی مردم، پدیده "النینیو" (یکی از چرخههای مشهور آب و هوایی جهان که هر دو تا هفت سال یکبار باعث ایجاد ناهنجاریهای بزرگی چون سیلابهای ناگهانی و خشکسالی در آب و هوای زمین میشود)، درجه حرارت بالای اقیانوسها و نیز خشکسالی در مناطق استوایی مرتبط میدانند.
بیشتر بخوانید: افزایش جرم و جنایت ناشی از تغییر اقلیم در آمریکادر چنین شرایطی اقیانوسها یا جنگلها دیگر نمیتوانند همچون سالهای گذشته به اندازه کافی آلایندههایی چون دی اکسید کربن را جذب کنند.
علاوه بر رشد جمعیت در جهان، کشاورزی فشرده، جنگلزدایی، صنعتی شدن جوامع و در همین راستا استفاده از سوختهای فسیلی چون زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی به افزایش غلظت گازهای گلخانهای کمک میکنند.
بنابر گزارش دویچهوله، گاز کربنیک مهمترین گاز گلخانهای با طول عمر طولانی است. سوختن زغال سنگ، نفت و گاز، تولید سیمان و سایر فرایندهای صنعتی موجب ایجاد حدود ۷۰ درصد از کل گازهای گلخانه ای در جهان میشوند.
چه کشورهائی بیشترین گازهای گلخانهای را در جهان تولید میکنند؟تولید گازهای گلخانهای، که مهمترین آنها گاز کربنیک است، در دهه های اخیر همواره افزایش یافته است. در حالیکه میزان تولید گازهای گلخانه ای در سال ۲۰۰۰ هم ارز ۳۷ میلیارد تن گاز کربنیک بوده، دوازده سال پس از آن جهان ۴۷۵۹۹ میلیارد تن از این گازها در جو زمین رها کرده است. پنج کشور به تنهائی بیش از نیمی از گازهای گلخانه ای جهان را تولید می کنند. این پنج کشور عبارتند از چین، ایالات متحد آمریکا، هند، روسیه و اندونزی. با این حال تنها ایالات متحد آمریکاست که از نظر تولید سرانه در میان ۲۰ کشور نخست قرار می گیرد.
مهمترین گازهای گلخانه ای که بر اثر فعالیتهای بشری تولید می شود "دی اکسید کربن"، "متان" و "پروتوکسیدِ ازت" است که نخستین آنها حاصل استفاده از منابع انرژی فسیلی نظیر زغال سنگ، نفت و گاز است. "متان" نیز بر اثر بهره برداری از منابع نفت و گاز و نیز فعالیت دامداری تولید می شود. "پروتوکسیدِ ازت" از کودهای ازتی و نیز برخی فعالیتهای صنعتی بدست می آید.
از میان بردن جنگلها و تبدیل مزارع کشاورزی به زمینهای ساختمانی عامل دوم تولید گازهای گلخانهای است. میانگین سهم تخریب جنگل ها در تولید گازهای گلخانه ای که در سطح جهان از ۵ در صد تجاوز نمی کند، در کشورهائی که قربانی جنگل زدائیهای گستردهاند، بسیار بیش از اینست. جنگل زدائی در اندونزی عامل ۶۰ در صد و در برزیل عامل ۴۴ در صد تولید گازهای گلخانهایست.
بررسی آمار نشان می دهد که کشورهای کم جمعیّتِ تولید کنندۀ نفت و گاز در صدر سیاهۀ تولید سرانۀ گازهای گلخانهای قرار دارند. این چنین است که کشورهای کویت، برونئی، بِلیز و قطر بیشترین تولید سرانۀ گازهای گلخانه ای را بر کارنامۀ خود ثبت کردهاند. کشور کوچک لوکزامبورگ بدلیل نظام مالیاتی خود در ردۀ پانزدهم فهرست کشورهای پر تولید قرار دارد. ارزان بودن بهای مواد سوختی در این کشور، ساکنان نواحی مرزی را در فرانسه، بلژیک و آلمان بخود جلب می کند. گاز کربنیک تولید شده از سوخت این مواد به حساب لوکزامبورگ نوشته می شود.
ایران با ۷۱۱ میلیون تن، یازدهمین تولید کنندۀ گازهای گلخانه ای در جهان است. با این حال از نظر تولید سرانه، این کشور در ردۀ سی و ششم قرار دارد. افغانستان با تولید ۶۱۸/۰ میلیون تن در ردۀ ۱۵۱ جهانی و از نظر سرانه تنها در ردۀ ۱۸۲ قرار دارد.
میانگین میزان گاز کربنیک در اتمسفر بزودی از مرز ۴۰۰ پ پ ام (واحد در میلیون) در خواهد گذشت. این میزان در دوران پیش صنعتی هرگز از ۲۷۰ پ پ ام تجاوز نکرده بود.
در همین حال پژوهشهای انجام گرفته نشان می دهد که ۸۰ در صد گازهای گلخانه ای حاصل ۴ بخش تولید انرژی، تولیدات صنعتی، حمل و نقل و کشاورزی است. تولید انرژی به تنهائی عامل بیش از یک سوم گازهای گلخانهای در جهان است.