در حالی که سخنگوی قوه قضائیه از بررسی موضوعات متعدد در پرونده کلانتری از جمله اجرای طرح بایوجمی در تالاب انزلی سخن گفته است، یک حقوقدان از احتمال محکومیت وی در دادگاه کیفری خبر داده است.
به گزارشزیست آنلاین، پانزدهم آذرماه بود که خبر احضار عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست به دادسرای کارکنان دولت منتشر شد. در متن این خبر آمده بود؛ «در پی انتشار اظهارات توهینآمیز عیسی کلانتری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در خصوص حضرت امام (ره) و ریشههای انقلاب اسلامی در مصاحبه با رسانههای مجازی، کلانتری به شعبه هفتم دادسرای کارکنان دولت احضار و در خصوص توهین به بنیانگذار انقلاب اسلامی تفهیم اتهام شده و با قرار تأمین آزاد شد.»
اما پس از چند روز از انتشار این خبر، غلامحسین اسماعیلی در نشست خبری اش در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه عیسی کلانتری به چه علت به دادسرای کارکنان دولت احضار شده است، گفت: پرونده وی در دادسرای عمومی و انقلاب تهران در حال رسیدگی است و موضوعهای متعددی درباره وی مطرح است که یکی از اینها اتفاقات مربوط به تالاب انزلی و موضوع دیگر درباره برخی سخنان اوست که اخیراً در فضای مجازی مطرح شد.
عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست پیش از انجام گفت و گوی جنجالی و اظهار نظرهای موهنش در خصوص بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، در چند پرونده زیست محیطی دیگر درگیر شده بود. از جمله این پروندهها اجرای طرح گردشگری در منطقه حفاظت شده آشوراده، پرونده طرح گردشگری تنگ تکاب، پرورش ماهی تیلاپیا، اجرای طرح بایوجمی در تالاب انزلی و واگذاری هزار هکتار زمین را در قبال دریافت یک سیر نبات در زمان وزارتش در جهاد کشاورزی بوده است. اما به نظر میرسد بر اساس نحوه بیان سخنگوی قوه قضائیه تحقیقات پرونده اجرای طرح بایوجمی در تالاب انزلی به مراحل پایانی خود رسیده است.
قرارداد ۹۰۰ میلیاردی برای اجرای طرحی که نوآوری خوانده شد
این طرح که به عنوان یک طرح محیط زیستی با رویکرد زیستپالایی با ماده مورد استفاده «بایوجمی» معرفی شده بود، به گفته کارشناسان محیط زیست برخلاف نامش فرایندش به هیچ وجه زیستی نبوده و با پیشوند «بایو» (به معنای زیستی) در نامگذاری آن نیز به هیچ وجه سنخیتی نداشته و با ماده شیمیایی «دیاکسید تیتانیوم» که در این طرح مورد استفاده قرار گرفته ندارد. این محصول توسط یک شرکت که در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان مستقر بوده به عنوان یک دستآورد دانشی نو معرفی شده و برای اجرای یکساله طرح، ۹۰۰ میلیارد تومان قرارداد بسته شده است. در حالی که اصلاً نوآوری و اتفاق نویی در این طرح تشخصی داده نشده است، ضمن اینکه این طرح شفافیت لازم اجرایی نشده و درباره اثرات مخرب این ماده شیمیایی آن سخن گفته نشده بود.
بایوجمی سرطانزاست
اجرای پایلوت این طرح جنجالی با انتقادات صریح دادستان بندرانزلی مواجه شد و سیدرحمان سید زاده با تکیه بر اظهارات ستاد نانو و اساتید برجسته کشور اعلام کرد، این طرح نهتنها به جانداران بلکه به مردم و حاشیهنشینهای تالاب انزلی از طریق مواد سمی آسیب وارد میکند چراکه در مقالات علمی اساتید دانشگاه به صراحت آمده که ماده نانو دیاکسید تیتانیوم مورد استفاده در طرح بایوجمی سرطانزا است.
پناهگاه حیات وحش «سرخانکل» که یکی از مهمترین بخشهای تالاب انزلی است، محل اجرای به اصطلاح پایلوت این پروژه بود که با توجه به بررسیهای انجام شده و نظرات رسمی اساتید معتبر کشور و به استناد دستورالعمل نحوه نظارت و پیگیری حقوق عامه، نهایتاً در تابستان سال گذشته با ورود دادستان بندرانزلی دستور توقف گرفته و اجرای آن به صورت موقت صادر و متعاقباً علیه خاطیان اعلام جرم شد.
رئیس سازمان محیط زیست، در مسیر دادگاه محیط زیستی
حالا پس از گذشت ۱۷ ماه، محمد داسمه وکیل چند پرونده محیط زیستی از جمله طرح بایوجمی تالاب انزلی با اشاره به اینکه مستندات علمی قابل توجهی از مخاطرات اجرای این پروژه در دادسرای رسیدگی به تخلفات کارکنان دولت ارسال شده است، گفت: آنچنان که سخنگوی قوه قضائیه درباره شرایط دیگر پروندههای رئیس سازمان محیط زیست گفته است، این پروندهها در مرحله تکمیل اقدامات تحقیقاتی هستند و پرونده تالاب انزلی به نتایج نهایی رسیده است.
وی درباره روند قانونی پروندههای مذکور از جمله طرح بایوجمی توضیح داد: در صورتیکه کیفرخواست برای کلانتری صادر شود، وی برای محاکمه به دادگاه کیفری احضار خواهد شد.
این حقوقدان در پاسخ به این سوال که آیا با طولانی شدن روند رسیدگی به این پروندهها و تمام شدن عمر این دولت دوازدهم، رسیدگی به آنها نیز متوقف میشود، اظهار داشت: کنار رفتن کلانتری و حتی بازنشست شدنش هیچ تأثیری در روند تکمیل پروندهها نداشته و مانع تعقیب کیفری وی نخواهد شد.
به این ترتیب در صورت اثبات جرم در پروندههای عیسی کلانتری، وی به عنوان اولین رئیس سازمان محیط زیست در تاریخ ایران خواهد بود که در دادگاه به عنوان تخریب کننده محیط زیست محاکمه میشود.