تالاب فصلی البرز دوباره نفس گرفت

به گرارش زیست آنلاین، فردین حکیمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز، افزود: تالاب صالحیه با وجود ظرفیت‌های بی بدیل، متاسفانه جزء تالاب‌های ثبت شده کشور نیست.

حکیمی ادامه داد: کانال زهکشی در اطراف این تالاب که در سال‌های گذشته و بدون نظرات کارشناسان احداث شد اثرات مخرب فراوانی برای اراضی کشاورزی منطقه (شوری خاک) و همچنین تالاب صالحیه به همراه داشت و در آن زمان متاسفانه هیچ یک از مسئولین وقت شهرستان و محلی به این فعالیت مخرب و غیر کارشناسانه عکس‌العملی نشان ندادند.

وی ادامه داد: از سال ۹۴ با توجه به اینکه بعد از گذشت چندین سال، تالاب صالحیه آبگیری شد، با پیگیری فعالین محیط زیست موضوع تامین حق‌آبه و هم‌چنین مسدود شدن کانال زهکش در دستور کار و پیگیری قرار گرفت اما با وجود پیگیری‌های متعدد، متاسفانه تاکنون ریالی بابت احیاء تالاب از سوی استان تامین و تخصیص پیدا نکرد و اقدامات محیط زیست استان تا سال ۹۶ صرفا تخصیص آب از سوی آب منطقه‌ای و آبگیری تالاب بود که خوشبختانه با حمایت‌های حامیان تالاب و دهیار وقت، این امر توسط دوستان ما در اب منطقه‌ای محقق شد.

بیشتر بخوانید: زیباترین و مهم ترین تالاب های بین المللی ایران تالاب البرز

حکیمی افزود: در سال ۹۶ هم با وجود اینکه تالاب صالحیه جزء تالاب‌های ثبت شده نبود با توجه به پیگیری‌های مکرر، اعتباراتی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست بصورت مشترک با محیط زیست قزوین و با هدف تثبیت کانون‌های داخلی انتشار ریزگرد، از سازمان تخصیص پیدا کرد و با توجه به اعتبارات تخصیصی اقداماتی انجام شد.

این مسئول خاطرنشان کرد: از جمله این اقدامات می‌توان به بوته کاری به میزان ۳۵ هکتار با اولویت کاشت گونه‌های سازگار با منطقه با همکاری منابع طبیعی استان، مرزبندی و تثبیت مرز اکولوژیکی اشاره کرد؛ با همکاری منابع طبیعی مرز اراضی ملی با مستثنیات منطقه مشخص شد و در محدوده مرز درختکاری تحت عنوان کمربند سبز مشترک با قزوین انجام شد. مطالعات تعیین نیازآبی یا حق‌آبه زیست محیطی تالاب بصورت مشترک با قزوین با انتخاب مشاور ذیصلاح در حال انجام است و مطالعات بزودی به اتمام می‌رسد.

حکیمی ادامه داد: همچنین مطالعات تدوین برنامه عمل احیاء تالاب با انتخاب مشاور ذیصلاح و مشترک با قزوین در مرحله نهایی است.

این مسئول افزود: از آنجایی که در سال گذشته مجوز لایروبی رودخانه خرم آباد توسط مسئولین آب منطقه‌ای صادر نشد، لذا لایروبی کانال خاکی منتهی به تالاب و به طول ۱۳ کیلومتر انجام و در برخی نقاط که نیاز به دیوارکشی داشت، دیوار کشی انجام شد؛ علاوه بر این مطالعات تعیین حریم و بستر تالاب به گفته سازمان آب، در مرحله انجام است همچنین مقرر شده میزان کسری فضای سبز در برخی از شهرک‌های صنعتی نیز در اراضی حاشیه تالاب و با هماهنگی منابع طبیعی استان انجام شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز ادامه داد: در سال جاری نیز مطالعات بررسی و امکان سنجی استفاده از پساب فاصلاب شهری مسکن مهر نظرآباد با هدف تامین منبع آبی پایدار انجام خواهد شد.

حکیمی از برنامه محیط زیست برای احداث ایستگاه اوپتیکی تالاب صالحیه خبر داد و گفت: با احداث ایستگاه اوپتیکی و نصب دوربین، امکان پایش آنلاین تالاب فراهم خواهد شد.

تالاب اصلاحیه

پیش از این فردین حکیمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز گفته بود، اگر از الان به فکر احیا تالاب صالحیه نباشیم عواقب بدی در انتظار استان خواهد بود؛ این عواقب در کنار تالاب الله‌آباد قزوین که اثرات آن متوجه استان البرز است بیشتر تهدید کننده خواهد بود.

