هر چند که رشد فعالیتهای اقتصادی هنوز در مناطق وسیعی از جهان، به منزله افزایش انتشار کربن خواهد بود، اما همین رشد، متضمن افزایش سطح و کیفیت تغذیه، بهداشت، سلامت، تحصیل، مسکن انسان ها است.
اخیرا مطلبی درسایت زیست آنلاین منتشرشده است که بنده آن را به دور از قواعد یک تحلیل علمی میدانم و بسیار کوتاه درباره آن سخن خواهم گفتم. مطلب یادشده تحت عنوان «ویروس کرونا بیشتر از آنکه زندگی گرفته باشد، زندگی نجات دادهاست» منتشر شده است و بر این نکته اشاره دارد که با افزایش گسترش این ویروس، فعالیتهای اقتصادی کاهش یافته است و پیامد آن نیز نزول انتشار دیاکسید کربن بوده است و از آنجا چنین نتیجهگیری شده است که کاهش انتشار دیاکسید کربن، مترادف است با کاهش تلفات انسانی ناشی از این آلایندگی.
نتیجهگیری ساده از چنین دستگاه استدلالی این خواهد بود که: هر چه تعداد مبتلایان به ویروس بیشتر باشد، بهتر است، چون انتشار کربن کاهش خواهد یافت! افزون بر این، پیامد توسعه چنین تفکری در نزد متولیان امور بهداشت و درمان میتواند به منزله استقبال از گسترش بیماری میان مردم باشد!
دوستان فرهیخته ما آگاهند که محیط زیست یک مقوله چندوجهی و میان رشته ای است، سخن گفتن درباره آن، نیازمند توجه به تمامی جنبه های مرتبط به آن است. در حالی که برخی از این وجوه مغفول در دعاوی یادشده در گزارش مذکور به شرح زیر هستند:
هر چند که رشد فعالیتهای اقتصادی هنوز در مناطق وسیعی از جهان، به منزله افزایش انتشار کربن خواهد بود، اما همین رشد، متضمن افزایش سطح و کیفیت تغذیه، بهداشت، سلامت، تحصیل، مسکن انسان ها است. افزون بر این افزایش درآمد سرانه خود ،عاملی برای تحقق کیفیت محیط زیست است. از این رو، هر عاملی که مانع از رشد فعالیتهای اقتصادی شود، در نهایت به فقر، بیکاری، سوءتغذیه، بی سوادی، بیماری و نظایر آن منجر خواهد شد.
وانگهی، بهبود تمامی شاخص های سلامت انسان نظیر افزایش طول عمر، کاهش مرگ و میر نوزادان، افزایش دسترسی به آب بهداشتی و نظایر آن در طول 150 سال گذشته، خود مدیون همین رشد اقتصادی بوده است.
از سوی دیگر، رشد اقتصادی و توسعه فناوری، پیوندهای ناگسستنی با یکدیگر داشته و دارند و امروزه شاهد این هستیم که کنترل انتشار کربن، خود در سایه افزایش توانمندی های فنی و اقتصادی در حال وقوع و میسر است. رشد متوازن «مصرف انرژی و انتشار کربن» با «رشد اقتصادی» در کشورهای توسعه یافته متوقف شده و اصطلاحاً پدیده گسستگی انرژی و گسستگی کربن ظهور یافته است. به بیان دیگر، با افزایش رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته، دیگر شاهد افزایش متوازن «مصرف انرژی و انتشار کربن» نیستیم.