توهم رشد سبز | زیست آنلاین

به گزارش زیست آنلاین،آیا دموکراسی می تواند بدون کربن زنده بماند؟ ما نمی خواهیم این موضوع را درک کنیم . باید پذیرفت که ایده رشد مداوم اقتصادی به زودی باعث فاجعه آب و هوایی میشود .

اگر رشد سبز وجود خارجی ندارد، تنها راه جلوگیری از فاجعه آب و هوایی «رشد معکوس» است، آن هم همین حالا، نه سال ۲۰۵0: یعنی همین حالا اکثر پروازها را متوقف کنیم، گوشت نخوریم، لباس نخریم، خودروی شخصی را ممنوع کنیم و جلوی توسعه حومه شهرها را بگیریم.

یک داســتان دربــاره گرمایش زمیــن برایتان تعریــف میکنم که ما لیبرالها هر شــب برای خودمان تعریفش میکنیم: وقتی که بالاخره ما از شر دایناســورهایی مثل ترامپ خالص شديم، به جان شرکتهای طمعکار و لابیهای سوختهای فسیلی میافتیم و در نهایت به یک « سیاست نوین ســبز » رای خواهیم داد. این سیاست جدید روی صنایع پاک با رشد سریع سرمایه گذاری خواهد کرد: انرژیهای خورشیدی و بادی، خودروهای برقی و پوشاک سازگار با محیط زیست. این یک بازی برد-برد برای همه خواهد بود: هم جوامعمان سبز خواهند بود و هم مردم به خرید کردن ادامه خواهند داد. این داستان «رشد سبز» نام دارد.

بدبختانه رشــد سبز احتمالا فقط یک داســتان باقی میماند، دست کم طی چند دهه آینده، طی دورانی که ما مجبوریم تولید بخش عمده گازهای گلخانه ایمان را قطع کنیم تا ســیاره مان قابل ســکونت باقی بماند یک راه بیشتر نخواهیم داشت: یا سبز بشویم یا رشد اقتصادی داشته باشیم. این دوتا با هم امکان ندارند. بگذارید از پایه شروع کنیم. هیئت بین دولتی تغییر اقلیم (IPCC) ميگويد ما باید تا سال ۲۰۳۰ تولید گازهای گلخانه ای را نصف کنیم تا این شانس را داشته باشیم که افزایش دما را به 1.5درجه سانتیگراد محدود کنیم. عده زیادی از دانشمندان می گویند این نگاه IPCC خیلی خوشبینانه است، اما بیایید فعلا این را بپذیریم. برای رسیدن به چنین وضعیتی دو چیز نیاز است:
•   کاهش تولید گازهای گلخانه ای
•   و زیاد نشدن جمعیت

سال پیش هم تولید گازهای گلخانه ای افزایش داشت و هم جمعیت جهان همچنان در حال افزایش است. پس ما هم باید از تولید گازهای گلخانه ای کم کنیم در حالی که تعداد بیشتری از مردم را غذا می دهیم و سوخت می رسانیم. اما این افراد هم بیکار ننشســته اند و پول بیشتری از قبل درمی آورند: میزان درآمد ســرانه جهانی حدودا ســالی ۲ درصد بالا میرود. وقتی مردم پول بیشتری دارنــد، آن را خرج میکنند. در واقع آن را تبدیل به گاز گلخانه ای میکنند. ثروت یعنی این.

حامیان داستان «رشــد سبز» می گویند: « نگران نباشــید، انرژیهای تجدیدپذیر دارند جان می گیرند.» درســت است که تجدیدپذیرهای مدرن در حال حاضر حدود ۱۰ درصد مصرف انرژی جهان را شــامل می شــوند. و پیش بینی می شــود تا ســال ۲۰۵۰ این رقم به ۳۰ درصد برسد. اما IPCC می گوید ما باید تا آن موقع به رقم ۶۰ درصد برسیم تا جان سالم به در بریم.