وی با بیان اینکه تالاب صالحیه یک تالاب‌ فصلی در البرز است که اهمیت آن از سال ۹۴ بیشتر به چشم آمد گفته، طی این مدت شاهد حضور بیش از ۱۰۰ گونه جانوری در این تالاب بوده‌ایم. تالاب صالحیه از دو نظر برای ما اهمیت زیادی دارد؛ یکی اینکه می‌تواند به عنوان پهنه آبی جاذبه گردشگری باشد در این مدت هم عکاسان و علاقه‌مندان به محیط زیست زیادی از این مکان دیدن داشته‌اند و با وجود تعداد بالای گونه‌های جانوری تنها نقطه‌ای بود که شکار در آن وجود نداشت.

وی ادامه داد: دوم اینکه در صورت عدم رسیدگی به این تالاب ممکن است در کنار ۹ کانون گرد و غباری که در استان شناسایی شده این تالاب هم به یکی از کانون‌های گرد و غبار استان تبدیل شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز خاطرنشان کرد: با توجه به این مسائل بود که سال گذشته حق‌آبه تالاب صالحیه پیگیری و تالاب احیا شد و در کمتر از ۱۰ روز پرندگان زیادی به سمت آن مهاجرت کردند و حتی شاهد زادآوری آنان نیز بودیم.

وی با بیان اینکه در طول این مدت طرح‌های متعددی در اراضی تالاب اجرا شده است اظهار کرده، یکی از این اقدامات کاشت نهال‌های مقاوم به خشکی است اما در کنار آن لازم است به یک سری عوامل تخریبی مثل شترهای سرگردانی که مشخص نیست چه کسی صاحب آنهاست هم توجه شود. این شترها در تمام طول سال مشغول تخریب طبیعت اطراف تالاب و یکی از عوامل اصلی تهدید کننده منطقه هستند؛ علاوه بر این حضور دام‌ زیاد نیز به منطقه آسیب می‌زند.

این مسئول به شوری بیش از حد خاک این مناطق اشاره و اعلام کرد: ادامه روند خشک شدن تالاب صالحیه، انتشار نمک را به مساله‌ای تهدید کننده برای استان تبدیل کرده است.

حکیمی خاطرنشان کرد: همین گوشزدها و پیگیری‌ها باعث شد تا امسال یک بودجه ۲۰۰ میلیون تومانی برای احیا تالاب صالحیه و الله‌آباد و مطالعات تعیین نیاز آبی و شناسایی عوامل تهدید کننده اختصاص پیدا کند. باید به فکر تامین منابع آب پایدار برای تالاب صالحیه باشیم و ما قول می‌دهیم که این موضوع را پیگیری کنیم چون تالاب صالحیه باید حفظ شود.

وی به کانال‌هایی که در اراضی منتهی به تالاب صالحیه حفر شده است نیز اشاره کرد و گفت: این کانال‌ها زمانی که هنوز استان البرز تشکیل نشده بود بدون تاییدیه زیست محیطی حفر شده است. هدف از حفر این کانال‌ها جلوگیری از پیشروی نمک به اراضی جانبی و کاهش شوری خاک بوده است اما متاسفانه به دلیل عدم توجه به مسائل زیست محیطی و با وجود هزینه زیاد برای حفر این کانال‌ها، نتیجه برعکس بوده و نه تنها از پیشروی نمک جلوگیری نشده بلکه بر میزان شوری نیز افزوده شده است.

به گزارش ایسنا، «تالاب صالحیه» نظرآباد، تنها تالاب استان البرز است که وسعت آن به ۱۰ هزار هکتار می‌رسد. این تالاب فصلی از رودخانه کردان تامین می‌شود و در فصل گرما به دلیل نیاز کشاورزان رو به خشکی می‌رود و دیگر آبی برای سیراب کردن آن باقی نمی‌ماند.

«تالاب صالحیه» در سال‌های گذشته به زیستگاه حدود ۴۵ گونه جانوری عمدتا پرنده تبدیل شده بود، گونه‌هایی که پس از خشک شدن از تالاب مهاجرت می‌کردند، اما اخیرا پس از آبگیری مجدد در سال ۱۳۹۷ تعدادی از گونه‌های جانوری به این تالاب بازگشته‌اند. این تنوع زیستی شکل گرفته در اطراف تالاب و مهمتر از همه تهدید نمک‌های آن برای مردم استان و مزارع کشاورزی اطراف، لزوم احیا و حفظ تالاب «صالحیه» را دوچندان کرده است.

شایان ذکر است یکی از مشکلات تالاب صالحیه نظرآباد عدم ثبت رسمی به عنوان تالاب است. خشک شدن دوباره تالاب «صالحیه» استان البرز، تهدیدی مشابه تهدید دریاچه ارومیه به دنبال دارد که اگر خشک شود هزاران تن نمک با یک وزش باد مزارع اطراف را نابود خواهد کرد. اختصاص پساب تصفیه شده کارخانجات و شهرک‌های صنعتی منطقه یکی از بهترین منبع آب پایدار برای احیا تالاب صالحیه است.

https://zistonline.com/vdcdjx05.yt0nj6a22y.html