عدم اجرای حدود مجاز آلایندگی از ابتدای اردیبهشت

به گزارش زیست آنلاین، وحید حسینی، دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا، در همایش مراکز معاینه فنی کلانشهرهای کشور با بیان اینکه در ایران کنترل آلودگی هوا از طریق معاینه فنی، جزو سیاست‌های کنترل آلودگی هوا است گفت: هیچ کدام از برنامه‌های کاهش آلودگی هوا مانند معاینه فنی نتوانست مؤثر باشد.

وی با اشاره به اینکه معاینه فنی ابزار قوی برای بهبود آلودگی هوا است،اظهارکرد: تعیین حدود مجاز معاینه فنی به سازمان حفاظت محیط زیست تفویض شده است.

حسینی با بیان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست نیز حدود مجاز آنلاین را به سه بخش عادی برتر و ویژه (مخصوص خودروهای برقی و هیبرید) تقسیم کرده و به وزارت کشور نیز ابلاغ شده است، گفت: متأسفانه با آن که قرار بود از اول اردیبهشت حدود مجاز جدید اجرایی شود اما این مهم عملیاتی نشد.

دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا افزود: طرح LEZ تنها در شهر تهران فعال است و متأسفانه به جز پایتخت در هیچ یک از شهرهای کشور اجرایی نشده است.

وی با اشاره به ابلاغ رسمی طرح LEZ از سوی عبدالرضا رحمانی فضلی - وزیر کشور- به سردارحسین اشتری - فرمانده ناجا- گفت: بر اساس این ابلاغیه طرح LEZ باید در همه شهرها اجرا و گزارش جرایم آن نیز به‌صورت ماهانه اعلام شود اما محقق نشد.

دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا با بیان اینکه اجرای LEZ نص صریح قانون است،تاکید کرد: هر دستگاهی که این مصوبه را اجرا نکند خلاف کرده است.

وی با اشاره به اینکه اجرای حدود مجاز معاینه فنی برتر در شهرها الزامی نیست اما اگر شهرداری‌ها مایل هستند که هوای شهرشان پاک باشد می‌توانند آن را اجرایی کنند،تصریح کرد: در تهران مردم برای بهره‌مندی از تخفیف نسبت به انجام معاینه برتر اقدام کردند.

دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا با بیان اینکه نباید همه مراکز توان انجام معاینه فنی برتر را داشته باشند، گفت: مراکز باید به‌صورت گزینشی معاینه فنی را انجام دهند تا این مورد لوث نشود و مراکز برای آنکه بتوانند این تست را انجام دهند نسبت به ارتقای خود اقدام کنند.

حسینی با اشاره به اینکه انجام معاینه فنی برتر زمان‌بر است و موجب استهلاک وسایل مراکز معاینه فنی می‌شود، اظهارکرد: به نظر می‌رسد تعرفه انجام این معاینه باید با سایر معاینه‌ فنی متفاوت باشد.

وی در ادامه به اصلاحیه ماده ۸ قانون هوای پاک در خصوص خودروهای فرسوده اشاره کرد و گفت: این مهم به‌صورت لایحه در حال تهیه و ارسال به دولت است.

دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا در مورد سن معافیت خودروها از معاینه فنی نیز با بیان اینکه سن معافیت چهار سال و گارانتی وسایل خودرو دو سال عنوان شده است،اظهارکرد: در قانون هوای پاک به نظر می‌رسد که شاهد غلط تایپی هستیم اما متاسفانه لابی قوی خودروساز سبب بروز این مشکلات شده است و اگر می‌خواهیم که سن معاینه فنی و سن فرسودگی کاهش یابد باید مجلس در این زمینه ورود کند.

وی با اشاره به اینکه سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند سالی یک بار حدود مجاز را بر اساس قانون به‌روز رسانی کند، گفت: متاسفانه در شهرستان‌ها اجرا نمی‌شود چرا که اختلاف زیادی بین پلیس راهور و شهرداری‌ها وجود دارد.

