تاریخ انتشار :يکشنبه ۱۰ شهريور ۱۳۹۸ ساعت ۱۷:۳۱
کد مطلب : 81473
زیست آنلاین: موارد زیادی را مشاهده کرده ام که یک "وضعیت محیط زیستی" از نظر شخص یا گروهی بسیار مهم و حیاتی و فوری تلقی می شود اما دیگران را چنان بی تفاوت نسبت به آن می یابند که دچار احساساتی نظیر تعجب یا حتی تنفر از دیگران می شوند. چه طور می توان دیگران را نسبت به حاد بودن یک وضعیت محیط زیستی آگاه کرد؟
مشروعیت بخشی به مسئله محیط زیستی
به گزارش زیست آنلاین، در دنیای علوم اجتماعی پدیده هایی چون بحران آب یا انقراض حیات وحش که امروز مسائل مهم محیط زیستی تلقی می شوند،هیچ گاه  خود به خود و مثل جزیره ای آرام از دل اقیانوس سربرنیاورده اند. پژوهش گران وقتی به روند "پدیدار شدن مسائل محیط زیستی" نگاه می کنند، الگوهایی تکرار شونده را می یابند. این الگوها بیان می کند که یک "وضعیت محیط زیستی" هرچه قدر هم آزاردهنده و خطرناک باشد تا از الگوهای خاصی پیروی نکند نمی تواند توجه مردمان و حاکمان را به خود جلب کند و تبدیل به "مسئله" ای شود که نیازمند خردورزی و تعقل است. 
این الگوها چیست؟ یکی اش را مرور می کنیم

اقتدار علمی 
هر جند علم یک دوست غیر معتمد برای جنبش زیست محیطی است اما تاثیر بسیار زیادی در مشروعیت بخشی به ادعاهای محیط زیست گرایان را دارد. اگر بتوانید مدارک علمی دال بر این بیابید که فلان معدن نزدیک به محل سکونتتان باعث افزایش تولد کودکان مبتلا به سندروم دان  می شود، در مقایسه با تاکید بر آلودگی صوتی آن معدن، بهتر می توانید همسایگان و  مقامات محلی را برای تعطیلی معدن قانع کنید. 

تسهیل گران علمی
تسهیل گران علمی حلقه واسطی هستند که اصطلاحات علمی پیچیده، زبان علمی غامض و جنبه های اسرارآمیز تحقیقات علمی را تلخیص و ساده سازی کرده  و آن  را به ادعای حامیان محیط زیست تبدیل می کنند.  تسهیل گر علمی مثل پالایشگاه عمل می کند. نفت خامی را که دانشمند استخراج کرده تبدیل به بنزین می کند و آن را در موتور ادعای محیط زیستی می ریزد. در مثال بالا تسهیل گر علمی کسی است که از طریق زبان ساده مکانیزم اثر گذاری پساب های معدن بر جنین مادران و تولد کودکانی با معلولیت ذهنی و جسمی را برای جامعه محلی شرح می دهد. 

رسانه ها
مسئله زیست محیطی بدون توجه رسانه ها اصلا مسئله نیست! اگر فلان کارخانه بزرگ تمام پساب صنعتی خود را دور از چشم همگان به رودخانه ای بریزد و  رسانه ای هم نشود ، هر چه قدر هم این عمل او خطرناک باشد باز هم مهم تلقی نخواهد شد.

 اصطلاحات تصویری
هر گروهی که بخواهند ادعای محیط زیستی خود را برای دیگران مهم جلوه دهد باید زبان مناسب این کار را انتخاب کند. مسئله محیط زیستی باید با اصطلاحات نمادین بزرگ جلوه داده شود. 
برای مثال سوراخ شدن لایه ازن و باران اسیدی دو پدیده ای هستند که دست کم چند دهه قبل تر از مطرح شدنشان در افکار عمومی در جوامع دانشگاهی مورد بحث قرار می گرفتند. اما تنها هنگامی توانستند به سطح افکار عمومی بیایند که از طریق "واژه های تصویری" به راحتی تصویر سازی شدند. نازک شدن لایه ازن به صورت سوراخی تصور می شود که اشعه مضر خورشید از میان آن گذشته و به دیگران آسیب می رساند و باران اسیدی واژه ای است که تصویری هولناک از ریختن اسید از آسمان را به تصویر می کشد. فعالان محیط زیست کانادا با گرفتن عکس های تاثر برانگیز از قطع درختان، ونکوور کانادا را "برزیل شمال" نامیدند و این باعث ابراز همدردی همگانی با مسئله قطع درختان شد. کلمات تصویری نوعی میان بر شناختی را در ذهن مخاطب ایجاد می کنند که استدلال پیچیده را در یک استدلال تصویری ساده خلاصه می کند که به آسانی قابل فهم و از نظر اخلاقی محرک است. 

پیروان برش دار
یک وضعیت محیط زیستی معمولا هنگامی در سطح افکار عمومی مطرح و مشروعیت می یابد که مورد دغدغه طبقه متوسط به بالا باشد. برای مثال سگ های ولگرد را تصور کنید. احتمالا برای زاغه نشینان و ساکنان حومه شهرهای بزرگ (که به دلیل نزدیکی با مراکز بازیافت و تخلیه زباله تجمع سگ های ولگرد در ان جا بیشتر است) نابودی فوری سگ های ولگرد اهمیتی بیشتر از شیوه کشتن یا مهار آنان دارد. اما طبقه متوسطی که در دل شهرها تماس مستقیمی با این سگ ها ندارد بیشتر در پی یافتن راهی حمایت جویانه برای حل مسئله است و کمتر به زمان توجه می کند. حالا کدام طبقه تا کنون موفق تر عمل کرده؟ در مسئله سیستان هم چنین است . بسیاری از مسائل امروز سیستان و بلوچستان ایران با خوزستان مشترک است. اما خوزستانی ها صدای بلندتری  و نمایندگان قدرت مندتری در نهادهای حاکمیتی و رسانه ها و دانشمندان و تسهیل گران دارند.پیروان ثرومتند و قدرتمند و برش دار  را فراموش نکنید.

این ها که نوشتم تنها بخشی از "ساختار مشروعیت یابی مسائل محیط زیستی" است. الگوهای زیادی در این باره وجود دارد که برای علاقه متدان به آن در دسترس است. 
 

https://zistonline.com/vdcc10q4.2bqsm8laa2.html
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما