اعزام کارشناس مقابله با گرد و غبار به عراق و سوریه در مهر ماه

به گزارش زیست آنلاین، علی محمد طهماسبی بیرگانی در نشست خبری معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست که امروز در اداره کل محیط زیست استان تهران برگزار شد، درباره میزان کانون‌های گرد و غبار در کشور اظهار کرد: در کشورحدود ۳۴.۶ میلیون هکتار مناطق غبارخیز وجود دارد که سالانه حدود ۴ میلیون و ۲۳۰ هزار تن ذرات زیر ۱۰ میکرون از این مناطق گسیل می‌شود. پراکندگی این مناطق نیزدر ۲۳ استان است.
از کشورهای همسایه ایران حجم بیشتری از گرد و خاک گسیل می‌شود

وی ادامه داد: وضعیت کانون‌های خارجی اطرافمان از وضعیت خودمان بدتر است. حدود ۲۷۰ ملیون هکتار در کشورهای همسایه اطراف ایران مناطق غبارخیز داریم که سالانه ۱۴۷ میلیون تن گرد و غبار از این مناطق، ذرات زیر ۱۰ میکرون گسیل می‌شود. برای اندازه‌گیری حجم گرد و غبار اگر این میزان را دراعداد ۱۰ تا ۱۲ ضرب و یک تقسیم ساده کنیم، متوجه می‌شویم که در کشورهای همسایه صرفنظر از وسعت آن‌ها حدود ۳.۷ برابر گرد و غبار بیشتری گسیل می‌شود بنابر شدت گرد و غبار در کشورهای همسایه خیلی بیشتر از کشور خودمان است.

 دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست درباره تخصیص اعتبارات برای کنترل پدیده گرد و غبار اظهارکرد: از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۳۹۹ حدود ۳۷۰ میلیون ارز( دلار و یورو) از صندوق توسعه ملی دریافت کردیم و در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ هم با پیگیری‌های ستاد از منابع دولت اعتباراتی دریافت شد. درواقع از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ حدود ۲۷۷۴ میلیارد تومان اعتبار از منابع عمومی دولت و صندوق توسعه ملی دریافت شد.

وی افزود:۷۰۰ میلیارد تومان از این مبلغ به مقاوم‌سازی شبکه برق اختصاص یافت. شبکه برق ما در جنوب و جنوب غرب کشور بسیار فرسوده بود و درباره آن اقداماتی انجام شد که وظیفه آن به‌طور مستقیم برعهده وزارت نیرو بوده است. از این اعتبارات ۲۰۸۰ میلیارد تومان توسط ستاد به دستگاه‌های متولی تخصیص داده شد که سازمان منابع طبیعی حدود ۵۳ درصد، وزارت جهاد برای انتقال آب به کانون‌های گرد و غبار و کشاورزی حفاظتی ۱۵.۵ درصد، وزارت نیرو ۱۹.۶ درصد، سازمان حفاظت محیط زیست ۹.۱ درصد و بقیه سازمان‌ها کمتر از  یک درصد دریافت اعتبار داشتند.
تثبیت ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار کانون گرد و غبار

طهماسبی بیرگانی درباره اقدامات انجام شده در زمینه گرد و غبارگفت: اقدامات انجام شده، اقدامات بیولوژیکی، بیومکانیکی وبیوشیمیایی بوده که حدود ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار کانون را از محل اعتبارات گرد و غبار تثبیت کردیم. بادشکن‌های زنده و غیر زنده‌ای که واحد آن‌ها به کیلومتر است نیز ایجاد شد. حدود ۵۵۱۴ کیلومتر در مناطق غبارخیز و حدود ۶۰ کیلومتر کانال و مجرای آب راه‌ها برای مرطوب کردن کانون‌های گرد و غبار در کشور انجام شده است.

وی ادامه داد: ۱۸ هزار هکتار از اراضی کشاورزی را با کشاورزی حفاظتی مدیریت کردیم. دو کاربری بسیار ارزشمند در کشور وجود دارد که یکی از آن دو کاربری اراضی کشاورزی است. حدود ۵ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی آبی و دیم کشور ما جزو ۳۴.۶ منطقه غبارخیز محسوب می‌شوند.

دبیر ستاد ملی مقابله با گرد وغبار سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: این مناطق خسارت بسیار زیادی می‌بینند چراکه هم کاهش تولید محصول داریم و هم مسئله مدفون شدن زیر ماسه و ضربات ماسه وجود دارد که در چنین شرایطی کار فتوسنتز و ... به‌خوبی انجام نمی‌شود.