به گزارش ایسنا، حسینی در مورد اجرای حدود مجاز جدید با بیان اینکه این حدود بر اساس ماده ۱۵ آیین‌نامه اجرایی ماده ۲ قانون هوای پاک مدون شده که از ابتدای اردیبهشت‌ماه باید اجرایی می‌شد،اظهارکرد: در حال حاضر منتظر اجرای این آیین‌نامه اجرایی هستیم و حدود مجاز معاینه فنی جدید در سه سطح معاینه فنی عادی (رنگ زرد)، معاینه فنی برتر (رنگ آبی) معاینه فنی ویژه (رنگ سبز) تعریف می‌شوند.

امکان تغییر حدود مجاز آلایندگی خودروها نیست چندی پیش، پژوهشگر حوزه سیاستگذاری محیط زیست نیز گفته بود، بررسی ‌های کارشناسی نشان می ‌دهد که اعمال سیاست ‌های سخت‌ گیرانه‌تر در خصوص حدود مجاز آلایندگی خودروها غیر ممکن خواهد بود، در ادامه به ارائه بخشی از سخنان محمد کاظمی پژوهشگر حوزه سیاستگذاری محیط زیست می پردازیم.

حدود مجاز فعلی علاوه بر این که در مقایسه با حدود اروپایی سطح قابل ‌قبولی دارند، تغییر سخت‌ گیرانه آنها منجر به افزایش تخلفات، ایجاد تنش‌ های اجتماعی و اختلال در نظم حمل ‌و نقل شهری خواهد شد.
کلانشهر تهران سالیان متمادی با یک معضل زیست‌ محیطی به‌ نام آلودگی هوا درگیر است و حتی می ‌توان گفت این مشکل در نیمه دوم سال جزیی از زندگی مردم شهر محسوب می ‌شود. این مساله باعث شده تا هرساله در این ایام اقداماتی در راستای کاهش این مشکل از طرف مجموعه ‌های مدیریت شهری صورت گیرد. طی سال ‌های اخیر بیشترین تمرکز مسئولین مربوطه روی طرحی تحت عنوان &#۳۹;طرح کاهش&#۳۹; بوده است.
این طرح در واقع شاخه ‌ای از طرح منطقه کم‌ انتشار (LEZ) است که برای اولین ‌بار در دی ۱۳۹۳ مطرح شد. اما به دلایل مختلف اجرایی، چندین ‌بار مورد بازنگری قرار گرفت تا اینکه بعد از کش ‌و قوس‌ های فراوان مصوب شد که از آبان ۱۳۹۵، طرحی به‌ نام فاز اول طرح کاهش اجرایی شود.
مطابق این طرح، معاینه فنی خودروهای سواری در محدوده زوج ‌و فرد کنترل می ‌شد با توجه به این که نتایج مطلوبی از این طرح حاصل نشد، بعد از ۲ سال یعنی از آبان امسال، فاز دوم طرح کاهش اجرا شد. بر اساس این طرح نیز قرار شد معاینه فنی خودروهای سواری و سنگین در تمام سطح شهر کنترل شود.
بنابراین طرحی که سال‌ها روی آن تمرکز ویژه‌ای شده است، مبتنی بر معاینه فنی خودروها است که در معاینه فنی فعلی، تنها حدود آلایندگی خودروها کنترل می‌ شود، همچنین ارزیابی ‌های صورت ‌گرفته نشان می ‌دهند که طرح فعلی نمی‌ تواند اثرگذاری قابل‌ ملاحظه‌ ای در کاهش آلودگی هوای تهران داشته باشد.
این مساله باعث شد تا به ‌منظور افزایش کارایی این طرح، شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در ۲۱ دی ‌ماه گزارشی منتشر کند و در آن گزارش این‌ گونه بیان شود که &#۳۹;اعمال سیاست‌ های سختگیرانه در تعریف و تعیین استانداردهای آلایندگی خودرو سبب می‌ شود که حجم آلودگی هوای منتشره از آنها کاهش یابد و در نتیجه ساکنان شهر از هوای مطلوب‌تری برخوردار باشند.&#۳۹;
در برخورد با این مطلب، اولین سوالی که در ذهن تداعی می‌ شود، این است که آیا امکان چنین تغییری وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال لازم است به نکات زیر توجه بیشتری شود:
با توجه به استاندارد خودروهای موجود در کشور و مقایسه حدود مجاز فعلی با این حدود در اتحادیه اروپا می‌توان گفت که حدود مجاز فعلی دارای سطح قابل ‌قبولی هستند و تغییر آن لزومی ندارد. به‌ منظور کنترل آلایندگی خودروهای سبک، تنها گازهای CO و HC و برای خودروهای سنگین، میزان کدری دود خروجی از اگزوز سنجیده می ‌شود. حدود مجاز تعیین‌ شده CO، HC و کدری در ایران به‌ترتیب برابر ۷/۰ (درصد حجمی)، ۲۵۰ (ppm) و ۸/۲ (بر متر) است که همین مقادیر در اتحادیه اروپا برابر ۵/۰، ۳۰۰ و ۵/۲ بوده است.
همچنین آمارهای موجود می ‌توانند بر این مطلب صحه گذارند که تغییر سخت‌گیرانه حدود مجاز آلایندگی در شرایط فعلی نه ‌تنها لزومی ندارد که غیرممکن و اقدامی نامناسب خواهد بود:
- آمارهای ستاد معاینه فنی تهران نشان می‌ دهد که حدود یک ‌چهارم خودروهای مراجعه ‌کننده به مراکز معاینه فنی در تست آلایندگی رد می‌شوند و قادر به رعایت حدود مجاز فعلی نیستند.
- با توجه به آمارهایی که در مورد خودروهای زیر ۴سال وجود دارد، از ۱۱۰ هزار خودروی مراجعه ‌کننده به مراکز معاینه فنی برای دریافت گواهی معاینه فنی برتر، ۶۸ هزار خودرو (معادل ۶۲ درصد) در تست آلایندگی مردود شدند.
- مطابق آخرین آمار بررسی ‌های معاینه فنی کنار جاده‌ای مشخص شد که حدود ۳۰ درصد از خودروهای سنگین، با وجود اینکه گواهی معاینه فنی داشتند اما نتوانستند در تست مجدد آلایندگی موفق شوند.
زمانی‌ که تمامی موارد مطرح‌ شده در کنار یکدیگر بررسی می ‌شوند، به این نتیجه می ‌رسیم که با همین حدود مجاز فعلی درصد قابل‌ توجهی از خودروها در تست آلایندگی رد می‌ شوند، حتی بسیاری دیگر از خودروها، اقدام به دریافت گواهی‌های صوری کرده‌اند که نشان‌دهنده عدم توانایی مالی آن‌ها برای تعمیر خودرو و یا عدم کارایی مناسب خودروهای مذکور در رعایت آلایندگی است.

