آقای وزير لطفا دستور توقف عمليات اجرایی سد بالاخانلو قزوين را صادر نماييد

حوزه آبریز دریاچه نمك قم با وسعت 92000 كیلومترمربع در محدوده استانهای قم، تهران، مركزی، اصفهان، سمنان و قزوین قرار دارد. در این حوزه آبریز، رودخانه های متعددی وجود داشته كه در نهایت مقصد پایانی كلیه این رودخانه ها به دریاچه نمك قم ختم میشود. این دریاچه در واقع یك تالاب فصلی بوده به نحوی كه در طول تاریخ بوسیله سیلاب های ورودی به دریاچه همواره طوری تنطیم شده بود كه نیمی از سال مرطوب و در نیمی دیگر به جهت تبخیر بسیار زیاد منطقه خشك می گردید و لذا با این روش یك اكوسیستم خاص منطقه كویری قم ایجاد شده بود. متاسفانه از حدود 70 سال پیش و بدنبال مسدود نمودن رودخانه های منتهی به این دریاچه كه بصورت افراطی انجام شد شرایطی هم اینك بر دریاچه حكفرماست كه به عنوان یك كویر نمكی با پتانسیل روز افزون پخش گرد و غبار به مناطق پر جمعیت قم و جنوب تهران قابلیت نقش آفرینی دارد.

بر روی رودخانه قمرود، ابتدا در سال 1336 سد گلپایگان با حجم مخزن 42 میلیون مترمكعب به بهره برداری رسید و سپس در سال 1372 سد 15 خرداد دلیجان با حجم 200 میلیون متر مكعب و در سال 1390 سد كوچری با حجم 150 میلیون متر مكعب مجددا در منطقه گلپایگان به بهره برداری رسیدند . چنانچه بندهای انحرافی و سیستم های آبرسانی متعدد دیگر را در طول رودخانه قمرود در نظر بگیریم متاسفانه هم اكنون هیچ شانسی برای جاری شدن آب از این رودخانه به سمت دریاچه نمك قم وجود ندارد و هم چنین رودخانه قره چای نیز كه قبل از ورود به دریاچه در محل دشت مسیله به رودخانه قمرود می پیوندد ، بدین گونه است كه در سال 1372 و پس از بهره برداری از سد الغدیر ساوه با حجم 270 میلیون متر مكعب بر روی این رودخانه همانند رودخانه قمرود قطع جریان آب از این ابراهه انجام شد و این قطع جریان هنوز ادامه دارد.

روی رودخانه جاجرود ، كرج و كن نیز در حدود سال 1344 سد لتیان با حجم 95 و سد كرج با حجم 145 میلیون متر مكعب و سد ماملو با حجم 250 میلیون مترمكعب در سال 1389 به بهره برداری رسیدند و چون عمدتا وظیفه این سدها تامین آب شرب استانهای تهران و البرز بود و مضافا سیستم های متعدد كنترل آب سطحی مثل دریاچه چیتگر و سد فشافویه در این محدوده كم نبودند لذا قریب به 20 سال است كه جریان آب به سمت دریاچه نمك از طرف شمال این دریاچه و محل تالاب بند علی خان نیز قطع شده است.

با توجه به موارد یاد شده و اینكه طی چند سال اخیر كلیه جریانات پایه و سیلابی از طرف رودخانه ها به سمت دریاچه نمك قطع شده بود ، تنها امید این دریاچه به پایداری اكوسیستم و ورود سیلاب های بهاره به این دریاچه، مسیر رودخانه شور بود كه از ارتفاعات آوج، ابهر و بویین زهرا سرچشمه گرفته و در نهایت از سمت شمال غربی وارد این دریاچه می شدكه متاسفانه از بهار سال 1400 نیز كه سد نهب تاكستان با حجم 120 میلیون متر مكعب در سرشاخه ابهر رود این رودخانه به بهره برداری رسید تقریبا قسمتی از سیلاب های این رودخانه نیز قطع گردید.

لازم بذكر است كه شاخه دیگری از رودخانه شور به نام رودخانه رودك بویین زهرا هنوز فاقد سد مخزنی است كه در صورت بارش های زمستانه و بهاره می توان به سیلاب های جاری شده از این رودخانه امیدوار بود ولی با كمال تاسف از حدود ده سال پیش سدی به نام سد بالاخانلو بر روی این رودخانه آغاز شده كه چنانچه این سد تكمیل و به بهره برداری برسد باید اظهار داشت كه پایان عمر اكوسیستم دریاچه نمك قم فرا می رسد و پخش گرد و غبارهای نمكی به سمت جنوب تهران و قم قطعی خواهد شد. شایان ذكر است كه قبل از ورود جریانات رودخانه شور به داخل دریاچه نمك قم ، تالاب زیبای مره با گونه های متنوع گیاهی و جانوری وجود داشته كه قطع جریانات كامل رودخانه شور باعث مرگ تالاب مره نیز خواهد شد.

در این خصوص از وزیر محترم نیرو جناب آقای مهندس محرابیان كه در برنامه های اعلامی به مجلس شورای اسلامی ، موضوع احیای تالاب ها را بدرستی بیان كرده بودند خواهشمندیم با دستور توقف عملیات اجرایی سد بالاخانلو به درخواست دوستداران محیط زیست قم توجه نموده و باعث شوند كه اولا از خشكیدگی تالاب مره قم جلوگیری به عمل آمده و ثانیا با اجازه دادن به ورود اندك سیلاب حاصل از این رودخانه به دریاچه نمك قم ، حداقل یك امیدواری برای زنده ماندن این تالاب را كه در سال 1398 میراث طبیعی ملی اعلام شده و برای استان قم بسیار حیاتی است باقی گذارند.

https://zistonline.com/vdcaiuna.49nmw15kk4.html