وی افزود: کاربری دیگری که برای ما اهمیت بالایی دارد، مراتع تخریب‌شده و یا کم پوشش است. حدود ۱۵ میلیون هکتار از کانون‌های غبارخیز ما مراتع هستند. برای این دو کاربری یک برنامه طولانی‌مدت تدوین کردیم و وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی را برای اعمال این برنامه‌ها تحت فشار قرار دادیم.

طهماسبی بیرگانی به برنامه‌های حفاظت از مراتع و جنگل‌ها اشاره کرد و گفت: در زمینه محافظت از این دو کاربری، کشاورزی حفاظتی و مدیریت چرا و حفاظت از مراتع را در دستور کار قرار دادیم. سال گذشته حدود ۱۸۰ میلیارد تومان اعتبار بین دستگاه‌ها توزیع کردیم. حدود ۶۳ هزار هکتار عملیات نهالکاری، بوته‌کاری و مراقبت و آبیاری و ۲۴۰ هزار هکتار حفاظت ، قرق و مدیریت چرایی داشتیم.

وی درباره محل توزیع اعتبارات و عملکردها اظهارکرد: حدود ۲۵۰ هزارمتر مکعب لایروبی در سال گذشته و طی چهارسال گذشته حدود ۶ میلیون و ۴۴۰ هزار متر مکعب لایروبی جهت ورود آب به تالاب‌ها و دشت‌های غبارخیز انجام شده است. طی سال ۱۴۰۱ حدود ۲۷۰میلیارد  تومان اعتبار بین دستگاه‌ها توزیع شد و هم اکنون در حال بررسی کارشناسی هستیم. مصوبه ستاد دارد و ان‌شاءالله به‌زودی به دستگاه‌ها ابلاغ می‌شود.

دبیر ستاد ملی سیاست گذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در سال جاری ۲۲ جلسه ستاد ملی، کارگروه‌های تخصصی و گروه‌های کاری برگزار شد. سیاست‌ها، راهبردها، طرح‌ها و پروژه‌های سال جاری در اولین جلسه ستاد ملی مصوب و به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ شد.

وی ادامه داد: برای ۳۴.۶ میلیون هکتار منطقه غبارخیز، برنامه ۱۰ ساله‌ای به تفکیک استان و به تفکیک دستگاه‌ها تهیه کردیم. اعتبار مورد نیاز، مناطق مورد نظر و نوع عملیات به استان‌ها ابلاغ شده است و از طریق شورای برنامه‌ریزی استان در حال پیگیری هستیم که برنامه کشورما برای مقابله با گرد و غبار است.

طهماسبی بیرگانی درباره اقدامات صورت‌ گرفته برای کشورهای همسایه جهت کنترل گرد و غبار گفت: در کشورهای همسایه نیز دو برنامه عمل زیر منطقه‌ای برای غرب، جنوب‌غرب، شرق و شمال شرق تبیین و به اشتراک گذاشته شده است. این برنامه‌ها طی روز ۲۱ تیرماه ۱۴۰۱ در اجلاس وزیران در بیانیه پایانی آمده که ملاک اقدام کشورهای همسایه خواهد بود. پیگیر این برنامه هستیم ویک گروه کارشناسی نیز مشخص شده است که دراوایل تا اواخر مهرماه به کشور عراق و سوریه اعزام خواهند شد تا مناطق را برای عملیات اجرایی مشخص کنند. ما با همکاری نهادهای بین المللی اقدامات عملیاتی را در کشورهای همسایه خواهیم.
استفاده از مالچ بیولوژیک به جای مالچ نفتی در دستور کار قرار گرفت

دبیر ستاد ملی مقابله با گرد وغبار سازمان حفاظت محیط زیست درباره مالچ پاشی مناطق غبارخیز اظهار کرد:این کار از سال۱۳۹۷ در سازمان حفاظت محیط‌ زیست آغاز شد که با  ۸۹ متقاضی حقیقی و حقوقی درباره محصولات جایگزین خود ادعا داشتند، مکاتبه کردیم و از این میان ۴۴ متقاضی پرونده‌های خود را ارسال کردند. فرایند آزمایشگاهی روی آن‌ها انجام شد. هفت متقاضی که از نظرشاخص‌های مندرج در ضابطه در دستورالعمل ارزیابی تثبیت کننده خاک مورد تایید بودند، این مراحل را طی کردند و عملیات پاشش مالچ در دو منطقه ( در مناطق تپه ماسه‌ای) انجام شد و در نهایت دو محصول آماده اجرا در سطح وسیع هستند و با رایزنی‌هایی که ستاد ملی با سازمان برنامه داشته به دنبل این هستیم که امسال سطح قابل قبولی از این مالچ پاشی را اجرا کنیم. به‌طور جدی با سازمان منابع طبیعی در این زمینه تعامل می‌کنیم که این مالچ‌ها را جایگزین مالچ نفتی کنیم.