بنابراین با تغییر سخت‌گیرانه‌تر حدود آلایندگی، تبعات منفی بسیاری مورد انتظار خواهد بود:
- افزایش تخلفات در انجام تعمیر نامناسب خودرو و دریافت گواهی معاینه فنی صوری
- ایجاد تنش ‌های اجتماعی با افزایش تعداد مردودی‌ها در معاینه فنی
- ایجاد اختلال در نظم حمل‌ و نقل شهری به ‌واسطه عدم تردد در سطح شهر
در نهایت با توجه به نکات اشاره ‌شده لازم است که این نوع نگاه حداقلی نسبت به افزایش کارایی راهکارهای کاهش آلودگی هوا تغییر کند. همچنین برای اینکه بتوان تغییر محسوسی در وضعیت هوای ناسالم شهر تهران ایجاد کرد، ضروری است روی راهکارهای موثر و قطعی کاهش آلودگی هوا همچون اسقاط ناوگان فرسوده حمل‌ و نقل، تمرکز بیشتری شود.

جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

آلودگی هوا سلامت اروپایی ‌ها را تهدید می‌کند

معاینه فنی راهکاری موثر برای کاهش آلودگی هوا

تاثیر آلودگی هوا بر عملکرد قلب و عروق

پایش آنلاین هوا چیست؟

منابع آلودگی هوا در ایران چیست؟

https://zistonline.com/vdca6ina.49nwi15kk4.html