راه نجات اصفهان از فرونشست

به گزارش زیست آنلاین، استان اصفهان با ۱۰ درصد مساحت درگیر فرونشست و ۱۰۰ برابر نرخ فرونشست در جهان، آمار جدید و هولناکی به ثبت رسانده است. هر روز زیر پای اصفهان خالی می‌شود و پیش‌بینی می‌گردد که با ادامه روند کنونی، تا سال ۱۴۰۹ آبخوان‌های اصفهان خالی تر شده و شاید دیگر فرصت چندانی برای جبران باقی نمانده باشد.

بارگزاری بی‌اندازه بر زاینده رود و عدم جریان آب در آن، توسعه صنعت و کشاورزی، افزایش جمعیت و کاهش بارندگی در سال‌های اخیر از جمله عوامل فرونشست در اصفهان عنوان شده است.
محسن موسوی، کارشناس تاسیسات آبی، در گفت و گو با زیست آنلاین در خصوص راهکارهای پیشنهادی برای جلوگیری از فرونشست زمین در اصفهان گفت: دائمی شدن جریان آب در زاینده رود مهم‌ترین کاری است که برای جبران فرونشست و کاهش اثرات و متوقف شدن آن باید انجام شود. همچنین باید شبکه‌ آبراهه‌های موجود در شهر اصفهان به نام مادی‌ها، (شبکه‌های آب شهری که در اصفهان به آن مادی گفته می‌شود) دوباره پر آب گردد.

موسوی گفت: در حال حاضر منابع آب موجود در اصفهان که شامل جریان آب از سد زاینده رود و آب انتقالی از کوهرنگ ۱ و کوهرنگ ۲ و تونل خدنگستان می‌شود، حدود ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب است. بخشی از مصارف آب اصفهان، تامین آب شهرهای استان اصفهان و استان یزد و بخش دیگر حقابه‌های کشاورزی و در بخش دیگر صنعت است که عمدتا صنایع فولاد و صنایع آب‌بر هستند. این‌ بخش‌ها مجموعا ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کنند. به عبارت دیگر میزان مصرف آب نزدیک به ۲ برابر منابع آب است.

وی بیان کرد: برای این که آب در رودخانه زاینده رود جاری شود مسلما مصارف باید کم شود. به طور معمول زمانی یک رودخانه جاری می‌شود و آب به تالاب می‌رسد که حداکثر از ۷۰ درصد منابع آب موجود استفاده کنیم. اگر ۷۰ درصد از ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب را حساب کنیم حدودا ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب می‌شود. ما بیش از این مجاز نیستیم مصرف کنیم. پس برای این که آب را در رودخانه جاری کنیم باید بیش از ۲ برابر و نیم مصارف خود را کاهش دهیم.

پیشنهادی برای تمام بخش ها

این کارشناس تاسیسات آبی گفت: پیشنهاد اصلی این است که کاهش مصارف به یک بخش خلاصه نشود و تمام بخش‌ها به طور مساوی مصارف خود را کم کنند. یعنی اگر در حال حاضر استان یزد ۹۸ میلیون متر مکعب آب منتقل شده را مصرف می‌کند، مصرف آن به حدود ۴۰ میلیون متر مکعب کاهش یابد. اگر آب انتقالی به کاشان ۴۰ میلیون متر مکعب است، باید به نصف و کمتر کاهش پیدا کند. همچنین ۲۳۶ میلیون مترمکعب آب تخصیص یافته به چهارمحال و بختیاری باید به طور فاحشی کاهش پیدا کند.

اثر خط لوله دریای عمان   

موسوی گفت: تخمین زده می‌شود صنایع موجود در اصفهان بیش از ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کنند. مصرف این آب باید کاهش پیدا کند و به کمتر از ۱۰۰ میلیون متر مکعب برسد. حتی شاید انتقال صنایع فولاد و صنایع آب‌بر استان یزد که به آب انتقالی وابسته هستند، به کنار دریای عمان راه حل خوبی باشد.

وی اظهار کرد: خط لوله‌ای که از دریای عمان به سمت اصفهان می‌آید شاید در حد ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب باشد. این حجم آب به هیچ عنوان نمی‌تواند کمبود منابع آب را جبران کند و نباید به آن دل خوش کرد.

این کارشناس تاسیسات آبی گفت: همچنین توقف گسترش شهرنشینی و ساختمان‌سازی در شهر اصفهان و حتی تشویق برای مهاجرت از شهر اصفهان به مناطق مناسب، راه حلی دیگر است. در حال حاضر بیش از ۴۰۰ میلیون متر مکعب برای آب شرب اصفهان مصرف می‌شود.

مدیریت سخت گیرانه مصارف کشاورزی

وی با اشاره به کاهش مصرف در بخش کشاورزی گفت: باید با یک سری اعتبارات دولتی تعدادی از چاه‌ها و مناطق کشاورزی از مردم خریداری شود. برداشت از چاه‌های غیرمجاز نیز بدون کم و کاست باید متوقف شود. ما نیاز به یک عزم ملی داریم تا در بالا دست کشاورزی متوقف شده و آب آزاد شود. همچنین در بالادست حوزه و مناطق سامان و شهرکرد ویلاسازی‌هایی انجام شده است که دولت باید آن‌ها را خریداری کرده و مصرف آب را در این مناطق متوقف کند.