کامران و ایلدا کنار هم آرام می‌گیرند

به گزلرش زیست آنلاین، شیر همواره نماد قدرت و سمبل زیبایی در کشورهای دارای این گونه ارزشمند بوده است و یکی از باشکوه‌ترین و قدرتمندترین حیوانات حیات وحش محسوب می‌شود که متاسفانه در چند سال و شاید بهتر است گفته شود در چند دهه اخیر به دلیل شکار بی‌رویه و از دست دادن زیستگاه، با خطر جدی انقراض مواجه شده است.

جمعیت شیرهای آفریقا و آسیا به سرعت در حال کاهش است و به اعتقاد کارشناسان امر، این گربه‌سان در خطر انقراض خاموش قرار دارد. آمارهای جهانی نشان می‌دهند، این گربه‌سان بزرگ درست مانند پسرعمویش ببر در معرض خطر انقراض گرفته است. براساس گزارش منتشر شده در کارگاه‌های محافظت از شیر منطقه‌ای IUCN که سال ۲۰۰۶ برگزار شد، شیرها در کشورهای مالی، جمهوری دموکراتیک کنگو، نیجریه و مالاوی به طور کامل منقرض شده‌اند.

در سال ۱۹۷۵ تعداد شیرهای آفریقایی افزون بر ۲۵۰ هزار قلاده تخمین زده شده بود؛ درحالی‌که این تعداد به حدود ۳۰ هزار قلاده کاهش یافته است. شیرهای آفریقایی در مدت ۵۰ سال، حدود ۸۰ درصد از قلمرو و زیستگاه طبیعی خود را از دست داده‌اند. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که شیرهای آفریقایی تنها در ۶۷ نقطه در سراسر قاره سیاه حضور دارند و ۹ کشور آفریقایی فقط هزار قلاده شیر در اختیار دارند.

البته به نظر می‌رسد وضعیت شیرهای آسیایی نسبت به عموزاده‌های آفریقایی‌شان تا حدودی بهتر است، جنگل‌های هند، زیستگاه اصلی شیر آسیایی (Asiatic Lion) محسوب می‌شود. در سال ۱۹۰۷، باتوجه به شکار بی‌رویه شیر، جمعیت این حیوان در هند و خاورمیانه فقط ۱۳ قلاده بود، اما از سال ۱۹۷۵ و با اجرای ممنوعیت شکار این حیوان، جمعیت شیرها به ۱۸۵ قلاده افزایش یافت.
طی سه دهه گذشته، جمعیت شیرهای آسیایی خوشبختانه از مرز انقراض عبور کرده و به محدوده حفاظت رسیده است و گفته می‌شود اکنون ۵۲۳ قلاده شیر آسیایی وجود دارند که افزایش ۲۷ درصدی را از سال ۲۰۱۰ نشان می‌دهد.
با این حال، تخمین زده می‌شود که سالانه ۵۰ قلاده شیر به دلایل مختلف جان خود را از دست می‌دهند. کوچک شدن زیستگاه، خشکسالی شدید و آتش‌سوزی جنگل‌ها، بروز فاجعه زیست‌محیطی از جمله ابتلا به بیماری‌های همه‌گیر، از جمله مسائلی هستند که زندگی شیر آسیایی را مورد تهدید قرار می‌دهند.

بر این اساس از سوی سازمان‌های بین‌المللی مسئول، ۱۰ اگوست (۱۹ مرداد) با هدف بالا بردن آگاهی عمومی درباره سلطان جنگل و جلب حمایت‌های مادی و معنوی بیشتر از سوی مردم و سازمان‌های مسئول، به نام روز جهانی شیر (World Lion Day) نامگذاری شده است.

هدف از نامگذاری یک روز خاص به نام سلطان جنگل، جلب حمایت‌های مادی و معنوی بیشتر از سوی مردم و سازمان‌های مسئول، برای مراقبت از این گربه‌سان باشکوه و زیباست.

اما در این میان نباید فراموش کنیم که روزی روزگاری جنگل‌ها و بیشه‌های ایران مامن گونه‌ای زیبا و باشکوه از این حیوان آسیایی بود که به شیر ایرانی شهرت داشت اما شواهد نشان می‌دهد که این گونه ارزشمند ۸۰ سال پیش از طبیعت کشور حذف شده است اما گویا این مساله مسئولان امر را ناامید نکرده و دل در گروه احیای آن بسته‌اند.

البته کارشناسان معتقدند گام اول، احیای زیستگاه است اما با تمام اینها ۱۱ اردیبهشت ماه امسال بود که یک گونه شیر نر از باغ وحش «بریستول انگلیس» راهی ایران شد و با نام « کامران » در باغ وحش ارم تهران جای گرفت چند روز دیگر یعنی اواسط خرداد بود که جفت ماده آن نیز به نام «ایلدا» از باغ وحش «دوبلین» ایرلند به کامران پیوست و اکنون سوال این است که این دو نماد شکوه و زیبایی می توانند احیاء کننده نسل پدران خود در این آب و خاک باشند.