طبق گزارش بلومبرگ در نیمه اول ۲۰۱۹ ســرمایه گذاری در پروژه های انرژی های پاک به پایین ترین رقم خود طی ۶ سال گذشته رسیده است. «رشدســبز»ی ها ، اروپا را در دهه های اخیر مثال می زنند که تولید ناخالص داخلیشــان بالا رفته و گازهای گلخانه ایشان پایین آمده. اما بخش عمده این روند به این خاطر اســت که آنها گازهای گلخانه ایشان را جای دیگری تولید می کنند. اکثر چیزهای آنها حالا در آسیا تولید می شود. وقتی گازهای گلخانهای مربوط به کالاهای وارداتی به اروپا را با میزان گازهای تولیدشده در اتحادیه اروپا جمع کنید می بینید که اوضاع اروپا هم بد است .

واقعیت تلخ این است که وقت ما کم است و حرکت از رشد کثیف به رشد سبز بیشتر از این وقت می برد. ما در دهه های حیاتی آینده از زیرساخت هایی استفاده خواهیم کرد که پیشتر ساخته شده اند و سبز نیستند. اکثر هواپیماها و کشــتیهای باری که حالا استفاده می کنیم تا ســال ۲۰۴۰ هم استفاده خواهند شد. ما جایگزین سبزی برای آنها نداریم. ما همبرگر گیاهی و لباس سازگار با محیط زیست نداریم. در ســال ۲۰۴۰ هم اکثر خیابانها مثل حالا خواهد بود و مردم هنوز ماشین میرانند. خودروهای برقی ما را نجات نخواهند داد چون آنها هم در تولید مقادیر فراوانی گاز گلخانه ای نقش دارند. (اســتخراج لیتیوم و ساخت باتری برای آنهــا، حمل این خودروها تا مقاصــد فروش و همچنین تولید الکتریسیته برای آنها باعث تولید گاز گلخانه ای می شود.) درست است که کشتیها، خودروها و هواپیماها در حال کاهش مصرف انرژی خود هستند.

اما همانطور که ویلیام جونز اقتصاددان انگلیسی در سال ۱۸۶۵ گفته بود وقتی ســوخت ارزانتر میشــود و دستگاههایمان سوخت کمتری مصرف میکنند ســوخت بیشتری مصرف خواهیم کرد: به همین خاطر است که حالا ماشینهای بیشتری میخریم، سرعت کشتیها سال به سال بالاتر میرود و تعداد پروازها هم افزایش می یابد. تازه حدود چهارپنجم مردم زمین تا حالا ســوار هواپیما نشــده اند. آنها دارند صبر خود را از دست می دهند.

اگر رشد سبز وجود خارجی ندارد، تنها راه جلوگیری از فاجعه آب و هوایی «رشد معکوس» است، آن هم همین حالا، نه سال ۲۰۵۰ :یعنی همین حالا اکثر پروازها را متوقف کنیم، گوشــت نخوریم، لباس نخریم، خودروی شخصی را ممنوع کنیم و جلوی توسعه حومه شهرها را بگیریم. ما نیازمند یک رکود طولانی اقتصادی در سراسر دنیا هستیم. ما باید پول را از مصرف به سمت توسعه زیرساختهای سبز بکشانیم.

اما این ما را وارد دنیای دیگری می کند. رشــد اقتصادی، دموکراســی و دی اکسید کربن همیشه با هم بوده اند. آیا دموکراسی میتواند بدون دی اکسید کربن دوام بیاورد؟ ما این را هیچوقت نخواهیم فهمید. اگر سیاستمداری بگوید به من رای بدهید تا ســبک زندگــی مصرف گرایانه تان را تغییر بدهیم به او خواهیم خندید. زمین نابود میشود و ما نمیتوانیم شرکتها و سیاستمداران بد را مقصر بدانیم. مشــکل خود ماییم: ما همیشه رشد را به آب و هوا ترجیح خواهیم داد.

   سایمون کوپر ، نویسنده فایننشال تایمز

منبع: Simon Kuper OCTOBER 24 2019

https://zistonline.com/vdcbffbw.rhb50piuur.html