ایمان معماریان دامپزشک ارشد باغ وحش ارم، درباره وضعیت این دو شیر به خبرنگار علمی ایرنا گفت: دو شیر نر (کامران) (اا اردیبهشت امسال) و ماده (ایلدا) (اواسط خرداد امسال) وارد ایران شدند و از آن زمان تاکنون همدیگر را ملاقات نکرده‌اند اما در مراحل مختلف با هم آشنا شدند و بوی همدیگر را گرفته‌اند.

وی افزود: در چند مرحله جایگاه این دو شیر با هم جابجا شده و با این کار با بوی هم آشنا شدند و امروز قرار است به مناسبت روز جهانی شیر این دو برای اولین بار به هم معرفی شوند.

معماریان درباره اینکه آیا این دو شیر، کنار هم می‌مانند یا دوباره جدا می‌شوند، گفت: شیرها برخلاف سایر گربه‌سانان حیواناتی اجتماعی هستند و وقتی به هم معرفی شوند دیگر کنار هم می‌مانند، البته ممکن است که اول کمی دعوا کنند اما به تدریج آرام می‌شوند و تمام این مراحل کاملا تحت کنترل انجام می‌شود.

دامپزشک ارشد باغ وحش ارم درباره امکان جفت‌گیری این شیرها گفت: فعلا اظهار نظر دراین‌باره زود است.

وی درباره نحوه تغذیه شیرها و اینکه غذای زنده دریافت می‌کنند یا خیر، توضیح داد: آنها غذای زنده دریافت نمی‌کنند اما لاشه گاو و مرغ به عنوان غذا به آنها داده می‌شود و در وضعیت بسیار خوبی به سر می‌برند.

عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی گرگان و مشاور معاونت طبیعی سازمان محیط زیست نیز به خبرنگار علمی ایرنا درباره ورود این دو شیر به کشور گفت: باغ وحش‌های عضو اتحادیه جهانی باغ وحش‌ها، قراردادهایی دارند که می‌توانند بر اساس آن هر حیوانی را از هر کجای دنیا بین خودشان مبادله کنند و بر این کار هیچ منعی وجود ندارد، البته باید یک سری موارد قانونی را رعایت کنند.
حمیدرضا رضایی افزود: باغ وحش ارم نیز در همین راستا یک شیر ایرانی از انگلستان و یک شیر دیگر را از ایرلند وارد کرده، این یک روال طبیعی است و سازمان محیط زیست می‌تواند بر کار آنها نظارت کند.

وی درباره امکان احیای شیر ایرانی در کشور گفت: اکنون هیچ زیستگاهی برای شیر در کشور نداریم زیرا گام اول احیای هر گونه‌ای، احیای زیستگاه آن است که در واقع کار آسانی نیز نیست، برای حیوانی مانند شیر و به طور کلی گوشتخواران باید زیستگاهی داشته باشیم که به اندازه کافی بزرگ و از طعمه غنی باشد و معارض نداشته باشد.
رضایی ادامه داد: از ۱۰ گونه گربه‌سانی که در ایران داشتیم، دو گونه (شیر و ببر ایرانی) منقرض شده و هشت تای دیگر به جز پلنگ، در وضعیت بحرانی قرار دارند، کسانی که دلشان به حال حیات وحش ایران می‌سوزد می‌توانند حیات وحش کشور را حفظ کنند و در این راه اولین گام این است که داشته‌هایمان را حفظ و وضعیت آنها را احیا کنیم و بهبود ببخشیم تا بتوانیم به یک جمعیت و شرایط مطلوب برسانیم.
وی تاکید کرد: بنابراین اکنون نه تنها امکان احیای شیر در کشور وجود ندارد، بلکه سازمان محیط زیست باید مثلا برنامه‌ای ۵۰ ساله تهیه و در آن راهبردها و چشم‌انداز ۵۰ سال بعد را درباره وضعیت شیر و زیستگاه این حیوان در کشور مشخص کند.

به گزارش ایرنا، رضایی اظهار داشت: از نظر علمی نیز این مساله امکان‌پذیر نیست که زیستگاهی ایجاد کنیم و بخواهیم گونه‌ای بیاوریم و معرفی کنیم، بلکه باید آن زیستگاه تنوع ژنتیکی و طعمه کافی را برای احیا داشته باشد باید موارد زیادی در نظر گرفته شود و فقط این نیست که آنها را در طبیعت رها کنیم، باید آینده‌نگر باشیم و ببینیم در سال آینده می‌تواند خودش را حفظ کند، پس بیاییم از حضور این دو شیر لذت ببریم.

شیر ایرانی گونه‌ای است که حدود ۸۰ سال پیش از طبیعت کشور حذف شد.

https://zistonline.com/vdcjvteo.uqevazsffu.html